2023 yılına girdiğimiz günden bu yana belki de dillerden düşmeyen konuların başında geliyor, ERKEN SEÇİM TARTIŞMALARI.

Hele hele Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zaman zaman   ‘öne çekebiliriz’ tarzındaki söylemleri bu tartışmaları daha da perçinliyor.

Seçimlerin öne çekilmesi, Erdoğan’ın aday olabilme sorunsalı, Milletvekili Seçim Kanunu mu yoksa Cumhurbaşkanlığı Seçim Kanunu mu?, 60 gün mü 90 gün mü? Soruları kafalarımızı karıştırıyor. Ya da birileri tarafından karıştırılmak isteniyor.

Bakalım bu sorulara hukuki pencereden tek tek cevap vermeye çalışalım..

·         OLAĞAN SEÇİM TARİHİ NEDİR?

OLAĞAN SEÇİM TARİHİ 18 HAZİRAN 2023

Olağan seçim takvimi işlediğinde seçim tarihi 18 Haziran 2023 olarak karşımıza çıkıyor. Bunun da hesabını nasıl yapıyoruz. Hepimizin bildiği üzere bundan 5 sene önce seçimler 24 Haziran 2018’de gerçekleşmişti. Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 6. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan hükme göre seçimler, bir önceki seçimin yapıldığı tarihten itibaren 5 yılın dolmasından önceki son Pazar günü yapılması gerekmekte, baktığımızda o tarihte 18 Haziran 2023. 

Bu anlamda belki de herkesin tek bir noktada birleştiği konu, OLAĞAN SEÇİM TARİHİNİN 18 HAZİRAN OLMASI. Asıl bundan sonra başlıyor yaygara.

18 Haziran 2023 tarihli olağan seçimin YASAL başlangıç tarihi, hem Milletvekili Seçim Kanunu’nun 6. maddesinin ikinci fıkrası hem de Cumhurbaşkanı Seçim Kanunu’nun 3. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca oy verme gününden geriye doğru hesaplanacak altmış günlük sürenin ilk günü olarak karşımıza çıkıyor. Bu süreyi hesapladığımızda seçimlerin başlangıç tarihi 18 Nisan 2023.

Bu sürenin neden önemli olduğunu ilerleyen zamanlardan çok daha iyi anlayacaksınız.

·         SEÇİMLERİ YENİLEMEYE KİMLER YETKİLİDİR?

MİLLETVEKİLLİĞİ VE CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİNİN 18 HAZİRAN 2023 TARİHİNDEN ÖNCE YAPILMASI ANAYASA’NIN 116’NCI MADDESİNE GÖRE MÜMKÜNDÜR.

Anayasa 116. Madde;

‘Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu halde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.

Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.

Görüldüğü üzere Anayasa’nın 116. Maddesine göre hem cumhurbaşkanına hem TBMM’ye seçimleri zamanından önce yenileme, yani süre dolmadan önce seçime gitme yetkisi verilmiş durumda.

·         SEÇİMLERİN YENİLENMESİ DURUMUNDA SEÇİM TARİHİNİN SÜRESİ NASIL BELİRLENECEK?

Buraya kadar belki de çok basit cevaplar verebildik. Fakat bu soruya maalesef basit ve tek bir yanıt verebilmemiz biraz zor görünüyor. Çünkü Milletvekilliği Seçim Kanunu ve Cumhurbaşkanlığı Seçim Kanunu birbirinden farklı süreler öngörüyor.

2839 sayılı Milletvekili seçimi Kanunu Seçimin yenilenmesi    Madde 8:

6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu Seçim dönemi, seçim döneminin başlangıcı ve seçimlerin tamamlanması (25/4/2018 tarihli ve 7140 sayılı Kanunla değişik) Madde 3:

(1) Seçim dönemi bitmeden önce, seçimin yenilenmesine Türkiye Büyük Millet Meclisi veya Cumhurbaşkanınca karar verilmesi halinde, durum Bakanlar Kurulu tarafından kırksekiz saat içinde ilan olunur. (2) (Değişik fıkra: 10/9/1987-3403/4 md.) Yenileme kararı Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından verilmişse Meclis, seçimin yapılacağı tarihi de belirler. Yenileme kararının Cumhurbaşkanınca verilmesi halinde, bu kararın verildiği günden sonra gelen doksanıncı günü takip eden ilk Pazar günü oy verilir.

Görüldüğü üzere her iki kanun maddesi farklı sürelere işaret ediyor.

 

Peki 90 gün mü yoksa 60 gün mü?

ESAS TARTIŞMA BU..

Sizin de düşünmenize süre verelim ..

Bunun yanıtını yarın verelim ..

 

 

(4) Seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi hâlinde bu karar kırksekiz saat içinde Resmî Gazete’de yayımlanarak ilân olunur. Bu kararın verildiği günden sonra gelen altmışıncı günü takip eden ilk Pazar günü Cumhurbaşkanı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi birlikte yapılır.