Küllüoba… Eskişehir’in bilinen en eski şehri… Seyitgazi ilçesine bağlı Yenikent Mahallesi’nde… Tarihi günümüzden beş bin yıl öncesine (Erken Tunç Çağı) uzanan bir yerleşim yeri.
Burada üst üste 1300 yıl boyunca yerleşilmesi sonucunda 10 metre yüksekliğinde bir tepe oluştu. Höyük olarak isimlendirilen bu tepe 350 metre * 250 metre genişliğinde bir alanı kaplamaktadır.
Küllüoba’da 1996 yılından bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi adına kazı çalışmaları yürütülüyor.
Höyük’te kazılara 1996 yılında Prof. Dr. Turan Efe başkanlığında başlandı. Kazı çalışmaları Prof. Dr. Murat Türkteki başkanlığında yapılıyor.
Küllüoba Höyüğü'nde keşfedilen beş bin yıllık mayalı ve pişmiş ekmek, ETİ Arkeoloji Müzesi'nde 21 Mayıs 2025’te Uluslararası Müzeler Günü Sergisi kapsamında ziyarete açıldı.
Küllüoba, Eskişehir’in Göbeklitepe’si desek yeridir.
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Halk Ekmek’in de sponsor olduğu Küllüoba Kazısı’nda yanmış halde bulunan ekmek, büyük oranda orijinalliğini koruyordu. Ekmek, yeniden üretildi. Büyükşehir Belediyesi Üretici Marketlerde 50 liradan satışa sunuldu.
Kazı çalışmalarına Odunpazarı Belediyesi, Knauf ve Lava gibi firmalar da destek vermişti.
Küllüoba Ekmeği bilim dünyasında da se getirdi. Yerli ve yabancı pek çok yayın organı haber yaptı, yayınlar gerçekleştirdi. Eskişehir ve beş bin yıllık ekmeği ilgi odağı oldu. Ekmeğin hikayesini öğrenmek isteyen onlarca yabancı yayın kuruluşu randevu aldı.
Tarım Yazarı Mine Ataman ekmeğin önemini ”Türkiye'de bir ilk, başka bir yerde daha önce pişmiş ekmek bu boyutta ve formda bulunmadı” sözleriyle ifade etti. Ataman, Eskişehir’deki serginin açılışını da katıldı.
Külloba, önümüzdeki günlerde çok konuşulacak gibi… Küllüoba’yı merak edenlerin sayısı artacak gibi… Peki, yerinde görmek isteyenler nasıl gidebilir?
Öncelikle şunu belirtelim. Kazı çalışmaları genellikle Temmuz-Ağustos aylarında yapılıyor. Bu aylarda gidilirse kazı ekibiyle iletişike geçilerek yerleşim yerinin gezilmesi mümkündür.
Evet, nasıl ulaşılır?
Eskişehir-Ankara karayolu üzerinde OSB’ye 12 kilometre mesafede yer alan Kalkanlı köy sapağından dönüldükten sonra 12 kilometre sonra Yenikent’e ulaşılır. Küllüoba, Yenikent’ten yazıdere’ye devam eden yol üzerinde… Yenikent’e köyüne yaklaşık bir kilometre uzaklıkta.
Kazı ekibinin kaldığı kazıevi, Yenikent camisinin hemen yanında yer alır. Yenikent köyüne Odunpazarı’ndan hareket eden belediye otobüsü (Kırmızı 75) ile günde dört sefer düzenliyor.
Ekmeğin yanmış halde bulunduğu ifade etmiştim. O konuya da açıklık getireyim. Neden yanmış halde… Yangın sonucu değil! Ekmeğin, bereket getirmesi amacıyla yakılarak evin içine gömüldüğüne dair bulgulara ulaşıldı.
Bir tür inanç, ritüel gibi… Ekmeğin, bereket getirmesi amacıyla yakılıp gömüldüğüne inanılıyor.