Kadın Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ceren Yıldız Eren, üreme çağındaki kadınların yüzde 10’unu etkileyen ve sık karşılaşılan jinekolojik hastalıklardan biri olan endometriozisin önemli bir üreme sağlığı sorunu ve ciddi bir ağrı kaynağı olduğunu söyledi. Endometriozis tanısı alan hastaların yüzde 50 ila 80’inde semptomların görüldüğünü belirten Doç. Dr. Eren bu semptomların, kadınların günlük yaşam aktivitelerini ve kalitelerini ciddi ölçüde etkilediğini; yaşam kalitesinin artırılması ve hastalığın negatif etkilerinin azaltılması için endometriozis tedavisinde farklı tıp branşlarının bir arada çalışacağı bir yaklaşım gerektiğini anlattı.
“Her adet döneminde rahim içindeki dokular vücuttan atılıyor. Bu doku tabakasına ait hücreler rahim dışında, mesane, yumurtalık ya da bağırsaklar gibi organlara yerleştiğinde çikolata kisti da denilen endometriozise neden oluyor. Çikolata kisti olan kadınların neredeyse yüzde 50'si gebe kalmakta zorlanıyor" diyen Doç. Dr. Eren bu kistin genellikle 25-45 yaşları arasında doğurganlık çağında, nadiren de menopoz sonrasında görüldüğünü ifade etti.
“Hiç belirti vermeyebilir”
Endometriozisin nedeninin tam olarak bilinmediğine değinen Doç. Dr. Eren birinci derece akrabalarda endometriozis bulunmasının, bu hastalığın görülme riskini yedi kat artırdığı bilgisini aktardı. Tanının konulabilmesi için ultrasonun gerekli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Eren, “Bazen hiç belirti vermeden oluşan çikolata kisti için rutin kontrollerin de önemli olduğunu vurgulamak gerekir. Hastalar genellikle kronik ağrı ve çocuk sahibi olamama şikâyetleriyle hastanelere başvurururlar, ilaç tedavisiyle birlikte ileri evrelerde cerrahi operasyon kaçınılmaz olmaktadır” diye konuştu.
“Tedavi edilen hastalarda doğurganlık artar”
Özellikle henüz çocuk sahibi olmamış genç kadınlarda laparoskopik ameliyatın tercih edilmesi gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Eren, “Hastalığa çikolata kisti denilse de masum bir hastalık değildir. Çünkü doğru tanı konmaması veya ciddiye alınmaması nedeniyle kısırlaştırıcı etki yapabilir. Bazı endometriozis odakları sinir dokusundan çok zengindir, bu nedenle kronik ve özellikle adet sırasında çok şiddetli ağrıya sebep olabilir. Çikolata kistleri hiçbir şikâyet olmaksızın rutin jinekolojik kontrollerde fark edilebilir. Ama hastaların büyük bölümü karın alt kısmında görülen sık hissedilen ağrılar nedeniyle doktora başvurmaktadır. Adetten bağımsız ağrı ve cinsel ilişki sırasında ağrılar da hastalığın habercisi olabilir” dedi.
Tedavide medikal ve cerrahi seçeneklerin bulunduğunu dile getiren Doç. Dr. Eren şunları anlattı:
“Endometriozis tanısı konulan hastalarda doğurganlık oranı yüzde 2 ila 3 iken, aşılama ve yumurtlama uyarılması tedavisi uygulanan hastalarda bu oran yüzde 15’e yükselir. Yaşa bağlı olarak değişse de tüp bebek tedavisinde hamile kalma oranı yüzde 50-60’lara ulaşabilir.”
