Röportaj: Cihan Yıldırım

Aksoyek: 120 ülke gördüm, binlerce insanla tanıştım. Eskişehir’in dünyada güzel bir ismi var. Herkesin sempatisi var. Şehrin gelişmişliği, insanının kalitesi, eğitim seviyesinin yüksekliği nedeniyle Eskişehir’e her zaman bir ilgi var. Kitapla insanlar şehrimizi daha iyi tanısın, neler yaptığımızı görsün istiyoruz

Soner Yüksel ile 2000’lerin başında Radyo Net zamanında Soner o zaman radyoların müdürü… Bazen ben onun programına konuk oluyordum. Eskişehir ile ilgili sohbet ediyorduk. Havacılığa meraklıydım. Eskişehir’in uçuş ile ilgili ya da çoğu insan tarafından bilinmeyen özellikleriyle ilgili, dinleyicilerin de çok ilgisini çeken sohbetlerimiz oluyordu. O günlerde ‘bunları belgesel yapalım’ dedik. İlk fikir kitap değildi, belgesel halinde insanlarla paylaşmayı düşünüyorduk. Zaman içinde Sivil Havacılık okudum. Türk Hava Yolları’nda pilot oldum. Hayaller biraz geri planda kaldı. Fırsat buldukça Eskişehir’e geliyorum, Eskişehir’de olmayı çok seviyorum. Soner ile konuşmalarımız devam etti. Sonra bunu kitap haline getirelim dedik. İki üç yıldır kitabı konuşuyorduk. Nasıl olur, içinde neler olur… Geçen yıl düğmeye bastık. Pandeminin de etkisiyle vakit bulduk. İş bölümü yaptık. Ben kendi alanımla ilgili konuları derleyip toparladım. Soner kendi hakim olduğu konuları çıkardı. Hepsini bir araya getirdik ve bazılarını eledik. Kimilerini kısa kısa koyduk. Kimilerini mümkün olduğunca hikayeleştirmeye çalıştık. Akışı bozmadan yorumlarımızı katmaya çalıştık. Günün sonunda amatör ruhla yazılmış ama bilgi/belge niteliği de olan bir eser ortaya çıktı. Umduğumuzdan çok daha güzel bir eser ortaya çıktı.

Merkez olmuş bir şehir…

İlklerin Şehri Eskişehir… Sadece Cumhuriyet Dönemi demeyelim Selçuklu ve Osmanlı hattı daha önceki dönemlerde de merkez olmuş bir şehir. Eskişehir ismi Selçuklu döneminden geliyor. Kitap içinde ona da değindik. Şehrin genetiğinde hep bir hikaye var, bir başarmışlık var. Bu şehrin, her dönem liderlik yapacağına dair bir durum söz konusu… Cumhuriyet Dönemi bunları bir araya getirmiş. Göçler, Cer Atölyesi, Kurtuluş Savaşı zaferleri, Cumhuriyet Dönemi devlet yatırımları, fabrikalar…

Adaletine ve becerisine güveniliyor

Kitap 30 bölümden oluşuyor. Eskişehir’in yaptığı, başardığı ilkler… İlk lokomotif Karakurt, İlk Otomobil Devrim, şehir ismiyle açılan ilk banka Esbank… İlk modern harita… İlk kiremit fabrikası... İlk modern hara… İlk resmi uçuş Eskişehir’den gerçekleştiriliyor. Eskişehir-Ankara-İstanbul şeklinde… 7-8 yıl boyunca aralıksız sefer düzenleniyor. İlk Yargıtay Eskişehir’de kuruluyor. Hava Harp Okulu yine öyle… Eskişehir hep özel bir yere konulmuş. Adil, eşit, özgür… Bu şehrin adaletine ve becerisine güveniliyor.

İngilizce versiyonu da çıkacak

Bu bir tarih kitabı değil. Tarihi bilgilere yorum katmaya çalıştık. Eğitim kitabı olarak görülmemeli. Sadece 50 yıl, 100 yıl öncesi değil 5-10 yıl öncesi de var. 2013 yılında Türk Dünyası Kültür Başkenti olduk. Bu Eskişehir için bir ilk... Güzel bir ilk… Yine UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras Başkenti… Türkiye’deki ilk yapay plaj Eskişehir’de açıldı. İlklerin Şehri Eskişehir bu alanda derli toplu yapılmış ilk eser olabilir. Konular tek tek ele alınmış. Bu alanda çok güzel, faydalı eserler var. Biz bütün ilkleri bir arada topladık. Örneğin Devrim otomobili ile ilgili kitaplar, filmler, çalışmalar var… Kitabın İngilizce versiyonu da çıkacak. Eskişehir’i tüm dünyaya örnek göstereceğiz. Hem Türklerin hem Eskişehirlinin neler yaptığı göstereceğiz.

Kaptan Mehmet Aksoyek, gittiği her yere Eskişehirspor sevgisini de götürüyor

Herkesin sempatisi var

120 ülke gördüm, binlerce insanla tanıştım. Eskişehir’in dünyada güzel bir ismi, güzel bir tanınırlığı var. Herkesin sempatisi var. Şehrin gelişmişliği, insanını kalitesi, eğitim seviyesinin yüksekliği nedeniyle Eskişehir’e karşı her zaman bir ilgi var. Bu kitapla o insanlar şehrimizi daha iyi tanısın istiyoruz. Neler yaptığımızı görsün.

Mehmet Aksoyek kimdir: 1981 Eskişehir doğumluyum. Babamın kökeni Seyitgazi, sonra Türkmentokat’a geliyor. Annem Sivrihisarlı… Atatürk Lisesi’ni bitirdim. AÜ Sivil Havacılık Pilotaj Bölümü mezunuyum. AÜ’de sivil havacılık yönetimi ve Hacettepe’de de siyaset bilimi ve kamu yönetimi yüksek lisansları yaptım. Seyyid Battal Gazi Vakfı ve Sivrihisar Eğitim Vakfı üyesiyim. 15 yıldır THY’deyim. Sorumlu Kaptan Pilotum. 120 ülke gördüm. Ayın 15 günü yolculukla görevde geçiyor. Genelde uzak mesafelere uçuyorum. 10 gün dinleniyorum, beş günü de Eskişehir’de dostlarla sohbet ve istişarelerle geçiriyorum.

Kaptan'ın uçağında Eskişehir uçağı

Motivasyona ihtiyaç var

Yüksel: Yeni ilkler için Eskişehirlinin motivasyona ihtiyacı var. Ve yeni ilkleri başarmak için gerekli bilgi, potansiyel ve kültür bu şehirde var. Kentin özgüvenine küçük de olsa katkı sunmaya çalıştık.

Soner Yüksel: Eskişehir tüm bunları başarmış ama anlatma ve pazarlama derdine hiç düşmemiş. Bu alanla hiç ilgilenmemiş. Belki gerek görülmedi, belki fırsat bulamadı. Burada ciddi bir eksiklik söz konusu… Belki de kimse üzerine alınmadı. Çok önemli bilgilerde dahi uzlaşma yok. Eskişehir’in hangi yılda şehir olduğu, hangi yıl vilayet ilan edildiği ile ilgili üç ayrı bilgi var. 1926, 1923 ve 1924… Eskişehir Valiliği’nin sitesinde bile bir yerde 1923 bir yerde 1925 der… Türkiye’nin ilk kiremit fabrikası Eskişehir’de. Türkiye’nin inşası esnasında çatısını oluşturan kiremit ve toprak Eskişehir’den çıkıyor. Bunu sanayiye yakın ya da sektörle ilgili olanlar biliyor ama lisede okuyan öğrencinin bunu bilmesine imkan yok. Bu yönüyle de bir başucu kitabı olsun istiyoruz.

Şehrin özgüveni düştü

Eskişehir’de biz son yıllarda hep şundan şikayet ediyoruz. Hedef kovalayan, şehir için, ülke için, toplum için bir şeyler yapmak isteyenler geride durmaya başladı. Belki küstürüldü, belki bezdirildi… Belki cesaret verilmedi, yeteri kadar teşvik edilmedi. Şurası kesin yeni ilkler için, yeni hikayeler için Eskişehirlinin bir motivasyona ihtiyacı var. Özellikle gençlerin Eskişehir’in daha önce neler başardığını bilmeye ve anlamaya ihtiyacı var. Kitabımızın şehrin motivasyonuna katkı yapacağını düşünüyorum. Eskişehir’in bir şey yapması ya da kente bir şey yapılması söz konusu olduğunda yüksek sesler çıkmıyor. Şehrin özgüveni düştü. Tüm sohbetlerde 30-40 yıl önce filanca şehir ile yarışırken şimdi ilçesiyle rekabet edemiyoruz deniliyor. Ya da siyasi olarak eleştiri getiriliyor. Rakibi zor durumda bırakmak için şu kent bunu başardı, o şehir aldı başını gidiyor gibi… Bunu tüm siyasiler için söylüyorum. Böyle olunca Eskişehir’in hep negatif yönleri gündemde oluyor. Şu bizi geçmiş, bu alanda treni kaçırdık gibi… Hayır, Eskişehir ilklerin şehridir. Ve yeni ilkleri başarmak için gerekli bilgi, potansiyel ve kültür bu şehirde vardır. Bu noktada kentin özgüvenine küçük de olsa katkı sunmaya çalıştık.

Eskişehir’e adapte edemiyoruz

Mehmet Eskişehirli, kendini çok iyi yetiştirmiş bir isim. Böyle çok isim var. Biz onları Eskişehir’e adapte edemiyoruz. Onlardan şehir adına faydalanamıyoruz. Mehmet şehir için bir şeyler yapmak istiyor. Onlarca kişi var böyle…