Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulan yeni kanun teklifi, otomotiv piyasasında büyük bir hareketlilik beklentisi oluşturdu. Hazırlanan yasa tasarısı, trafiğe kayıtlı milyonlarca eski taşıtın yenilenmesi adına vatandaşlara önemli fırsatlar barındırıyor. Milliyetçi Hareket Partisi milletvekilleri İsmail Özdemir ve Halil Öztürk tarafından imzalanan metin, meclis başkanlığına teslim edilerek yasama sürecine dahil edildi. Söz konusu düzenleme yasalaştığı takdirde, belirli bir yaşın üzerindeki otomobillerin trafikten çekilmesi sağlanacak. Vatandaşlar, ellerindeki eski taşıtları vererek yerli üretim modellerine daha uygun mali koşullarda erişim imkânı bulabilecek.
Milyonlarca Taşıtı Kapsayan Yaş Kriteri
Sunulan teklifin detaylarına bakıldığında, kapsama giren araçlar için belirlenen model yılı ve sayısal veriler dikkat çekiyor. Düzenlemeye göre, 2000 model ve altındaki araç sahipleri, araçlarını hurdaya ayırmaları halinde Özel Tüketim Vergisi muafiyetinden yararlanabilecek. Türkiye genelinde yollarda bulunan taşıt parkı incelendiğinde, bahsi geçen kritere uyan çok sayıda otomobil olduğu görülüyor. İstatistiklere göre Türkiye genelinde bu kapsama giren 3 milyonun üzerinde aracın bulunduğu tahmin ediliyor. Trafikteki yaşlı araç sayısının fazlalığı, hem yakıt tüketimini artırmakta hem de çevre normlarını zorlamaktadır. Böylece 25 yaş ve üzerindeki araçların trafikten çekilmesiyle hem çevre kirliliğinin azaltılması hem de trafik güvenliğinin artırılması amaçlanıyor. Eski teknolojili motorlara sahip taşıtların egzoz emisyon değerleri çevre sağlığını tehdit eden unsurlar arasında yer alıyor. Yasa teklifi, karbon ayak izini düşürmek ve hava kalitesini artırmak adına stratejik bir adım olarak nitelendiriliyor. Ayrıca, kaza riski yüksek olan eski modellerin trafikten arındırılması kara yollarındaki can ve mal güvenliğine katkı sunacaktır.
Yerli Üretim Modellerde Vergi Avantajı
Hazırlanan tasarı, ithal otomobilleri kapsam dışı bırakarak sadece Türkiye sınırları içerisinde üretilen modelleri desteklemeyi esas alıyor. ÖTV muafiyeti yalnızca yerli üretim sıfır kilometre araçlar için geçerli olacak. Söz konusu şart, yerli sanayinin güçlenmesi ve üretim bantlarının hızlanması adına büyük önem taşıyor. Teşvikten yararlanan vatandaşlar, Fiat ve Renault gibi yerli üretim modellerin yanı sıra yerli elektrikli otomobil TOGG’u da ÖTV ödemeden satın alabilecek. Özellikle elektrikli mobiliteye geçiş sürecinde TOGG markasının tercih edilebilirliği ve pazar payı artırılmak isteniyor. Vergi yükünün kaldırılmasıyla birlikte sıfır kilometre araç fiyatlarında tüketiciler lehine ciddi bir düşüş yaşanması öngörülüyor. Otomotiv fabrikalarındaki iş hacminin artması istihdam verilerine de olumlu yansıyacaktır. Yerli montaj sanayisinin desteklenmesi, cari açığın azaltılmasına yönelik ekonomik hamlelerden biri olarak değerlendiriliyor. Otomotiv ekosistemi, bahsedilen teşvik paketi ile iç pazarda bir canlanma bekliyor.
Satış Sürecine Getirilen Zaman Kısıtlaması
Devlet tarafından sağlanan vergi desteğinin suiistimal edilmemesi adına tasarı metninde bazı koruyucu maddeler yer alıyor. Teklifte önemli bir kısıtlama da yer alıyor. İlgili maddeye göre, indirimli olarak satın alınan taşıtların hemen elden çıkarılmasına ve ticari bir ranta dönüştürülmesine izin verilmeyecek. Hurda teşvikiyle alınan araçlar, belirli bir süre boyunca satılamayacak. Yasa yapıcılar, söz konusu sürenin piyasa şartlarına ve aracın kullanım durumuna göre belirlenmesini talep ediyor. Bahsi geçen sürenin 3 ila 5 yıl arasında olması öngörülüyor. Getirilen şerh sayesinde al-satçı olarak tabir edilen kişilerin haksız kazanç elde etmesinin önüne geçilecek. Uygulamanın amacı, teşvikin ticari kazanç yerine araç yenileme ve çevresel fayda sağlamasını güvence altına almak. Gerçek ihtiyaç sahiplerinin sisteme dahil olması ve filosunu yenilemesi hedefleniyor.
Meclis Takvimi ve Sektörün Beklentisi
Kanun teklifinin meclis komisyonlarındaki görüşme süreci ve oylama takvimi kamuoyu tarafından merakla bekleniyor. Henüz yasalaşmayan hurda araç teşviki teklifi, TBMM’de görüşülmeyi bekliyor. Yasama organının çalışma takvimine ve gündem yoğunluğuna göre tasarının ne zaman genel kurula geleceği netlik kazanacak. Otomotiv sektörü ve milyonlarca araç sahibi, düzenlemenin ne zaman hayata geçirileceğini yakından takip ediyor. Galericiler ve yetkili satıcılar, yasanın çıkmasıyla birlikte piyasada bir hareketlilik yaşanacağını öngörüyor. Eski araçların geri dönüşüme gitmesi, demir-çelik sanayisi için de önemli bir hammadde kaynağı oluşturacaktır. Ekonomik ömrünü tamamlamış araçların ekonomiye kazandırılması çok yönlü bir fayda zinciri meydana getirecektir. Hurda merkezlerinin kapasitelerinin artırılması ve lojistik süreçlerin planlanması da yasanın uygulanabilirliği açısından önem arz ediyor. Vatandaşlar, ellerindeki eski model taşıtları değerlendirmek için resmi gazetede yayımlanacak nihai kararı bekliyor.
