Afranur Kısa Memişoğlu yazdı...

“Yoğunluktan kafamı toparlayamıyorum”,

“Boş kalınca huzursuz oluyorum”,

“Hiçbir şey yapmasam da sürekli yorgunum…”

Son zamanlarda odaklanmakta zorlanan, sürekli meşguliyet arayan ama yine de zihinsel yorgunluk hissinden kaçamayan çok sayıda danışanla karşılaşıyorum. Bunun bir “dönemsel yorgunluk” ya da “kişisel plansızlık” değil, kolektif bir zihinsel tükenmişlik hali olduğunu düşünüyorum.

Neden Sürekli Meşgul Olmak İstiyoruz?

Modern insanın “meşgul olmakla değerli hissetme” arasında kurduğu ilişki artık bir savunma mekanizmasına dönüştü. Düşünmemek için meşgulüz. Hissetmemek için sürekli koşturuyoruz. Araştırmalar, boş zamanlarda duygusal farkındalık artışı yaşandığını ve bireyin kendisiyle yüzleşme olasılığının arttığını gösteriyor (Brown & Ryan, 2003). Bu nedenle, zihnimiz boş kaldığında bilinçdışı bir huzursuzluk devreye giriyor. Sessizlik, bastırdığımız duygularla bizi baş başa bırakıyor.

Zihinsel Yorgunluk Gerçek Bir Yorgunluktur

Zihinsel yorgunluk fiziksel yorgunluk gibi net belirtilerle kendini göstermez ama etkileri derindir:

• Karar vermekte zorlanma

• Uyuduğu hâlde dinlenememe

• Sosyal ilişkilerden kaçınma

• Her şeyin “çok fazla” gelmesi…

Bu durum, sinir sistemimizin sürekli uyarılmış hâlde kalmasından kaynaklanır. Özellikle sosyal medyada sürekli tetiklenen beyin, hiçbir zaman tam olarak “rahatlama” sinyali almaz. Dinlenmek için bile bir şeyler izlemeye, üretmeye, paylaşmaya devam ederiz.

Danışanlar Ne Diyor?

“Otursam suçluluk hissediyorum.”

“İnsanlar bu kadar çalışırken ben duramam.”

“Her şey bitsin, sonra dinleneceğim…”

Oysa o “her şeyin biteceği” yer bir yanılgı. Çünkü hep yenileri gelecek. Dinlenme, hak edilmiş bir ödül değil; sürdürülebilir bir hayat için ihtiyaçtır.

Ne Yapabiliriz? Küçük Değişimler, Büyük Etkiler

• Günde 15 dakika sessizlik pratiğiyle başlayabilirsin. Ne dinle, ne izle, ne üret. Sadece ol.

• Sosyal medya detoksu, zihinsel boşluk alanı açabilir. Sadece 1 gün bile etkili olabilir.

• “Yapılacaklar listesi”ne dinlenmeyi ekle. Maddeler arasında 5 dakikalık boşluklar oluştur.

Ve en önemlisi: Dinlenmek tembellik değil; iyileşme alanıdır. Bazen kendimize şu cümleyi hatırlatmamız gerekir:

“Daha çok yaparak değil, biraz durarak güçleneceğim.”

Bu yazıyı okuyorsan, belki sen de durmanın zamanını arıyorsun. Unutma, bir danışman olarak ben de bu yorgunluğu yaşıyorum. Bu yüzden bu yazı bir çağrı değil; bir eşlik etme niyeti…