Son dönemde Türkiye genelinde artış gösteren gıda zehirlenmesi vakalarında oklar, sofraların en çok tüketilen gıdalarından biri olan tavuk etine çevrildi. Hastane kayıtları ve gıda güvenliği raporları, toplu zehirlenmelerin büyük bir kısmında kaynağın tavuk eti olduğunu açıkça gösteriyor. Okul yemekhanelerinden düğün salonlarına, iş yeri yemekhanelerinden hazır gıda zincirlerine kadar geniş bir yelpazede yaşanan zehirlenmeler, gıda güvenliği konusundaki endişeleri zirveye taşıdı. Uzmanlara göre sorun sadece mutfaktaki pişirme hatasıyla sınırlı değil; üretimden denetime, nakliyeden saklama koşullarına kadar uzanan bir zincirdeki ciddi eksiklikler halk sağlığını tehdit ediyor.
Görünmez Tehdit: Bakteriler İş Başında
Tavuk etinin zehirlenmelerde başrol oynamasının en temel nedeni, yapısında barındırdığı veya sonradan bulaşan tehlikeli mikroorganizmalar. Tavuklar, doğaları gereği Salmonella ve Campylobacter gibi insan sağlığı için oldukça riskli bakterileri bağırsaklarında taşıyabiliyor. Kesim ve paketleme işlemleri sırasında bu bakterilerin etin yüzeyine bulaşma ihtimali oldukça yüksek. Eğer tavuk eti yeterince pişirilmezse veya doğru saklanmazsa, bu mikroorganizmalar hızla çoğalarak ciddi gıda zehirlenmelerine yol açıyor. Semptomlar basit bir mide bulantısından, hastaneye yatış gerektiren ağır tablolara kadar değişebiliyor.
Mutfaktaki Büyük Hata: Çapraz Bulaşma
Zehirlenme vakalarının bir diğer önemli nedeni ise "çapraz bulaşma" olarak adlandırılan hijyen hatası. Hem ev mutfaklarında hem de toplu yemek üretim tesislerinde, çiğ tavukla temas eden bıçak, kesme tahtası veya ellerin yeterince temizlenmeden diğer gıdalarla temas etmesi, bakterilerin yayılmasına neden oluyor. Örneğin, çiğ tavuğu kestiğiniz tahtada daha sonra salata malzemesi doğramak, salatayı bir bakteri yuvasına dönüştürebiliyor. Bu durum, tavuk eti iyi pişirilse bile, diğer gıdalar aracılığıyla zehirlenme riskini devam ettiriyor.
Soğuk Zincir Kırılırsa Tehlike Başlar
Tavuk eti, sıcaklığa karşı son derece hassas bir gıda maddesidir. Uzmanlar, tavuğun +4°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda saklanmasının bakteri üremesini hızlandırdığını belirtiyor. Market raflarından alınan tavuğun eve getirilene kadar geçen sürede, özellikle yaz aylarında, soğuk zincirin kırılması riski artıyor. Aynı şekilde, toplu yemek üretiminde veya nakliyesinde soğuk zincir kurallarına uyulmaması, tavuk etini tüketime uygun olmayan hale getirebiliyor. Ucuz ve kolay ulaşılabilir olması nedeniyle Türkiye'de en çok tüketilen et türü olan tavuk, bu yaygınlık nedeniyle riskin de en görünür olduğu alan haline geliyor.
Güvenli Tüketim İçin Altın Kurallar
Gıda mühendisleri ve halk sağlığı uzmanları, tüketicilerin alabileceği önlemler konusunda net uyarılarda bulunuyor. Tavuk etinin mutlaka iç sıcaklığı 75°C’yi geçecek şekilde iyice pişirilmesi, etin renginin pembe kalmaması gerektiği vurgulanıyor. Çiğ ve pişmiş gıdaların hazırlık aşamasında kesinlikle ayrılması, aynı ekipmanların kullanılmaması hayati önem taşıyor. Alışveriş sonrası tavuğun vakit kaybetmeden buzdolabına kaldırılması ve soğuk zincirin korunması gerekiyor. Ayrıca, kaynağı belli olmayan, etiketsiz veya son kullanma tarihi geçmiş ürünlerden uzak durulması, gıda güvenliğinin ilk adımı olarak nitelendiriliyor.
