Türkiye Büyük Millet Meclisi, ekonominin farklı alanlarını ve sosyal hayatı etkileyecek kapsamlı bir kanun teklifini görüşmeye hazırlanıyor. Hazırlanan yeni düzenleme paketi, otomotiv ticaretinden gayrimenkul beyanlarına kadar geniş bir yelpazede yeni kurallar getiriyor. Özellikle noter işlemlerinde uygulanacak yeni harç tarifeleri ve vergi düzenlemeleri, vatandaşların bütçesini doğrudan ilgilendiren maddeler arasında yer alıyor. Teklifin yasalaşması durumunda, hem ticari işletmelerin hem de bireysel kullanıcıların alım satım süreçlerinde karşılaşacağı maliyet tablosu değişiyor. Turizmden çevre korumaya, sigorta primlerinden ruhsat harçlarına kadar uzanan maddeler, piyasalarda yeni bir dönemin başlangıcı olarak yorumlanıyor.
Araç Satış ve Devir İşlemlerinde Maliyet Artışı
Yasa teklifinin otomotiv piyasasını en çok ilgilendiren kısmı, araç satış ve devir işlemlerindeki mali yükümlülüklerin yeniden yapılandırılması oldu. Teklif metnine göre, bugüne kadar uygulanan harç istisnası uygulamadan kaldırılıyor. Noterlerde gerçekleştirilen tescilli araç satışlarında, artık satış bedeli üzerinden nispi harç alınması öngörülüyor. Getirilmesi planlanan nispi harç tutarının alt sınırının bin lira olması hedefleniyor. Söz konusu düzenleme sadece ikinci el araç piyasasını değil, sıfır araç satışlarını da kapsıyor. Sıfır ve ikinci el araç satışlarında binde iki oranında yeni bir harç tahsil edilmesi planlanıyor. Yürürlüğe girmesi beklenen uygulama ile birlikte, otomotiv sektöründe işlem maliyetlerinin artması kaçınılmaz görünüyor. Hem yetkili bayilerin hem de şahsi satıcıların araç devir süreçlerinde karşılaşacakları masraflar yeniden şekilleniyor. Yüksek bedelli araçların satışında binde iki oranındaki harç, vatandaşlar için önemli bir gider kalemi oluşturuyor. Sektör yetkilileri, düzenlemenin piyasadaki fiyatlandırma mekanizmalarına etki edeceğini belirtiyor.
Gayrimenkulde Cezalar ve Vergi İstisnaları Değişiyor
Gayrimenkul sektöründe şeffaflığı sağlamak ve vergi kaybını minimize etmek amacıyla denetim mekanizmaları daha caydırıcı hale getiriliyor. Hazırlanan taslağa göre, gayrimenkul satışlarında tapu kayıtlarına yanlış beyan verilmesi durumunda uygulanan yüzde 25 oranındaki ceza bir kat artırılacak. Böylece gerçek satış bedelinin altında gösterilen işlemlerin önüne geçilmesi ve beyan dışı para akışının engellenmesi amaçlanıyor. Mülk sahiplerini ilgilendiren bir diğer kritik değişiklik ise kira gelirlerinin vergilendirilmesi tarafında yaşanacak. Emekliler ile dul ve yetim aylığı alanlar dışındaki tüm mülk sahiplerinin, elde ettikleri kira geliri ne kadar olursa olsun gelir vergisi ödemesi gerekecek. Mevcut sistemde bulunan bazı istisnaların daraltılması, kira piyasasında vergi tabanının genişletilmesini hedefliyor. Yapılan değişiklik, özellikle birden fazla konutu olan ve kira geliri elde eden vatandaşlar için yeni vergi yükümlülükleri doğuruyor. Vergi dairesi denetimlerinin ve beyan takiplerinin, yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte artması bekleniyor. Piyasa uzmanları, düzenlemenin kayıt dışılıkla mücadelede önemli bir adım olduğunu vurguluyor.
Çevre Koruma Tedbirleri ve Turizm Yatırımları
Meclis gündemine gelen pakette çevre koruma kanunlarına dair caydırıcı yaptırımlar da dikkat çekiyor. Milli park alanlarında doğal dokuya, bitki örtüsüne ve ekosisteme zarar veren kişilere yönelik cezai müeyyideler ağırlaştırılıyor. Doğal yapıya zarar verenlere 1 ila 3 yıl arasında hapis cezası verilmesi planlanıyor. Hapis cezasının yanı sıra 5 bin güne kadar adli para cezası verilmesi de öngörülüyor. Doğayı koruma altına alan sert tedbirlerin yanı sıra, turizm sektörünün gelişimini destekleyecek bazı imar düzenlemeleri de pakette yer alıyor. İzin verilen belirli bölgelerde otel ve konaklama tesislerinin inşa edilebilmesinin önü yasal olarak açılıyor. Koruma ve kullanım dengesi gözetilerek turizm kapasitesinin artırılması hedefleniyor. Hem çevresel sürdürülebilirlik hem de turistik tesisleşme aynı yasa teklifi içerisinde ele alınıyor. Bölgesel kalkınma hedefleri doğrultusunda turizm yatırımlarının teşvik edilmesi amaçlanıyor.
Ticari Ruhsat Harçları ve Sigorta Primleri
Yeni yasa teklifi, çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerin ruhsatlandırma süreçlerine de mali yenilikler getiriyor. Kuyumculuk işletmeleri, ikinci el araç satışı yapan firmalar ve kıymetli maden sektörü temsilcileri için yıllık vergi harcı uygulaması gündeme getiriliyor. Ayrıca bazı sağlık kuruluşları ve hayvancılık işletmelerinin ruhsatlarına yönelik de benzer bir yıllık harç tahsilatı planlanıyor. Söz konusu hüküm, ticari hayatta kayıtlılığı teşvik etmek ve sektörleri disipline etmek amacıyla atılan bir adım olarak görülüyor. Sosyal güvenlik sistemini ilgilendiren maddelerde ise Bağ-Kur ihyası ve borçlanma primlerinde oranların yüzde 45’e çıkarılması öngörülüyor. Bireysel emeklilik sisteminde devlet katkısının yönetimi konusunda da Cumhurbaşkanlığına yetki veriliyor. Cumhurbaşkanı kararıyla bireysel emeklilik sistemine verilen devlet katkısının yüzde 50’ye kadar artırılabilmesi veya sıfıra indirilebilmesi mümkün olacak. Sigorta ve emeklilik sistemindeki parametrelerin ekonomik koşullara göre esnek bir şekilde yönetilmesi amaçlanıyor.
