Türkiye genelinde ekonomik zorluklarla mücadele eden hanelere yönelik geliştirilen sosyal yardım projesinde somut adımlar atılıyor. Gelir seviyesi asgari ücretin altında kalan ailelerin yaşam standartlarını yükseltmeyi amaçlayan sistem için geri sayım başladı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı öncülüğünde yürütülen çalışmalarda hazırlık süreci büyük ölçüde tamamlanmış bulunuyor. Program dahilinde devlet, sadece nakdi yardım sağlamakla kalmayıp istihdam odaklı bir yaklaşım sergilemeyi planlıyor. Vatandaşlık Maaşı adı verilen modelin hayata geçmesiyle birlikte sosyal yardımlarda yeni bir dönemin kapıları aralanacak.
Pilot Uygulama Takvimi ve Yönetim Süreci
AK Parti tarafından 2023 yılında gündeme getirilen proje, belirlenen takvim doğrultusunda ilerliyor. Yetkililer, uygulamanın 2026 yılından itibaren start alacağını belirtiyor. Sistemin etkinliğini ölçmek adına ilk etapta seçilecek bir veya iki ilde pilot denemeler yapılacak. Hangi şehirlerin kapsama alınacağı konusundaki çalışmalar titizlikle sürdürülüyor. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile ilgili bakanlıklar koordineli bir şekilde süreci yönetiyor. Pilot bölgeden alınacak veriler, projenin ülke geneline yayılması noktasında belirleyici olacak. Kademeli geçiş süreciyle birlikte sistemin tüm Türkiye'de uygulanması hedefleniyor. Altyapı çalışmaları tamamlandığında başvuru süreçleri kamuoyuna duyurulacak. Vatandaşlar, söz konusu tarih yaklaştıkça yapılacak resmi açıklamaları takip ediyor.
Gelir Tamamlama Yöntemi ve İşleyişi
Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi olarak adlandırılan model, hanelerin ekonomik gücünü garanti altına almayı hedefliyor. Toplam hane geliri asgari ücret sınırının altında kalan aileler devlet koruması altına alınıyor. Mevcut kazanç ile asgari ücret arasındaki fark hesaplanarak ilgili tutar hak sahiplerine ödeniyor. Böylece hiçbir hanenin aylık gelirinin belirlenen limitin altında kalmaması sağlanıyor. Sözü edilen mekanizma, yoksullukla mücadelede aktif bir araç olarak kullanılacak. Ödemeler düzenli periyotlarla ailelerin hesaplarına yatırılacak. Sistemin temel amacı, vatandaşların asgari yaşam standartlarına erişimini kolaylaştırmak. Haneye giren para miktarının artırılması, temel ihtiyaçların karşılanmasına olanak tanıyacak. Hesaplamalar yapılırken hanedeki kişi sayısı ve mevcut gelir kalemleri dikkate alınacak.
Yararlanma Koşulları ve Hedef Kitle
Hazırlanan program, özellikle gelir dağılımında adaletsizliğin hissedildiği bölgelere odaklanıyor. İşgücüne katılım oranının düşük olduğu yerleşim yerleri öncelikli hedef kitle arasında yer alıyor. Hanede sigortalı çalışan bulunmayan aileler doğrudan kapsama dahil ediliyor. Ayrıca çalışan bulunsa dahi toplam gelirin yetersiz kaldığı durumlar değerlendirmeye alınıyor. Maddi imkansızlıklar yaşayan vatandaşlar, sistem sayesinde nefes alma imkanı bulacak. Destek programı, sosyal devlet ilkesi gereği dezavantajlı grupları korumayı amaçlıyor. Başvuru sahiplerinin gelir testine tabi tutulması planlanıyor. Yapılacak incelemeler sonucunda gerçekten ihtiyaç sahibi olduğu tespit edilenler listeye eklenecek. Şartları sağlayan her hane, devletin sunduğu imkanlardan eşit şekilde faydalanabilecek. Kapsamın genişletilmesiyle birlikte daha fazla ailenin sisteme entegre edilmesi öngörülüyor.
İstihdam Bağlantısı ve Kesinti Şartları
Sağlanan maddi desteğin sürdürülebilirliği, hanedeki bireylerin çalışma durumuna endekslenmiş durumda. Vatandaşlık Maaşı ödemeleri, aileden en az bir kişinin işe girmesiyle birlikte sona erecek. Devlet, çalışabilir durumdaki kişileri iş hayatına kazandırmak için aktif rol üstlenecek. İşsiz bireylere yönelik mesleki danışmanlık hizmetleri devreye sokulacak. İŞKUR gibi kurumlar aracılığıyla uygun pozisyonlara yönlendirmeler yapılacak. Meslek edindirme kursları sayesinde kişilerin nitelikleri artırılacak. Amaç sadece yardım dağıtmak değil, aynı zamanda istihdamı teşvik etmek. Kişiler iş sahibi olduklarında kendi ayakları üzerinde durabilecek konuma gelecek. İstihdam bağlantısı, sosyal yardım bağımlılığının önüne geçmeyi hedefliyor. Süreç boyunca vatandaşlara rehberlik hizmeti sunulmaya devam edilecek. Böylelikle ekonomik hayata katılım oranlarının yükseltilmesi planlanıyor. İlgili destek, geçici bir güvence mekanizması olarak işlev görecek.
