Tüketim alışkanlıklarının değişmesiyle birlikte kredi kartı harcamaları rekor seviyelere ulaştı. Ancak pek çok kullanıcı, ekstrenin tamamını ödemek yerine asgari tutarı yatırmayı tercih ediyor. Finans otoriteleri, bu durumun sürdürülemez olduğunu ve tüketicileri büyük bir borç sarmalına ittiğini belirtiyor. Asgari ödeme yapmak, kısa vadede bütçeyi rahatlatsa da uzun vadede maliyeti katlayarak artırıyor. Borcun ana parası erimediği gibi, kalan tutar üzerine işleyen yüksek faizler borcu devasa boyutlara taşıyor. Uzmanlar, bu alışkanlığın sadece borç yükünü değil, kredi notunu ve bankalar nezdindeki itibarı da zedelediği konusunda uyarıyor.
Kartopu Etkisi ve Faiz Sarmalı
Kredi kartı borçlarında uygulanan faiz oranları, aylık bazda ciddi rakamlara ulaşıyor. Uluslararası verilere göre aylık yüzde 3–4 bandındaki faizler, ödenmeyen ana parayı hızla katlıyor. Ekonomi profesörleri durumu, "Asgari ödeme, kredi kartını kullanmanın en pahalı yoludur" şeklinde özetliyor. Her ay sadece minimum tutarı yatırmak, borcun kapanmasını yıllarca ertelemek anlamına geliyor. Ana para düşmeden biriken faizler, borcun geometrik bir hızla artmasına neden oluyor. Bu durum, "kartopu etkisi" olarak adlandırılıyor ve tüketicinin mali kontrolünü kaybetmesine yol açıyor.
Kredi Notu ve Banka Takibi
Bankalar, müşterilerinin ödeme alışkanlıklarını yakından izliyor. Sürekli asgari ödeme yapan bir kullanıcı, finansal sıkıntı içinde olduğu izlenimini veriyor. Bu durum, kredi kayıt bürosu puanlarına olumsuz yansıyor. Birkaç ay üst üste yapılan asgari ödemeler, bankaların risk algısını yükseltiyor. Sonuç olarak, yeni kredi başvuruları reddedilebiliyor, mevcut limitler düşürülebiliyor veya ek kart talepleri onaylanmayabiliyor. Finans analistleri, "Asgari ödeme davranışı finansal baskının bir işaretidir" diyerek bankaların bu profildeki müşterilere mesafeli yaklaştığını belirtiyor.
Yasal Takip ve Kapanma Riski
Ödemelerin aksaması durumunda ise süreç daha vahim bir hal alıyor. Üst üste iki kez asgari ödeme yapılmazsa kart geçici olarak kullanıma kapatılabiliyor. Eğer üç ay boyunca ödeme gerçekleşmezse, yasal takip süreci başlıyor. Bu aşamada avukat masrafları ve icra giderleri de borca ekleniyor. Kredi sicili ağır yara alan bir tüketicinin, uzun yıllar boyunca finansal sistemden dışlanma riski bulunuyor. Uzmanlar, asgari ödemenin sadece acil durumlarda bir can simidi olarak görülmesi gerektiğini, normal şartlarda ise borcun tamamının veya en azından asgari tutarın üzerinde bir miktarın ödenmesini tavsiye ediyor.
