Yıllardır emeklilikte yaş engeline takılanlar, yeni bir düzenlemeyle umutlandı. 8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olan yüz binlerce kişi, EYT kapsamına alınmadıkları için mağduriyet yaşadı. Bu kişilerin yoğun talepleri ve kamuoyu baskısı sonucunda, halk arasında "Mini EYT" olarak bilinen yeni bir sistem gündeme geldi. Sosyal Güvenlik Uzmanları, bu modelin 2027 yılı itibarıyla uygulamaya geçebileceğini açıkladı. Henüz resmi bir yasa tasarısı bulunmasa da, konuşulan formüller dikkat çekiyor.
2027 Seçim Süreci Belirleyici Olabilir
Sosyal Güvenlik Kurumu eski Başmüfettişi İsa Karakaş, kamuoyuna yaptığı açıklamada, "Henüz EYT’nin yürürlüğe girmesinden kısa bir süre geçmiş olmasına rağmen, dışarıda kalan kesimin yoğun talebi, siyasi karar vericiler üzerinde ciddi bir baskı oluşturuyor. 2027 seçim süreci, bu beklentinin karşılık bulabileceği bir döneme denk gelebilir" dedi. Uzmanlara göre erken emeklilik beklentisi, siyasal takvimi de etkileyebilir. Karakaş, böyle bir yasanın çıkmasının kaçınılmaz hâle geldiğini belirtti. Siyasi karar vericilerin, toplumun geniş kesimlerini etkileyen talepleri göz ardı etmeyeceği düşünülüyor.
Yeni Modelin Hedef Kitlesi Netleşiyor
Gündemdeki emeklilik planı, 8 Eylül 1999 ile 2008 yılları arasında sigorta girişi yapılmış olanları kapsayabilir. Bu kişiler için yaş şartı kaldırılarak, prim gününü tamamlayanlara emeklilik yolu açılabilir. Özellikle sigorta giriş tarihi birkaç günle EYT dışında kalan bireyler, yeni düzenlemenin esas yararlanıcıları arasında yer alacak. Bu kapsamda sigorta tarihine göre kademeli hak tanınabileceği belirtiliyor. Sistemin nihai şekli, uygulanabilirlik ve mali dengeye göre şekillenecek.
Hizmet Dökümlerindeki Kodlara Dikkat
Emekliliğe yaklaşanlar için bir diğer önemli konu ise SGK hizmet dökümlerinde yer alan kodlar. Uzmanlar, “Ş” kodunun şüpheli hizmetleri, “K” kodunun kontrollü hizmetleri, “S” kodunun ise sahte hizmetleri işaret ettiğini hatırlatıyor. Bu tür kodların dosyada bulunması, emeklilik başvurularının reddine yol açabiliyor. Vatandaşların e-Devlet üzerinden dökümlerini düzenli kontrol etmesi öneriliyor. Şüpheli bir durum fark edilmesi hâlinde SGK müdürlüklerine başvuru yapılması gerekiyor.
Kademeli Geçiş Formülü Öne Çıkıyor
Mini EYT’de konuşulan modeller arasında, yaş indirimi en fazla öne çıkan senaryo. Örneğin, 2000 yılında sigorta girişi yapılan bir kişi için 60 olan emeklilik yaşı 56’ya düşürülebilir. Prim gününü doldurmuş kişilere ayrıcalık tanınması, sistemin temel taşlarından biri olabilir. Ayrıca, uzun süre istikrarlı şekilde çalışmış bireyler için özel teşviklerin de gündemde olduğu ifade ediliyor. Bu yapı sayesinde hem adalet duygusu hem sosyal denge korunabilir.
