Türkiye’de tüketicileri korumayı hedefleyen, doğrudan ve mağaza dışı yapılan satışlarda yeni bir sayfa açılıyor. Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanıp yasalaşacak yeni yönetmelikle, cayma hakkı süresi 14 günden 30 güne çıkarılıyor. Düzenleme, tüketiciye sunulan korumayı arttıracak, yasadışı oluşumlara ise izin vermeyecek.
Mağaza dışı yapılan doğrudan satışlarda kuralları baştan yazacak yönetmeliğin detayları belli oldu. Artık tüketicinin cayma hakkı 14 günden 30 güne uzatılırken, bu sürenin hangi koşullarda işletileceği de netleşmiş oldu. Buna göre, cayma hakkı hizmet satışında satış tarihi, mal teslimlerinde ise teslim anında işlemeye başlayacak. Ayrıca tüketici, ürün kendisine ulaşmadan önce de cayma hakkını kullanabilecek.
Yeni kurallara göre, cayma hakkı yazılı şekilde veya kalıcı bir veri saklayıcısı kullanılarak yapılacak, tüm geri ödemeler tek seferde ve tüketiciye hiçbir masraf yüklenmeden gerçekleştirilecek.
Yönetmeliğin getirdiği yeniliklerden bazıları şöyle:
- “Gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler” veya aldatıcı bilgiler yasaklanacak.
- Satışlarda tüketiciye baskı, aldatma veya rahatsızlık vermek yasaklanacak.
- Doğrudan satış yapan şirketler, yıllık net satışlarının %40’ını aşmayacak şekilde komisyon, prim, teşvik veya ödül sunabilecek.
- Doğrudan satışı yapan şirketlerin “Satış Yetki Belgesi” alması gerekecek, bu belgenin süresi ise 3 yıl olacak.
- Halihazırda faaliyet gösteren doğrudan satış şirketleri, 31 Ekim 2025’e kadar yetki belgesi almak için başvuracak.
Cayma hakkı, malın teslim alındığı günden veya hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren geçerli olacak. Tüketicinin, mal tesliminden önce de bu hakkı kullanabilmesi sağlanacak.
Sermaye piyasası araçları ve kripto varlıklar artık doğrudan satış sistemiyle satılamayacak. Amaç, piramit yapıları ve tüketiciyi mağdur eden yasa dışı oluşumları engellemek.
Bazı ürünlerde ise cayma hakkı kullanılamayacak. Bu ürünler şunlar:
- Kişisel ihtiyaçlara özel hazırlanmış ürünler,
- Çabuk bozulan veya son kullanma tarihi geçebilecek mallar,
- Ambalajı, paketi veya koruyucu bandı açılmış, hijyenik sebeplerle iade edilemeyecek ürünler,
- Teslimden sonra başka ürünlerle karışmış ve ayrıştırılması imkansız hale gelmiş mallar,
- Ambalajı, koruyucu bandı, mühürü açılmış bilgisayar sarf malzemeleri,
- Anında teslim edilen dijital ürün ve hizmetler,
- Tanıtma ve kullanma kılavuzunda kurulum veya montajı belirtilen, kurulum yapılmış ürünler.
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanıp 30 Temmuz yürürlüğe girmesi beklenen yeni doğrudan satış yönetmeliği milyonlarca satıcıyı doğrudan etkileyecek.
