Sağlıklı bireyler adına sahte engelli raporu düzenleyen organize suç örgütlerine karşı yürütülen mücadele hız kesmeden devam ediyor. Aydın merkezli iki ilde gerçekleştirilen operasyonla deşifre edilen ve kamuoyunda ‘Joker Çetesi’ olarak bilinen yapıya yönelik yasal süreç işliyor. Şebekenin, hiçbir sağlık sorunu bulunmayan şahısların yerine muayenelere başka kişileri sokarak haksız kazanç kapısı araladığı ortaya çıkarıldı. Sosyal Güvenlik Kurumu yetkilileri, usulsüz yöntemlerle erken emeklilik hakkı elde edenlerin peşini bırakmayarak dosyaları mercek altına aldı. Kurumun titizlikle sürdürdüğü çalışmalar neticesinde, devleti zarara uğratan söz konusu girişimlerin faturası ilgililere ağır bir şekilde kesiliyor.
Organize Usulsüzlük Yönteminin Detayları
Çete üyeleri, hastanelerdeki sağlık kurullarını yanıltmak adına oldukça organize ve planlı bir yöntem izledi. Hastalığı veya engeli olmayan şahısların yerine, "joker" olarak adlandırılan ve gerçekten hasta olan kişiler muayenelere sokuldu. Söz konusu yöntem sayesinde elde edilen raporlarla birçok vatandaşın haksız yere emeklilik sistemine dahil olması sağlandı. Meydana gelen kamu zararını engellemek isteyen SGK, Aydın’da 2020-2023 yılları arasında engelli raporuyla emekli olanları takibe aldı. Bahsi geçen tarih aralığında sistemden yararlanan yaklaşık bin 500 kişi için inceleme süreci başlatıldı. Dosyalar tek tek ele alınarak şüpheli görülen işlemler detaylı bir denetim süzgecinden geçirildi. Kurum, şaibeli durumdaki emeklilik işlemlerinin ardındaki gerçeği ortaya çıkarmak için hastanelerle iş birliğine gitti. Gerçekleştirilen incelemeler, sağlık sisteminin nasıl suistimal edildiğini açıkça gözler önüne serdi. Haksızlığa karışanların tespiti adına atılan adımlar kararlılıkla sürdürülüyor. Tespit edilen usulsüzlüklerin benzer girişimleri engelleyici nitelikte olması hedefleniyor.
Emeklilik İptalleri ve Geri Ödeme Süreci
SGK müfettişleri, sahte rapor şüphesi taşıyan dosyaları raflardan indirerek yeniden değerlendirmeye tabi tuttu. İncelemeye alınan bin 500 kişi, sağlık durumlarının tespiti amacıyla farklı hastanelere sevk edildi. Yapılan yeni muayeneler sonucunda kişilerin gerçek sağlık durumları raporlanarak kayıt altına alındı. Heyet raporlarında yüzde 40’ın altında engellilik oranına sahip olduğu anlaşılan şahısların işlemleri iptal edildi. Sahte evrak kullanarak sisteme sızdığı kesinleşen yaklaşık 800 kişinin emeklilik hakları ellerinden alındı. Söz konusu iptal kararı ile birlikte devletin kasasından çıkan haksız ödemelerin önü kesilmiş oldu. Kurum yetkilileri, sadece emekliliği durdurmakla kalmayıp geçmişe dönük de işlem başlattı. Haksız yere ödenen maaşların yasal faiziyle birlikte geri tahsil edilmesi için hukuki süreç işletiliyor. Yapılan tebligatlarla, usulsüzlük yapanlardan aldıkları paraları iade etmeleri isteniyor. Sürecin sonunda kamu zararının tamamen tazmin edilmesi amaçlanıyor.
Denetimlerde Ortaya Çıkan Çarpıcı Rakamlar
Sosyal güvenlik sistemini zarara uğratan girişimler sadece sahte sağlık raporlarıyla sınırlı kalmıyor. SGK’nın denetim mekanizmaları, sahte sigortalı bildirimlerini tespit etmek için teknolojiden de yararlanıyor. Kurum verilerine göre sahte sigortalı tespitleri 200 bine yaklaştı. Denetmenlerin çalışmaları neticesinde 2023’te 89 bin kişinin sahte sigortalı olduğu belirlendi. Anılan rakam 2024’te ise 100 bine yakın bir seviyeye ulaştı. Artan denetim sayıları, sistemdeki kaçakların önlenmesi adına yoğun bir çaba sarf edildiğini gösteriyor. Tespit edilen usulsüzlükler, kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında değerlendiriliyor. Sahte bildirimlerin önüne geçmek amacıyla iş yeri denetimleri sıkılaştırıldı. Sistemi manipüle etmeye çalışanlara karşı tolerans gösterilmiyor. Veriler, denetimlerin etkinliğinin her geçen yıl arttığını kanıtlıyor.
Paravan Şirketler ve Yasal Yaptırımlar
Yürütülen soruşturmalarda usulsüzlüklerin merkezi olarak “naylon şirketler” öne çıkıyor. Fiilen faaliyette bulunmayan ancak kağıt üzerinde işçi çalıştırıyor gibi görünen firmalar kapatılıyor. Söz konusu paravan yapılar üzerinden sigortalı gösterilenlerin hizmet günleri iptal ediliyor. Usulsüzlük belirlenen kişilerin emekliliklerinin sonlandırılması kesin bir kural olarak uygulanıyor. Yapılan ödemelerin yasal faiziyle geri alınması kararlaştırılmıştı ve ilgili karar tavizsiz uygulanıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile eş güdümlü yürütülen çalışmalarla vergi kayıpları da inceleniyor. Sahteciliğe karışan işverenler hakkında savcılıklara suç duyurusunda bulunuluyor. Gelecekte benzer durumların yaşanmaması adına yasal mevzuatta da düzenlemeler yapılıyor. Vatandaşların mağdur olmamaları için şüpheli girişimlerden uzak durmaları gerektiği hatırlatılıyor. Devlet, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği için denetimlerini artırarak sürdürecek.
