Tarımda yaygın olarak kullanılan pestisitler, yalnızca zararlıları hedef almakla kalmıyor; insan sağlığı üzerinde de ciddi tehditler oluşturuyor. Her yıl Çevre Çalışma Grubu (EWG) tarafından yayımlanan “Kirli On İkiler” listesi, bu sessiz tehlikenin boyutlarını bir kez daha gözler önüne serdi. Halk sağlığı uzmanı Dr. Sümeyye Nur Budak, 2024 yılı itibarıyla pestisit kalıntısı açısından en riskli ürünleri sıralayarak, tüketicileri dikkatli olmaları konusunda uyardı.
EN ÇOK BU ÜRÜNLERDE VAR
Listenin başında çilek, ıspanak, lahana, üzüm, şeftali ve armut yer alırken, nektarin, elma, acı biber, kiraz, yaban mersini ve yeşil fasulye de en riskli gıdalar arasında gösteriliyor. Dr. Budak, bu ürünlerin sofralarımızda sıklıkla yer bulduğunu ancak sağlığa en büyük tehdidi de beraberinde getirdiğini ifade etti.
BAKANLIKTAN ENDİŞEYE GEREK YOK AÇIKLAMASI
Kamuoyunda artan endişeler üzerine açıklama yapan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ise, “Sanki yediğimiz her gıdada yüksek miktarda pestisit varmış gibi bir algı yaratılmasını doğru bulmuyoruz,” diyerek, denetimlerin sürdüğünü belirtti.
Pestisitlerin yalnızca anlık zehirlenmelere değil, uzun vadede hayati sağlık sorunlarına da yol açtığını belirten Dr. Budak, bu maddelerin hormon sistemine zarar verdiğini, çocuklarda sinir sistemi gelişimini olumsuz etkileyebileceğini ve kanser riskini artırabileceğini söyledi. Özellikle lenfoma, meme, prostat ve mesane kanseri gibi türlerin pestisitlerle bağlantılı olduğu da bilimsel araştırmalarla destekleniyor.
Greenpeace Türkiye’nin Nisan 2025’te yayımladığı “Pestisitler ve Çocuklar” başlıklı raporu, ülkemizdeki riskin boyutunu gözler önüne seriyor. İncelenen 155 meyve ve sebze örneğinin yüzde 61’inde birden fazla pestisit kalıntısı tespit edildi. Ürünlerin üçte birinden fazlası ise yasal sınırların üzerinde kimyasal madde içeriyor. Ayrıca 50 üründe ruhsatsız pestisit kullanımı belgelendi.
