Türkiye İstatistik Kurumu'nun paylaştığı son veriler, meyve fiyatlarının 2024 yılına kıyasla yüzde 200’ün üzerinde arttığını ortaya koydu. Bu oran, tarım ürünleri arasında en yüksek artış olarak kayıtlara geçti. Haziran ayında en çok fiyat artışı yaşayan ürün ise kiraz oldu. Kilosu 600 liraya ulaşan kiraz, lüks tüketim kategorisine yaklaştı. Diğer yaz meyvelerinde de benzer bir tablo yaşandı; kayısı, karpuz ve erik gibi ürünlerin fiyatları 100 TL’nin altına düşmedi.
Zirai Don ve Kuraklık En Büyük Etken
Uzmanlara göre fiyatlardaki bu sıra dışı artışın temelinde, nisan ayında yaşanan zirai don felaketi yer alıyor. Kuraklıkla birleşen bu afet, meyve üretimini büyük ölçüde sekteye uğrattı. Özellikle İç Anadolu, Ege ve Akdeniz bölgelerinde üretim kaybı ciddi boyutlara ulaştı. NTV’ye konuşan tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım da yaşanan zammın temelinde bu iki faktörün yattığını belirtti. Yıldırım, 2024’ün iklim koşulları bakımından olağan dışı bir yıl olduğunu söyledi.
En Çok Artış Kiraz ve Kayısıda Görüldü
Rekor zamdan en fazla etkilenen ürün kiraz olurken, onu kayısı izledi. Türkiye’nin dünyada lider konumda olduğu bu iki üründe yaşanan fiyat artışı hem ihracatı hem iç pazarı etkiledi. Bazı çiftçiler, don olayları nedeniyle tarladan ürün alamadıklarını ve evlerine bile mahsul götüremediklerini aktardı. Tarımsal üretimin düzensiz hale gelmesi, tüketicileri alternatif ürünlere yönlendirdi. Ancak diğer meyvelerde de fiyatların 100 TL bandında seyretmesi, seçenekleri oldukça daralttı.
Meyvede Yüksek Enflasyon Diğer Gıdaları Geride Bıraktı
TÜİK'in yıllık bazda paylaştığı verilere göre, tarım ve hayvansal ürünlerdeki fiyat artışı yüzde 50’ye ulaştı. Ancak meyve grubundaki yüzde 200’lük artış, bu oranı çok geride bıraktı. Gıda sepetindeki en pahalı kalemlerden biri haline gelen meyveler, artık her eve girmekte zorlanıyor. Uzmanlar, bu tablonun yalnızca bu yıla özgü olmadığını, önümüzdeki yıllarda da devam edebileceğini dile getiriyor. İklim krizinin etkileri üretimi ve maliyetleri her geçen yıl daha fazla etkiliyor.
Gelecek Yıllar İçin Uyarı: Fiyatlar Artabilir
Uzmanlar, iklim koşullarının değişmeye devam etmesi halinde bu artışların kalıcı hale gelebileceğini öngörüyor. Zirai don, dolu ve aşırı sıcak gibi ekstrem hava olaylarının sayısı her geçen yıl artıyor. Bu durum, yalnızca meyve değil, tüm tarım ürünlerinde üretim riskini yükseltiyor. Uzmanlar, gelecekte iklim krizinin sadece fiyatlara değil, ürün çeşitliliğine de etki edeceğini belirtiyor. Üretim planlamalarının iklime bağlı yeniden şekillendirilmesi gerektiği vurgulanıyor.
