Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ekim ayına ilişkin enflasyon rakamlarını duyurmasının ardından teknoloji dünyasını ilgilendiren mali tablolar netleşti. Vergi ve harçlarda uygulanacak yıllık artış oranını belirleyen Yeniden Değerleme Oranı’nın (YDO) %25,49 olarak kesinleşmesiyle birlikte hesaplamalar yeniden yapıldı. Kamuoyunun yakından takip ettiği yurt dışından getirilen telefonlara yönelik IMEI kayıt ücreti için ödenecek rakam belli oldu. Yapılan resmi hesaplamalar neticesinde söz konusu harç bedeli 1 Ocak’tan itibaren 57 bin 241 TL olarak uygulanacak. Vatandaşların yurt dışından cihaz getirme maliyetlerini doğrudan etkileyen düzenleme, yeni takvim yılıyla beraber hayatımıza girecek.
Yıllar İçinde Katlanan Kayıt Maliyetleri
2026 yılında geçerli olacak yeni düzenleme doğrultusunda vatandaşların cebinden çıkacak meblağ önemli ölçüde artırıldı. Halihazırda 2025’te 45.614 TL olarak uygulanan IMEI kayıt ücreti, yapılan güncellemeyle 57.241 TL’ye yükseltilecek. Geçmiş yıllara bakıldığında 2015 yılında sadece 131,50 TL olan ücretin on yıl içinde devasa bir artış gösterdiği görülüyor. 2018 (Kasım) döneminde 500 TL olan harç bedeli, 2019 (Temmuz) ayında 1.500 TL seviyesine çıkmıştı. Takip eden süreçte 2020 yılında 1.838,70 TL ve 2021 yılında 2.006,20 TL olarak tahsil edilmişti. Fiyat artış ivmesi 2022 yılında 2.732,40 TL ve 2023 yılında 6.091,30 TL ile devam etti. Ancak en keskin geçişlerden biri 2023 (Temmuz) döneminde yaşanarak tutar 20.000 TL seviyesine fırlamış oldu. Sonrasında 2024 yılında 31.692 TL olan bedel, günümüzde ulaştığı nokta ile teknoloji tutkunlarını düşündürüyor. Fiyatlardaki yukarı yönlü hareket, yurt dışından cihaz almanın cazibesini azaltan bir unsur olarak değerlendiriliyor.
Şebeke Erişiminde Kesinti Riski
Belirlenen 57.241 TL tutar ödenmeden yurt dışından getirilen cep telefonlarının Türkiye’deki mobil şebekelerde kullanılması mümkün olmayacak. Yasal prosedürlere göre kayıt altına alınmayan cihazlar, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu sistemleri tarafından tespit ediliyor. Kayıt işlemi yapılmayan cihazlar yaklaşık 120 gün sonunda şebeke erişimine kapatılıyor. Sözü edilen süre dolduğunda telefonlar arama yapma ve hücresel veri ile internete bağlanma özelliklerini kaybediyor. Şebeke erişimi kesildiğinde cihaz sadece Wi-Fi üzerinden kullanılabilir hale geliyor. Kullanıcıların cihazlarını kesintisiz kullanabilmeleri için belirtilen harcı yasal süre içinde yatırmaları şart koşuluyor. Ödeme yapılmadığı takdirde cihaz sadece pasaport kaydı gerektirmeyen bir tablet gibi işlev görüyor. Mobil iletişim hizmetlerinden faydalanmak isteyenlerin devletin belirlediği harç bedelini eksiksiz yatırması gerekiyor. Yurt dışı kaynaklı telefonların ülkedeki ömrü, bahsi geçen kayıt işleminin tamamlanmasına bağlı bulunuyor.
E-Devlet Üzerinden Resmi İşlemler
Vatandaşların merak ettiği kayıt süreci tamamen dijital ortamda ve güvenli bir şekilde yürütülüyor. Yurt dışından satın alınan telefonların IMEI kayıt işlemleri, e-Devlet sistemi üzerinden gerçekleştiriliyor. Sisteme giriş yapan kullanıcıların kişisel bilgilerini ve cihaz detaylarını eksiksiz girmesi isteniyor. Kayıt sırasında cihazın IMEI numarası, pasaport bilgileri ve Türkiye’ye son giriş tarihi talep ediliyor. Vatandaşlar e-Devlet’te “BTK IMEI Kaydet” hizmeti seçilerek ilgili form dolduruluyor adımlarını takip ediyor. Harç ödemesi vergi daireleri veya bankalar aracılığıyla yapıldıktan sonra işlemin onaylanmasıyla cihaz yasal olarak kullanılabilir hale geliyor. İşlemlerin pasaport sahibinin kendi e-Devlet şifresi ile yapılması zorunluluğu bulunuyor. Başkasına ait pasaport veya kimlik bilgileriyle cihaz kaydı yapılmasına sistem izin vermiyor.
Yasal Sınırlamalar ve Suç Unsurları
Devlet tarafından getirilen düzenlemeler sadece ücret artışıyla sınırlı kalmayıp kayıt hakkına da kısıtlama getiriyor. Mevcut kurallara göre bir kişi, kendi adına üç yılda yalnızca bir adet IMEI kaydı yaptırabiliyor. Söz konusu kısıtlama ticari amaçlı yolcu beraberinde cihaz getirilmesinin önüne geçmeyi hedefliyor. Ayrıca kayıt dışı yollara başvurarak sistemin etrafından dolanmaya çalışanlara karşı ciddi yaptırımlar uygulanıyor. IMEI numarasını yasa dışı yollarla değiştirmek suç sayılıyor ve ilgili tür durumlarda cihaza el konulabiliyor. Klonlama olarak bilinen yöntemle başka cihazların numaralarını kopyalamak yasal suç teşkil ediyor. Vatandaşların mağduriyet yaşamaması adına yalnızca BTK’nın resmi e-Devlet hizmetinin kullanılması gerekiyor. Güvenilir olmayan yöntemler hem maddi kayba hem de hukuki sorunlara yol açabiliyor.
