Yılın ilk 9 ayında ara zam yapılmayan asgari ücret, hızla yükselen fiyatlar karşısında değer kaybetti. TÜİK verilerine göre ocak-eylül döneminde yüzde 25.43 enflasyon gerçekleşti. 22.104 TL olan asgari ücretin alım gücü bu süreçte 5.621 TL eriyerek 16.483 TL’ye kadar düştü. Böylece ücretlinin maaşı, temel yaşam giderlerini karşılamaktan uzaklaştı. Ekonomistler, artan fiyatların özellikle gıda ve barınma harcamalarında etkisini hissettirdiğini belirtiyor.
Asgari Ücret Açlık Sınırının 11.487 Tl Gerisinde
Türk-İş’in eylül ayı araştırmasına göre açlık sınırı 27.970 TL olarak hesaplandı. Bu veriler, asgari ücretin açlık sınırının 11.487 TL altında kaldığını ortaya koydu. Yılın sadece eylül ayında bile asgari ücretli 869 TL kayba uğradı. Gelir ile gider arasındaki farkın hızla büyümesi, milyonlarca çalışanın geçim sıkıntısını artırıyor. Uzmanlar, enflasyon oranlarının ücret artışlarının üzerinde seyretmesinin çalışan kesimde ciddi bir refah kaybına yol açtığını ifade ediyor.
Tüketici dernekleri, asgari ücretle geçinenlerin özellikle gıda, ulaşım ve kira harcamalarını kısmak zorunda kaldığını aktarıyor. Bazı sendikalar, yıl ortasında ek zam yapılmamasının gelir adaletsizliğini derinleştirdiği görüşünde.
Yüzde 20 Zam Dahi Kaybı Karşılamıyor
Ocak ayında asgari ücrete yüzde 20 oranında zam yapılması gündemde. Ancak bu durumda maaş yalnızca 4.421 TL artacak. Uzman hesaplamalarına göre bu artış, 9 aylık 5.621 TL’lik kaybı bile karşılamıyor. Yeni yılda yapılacak zamma rağmen, asgari ücretlinin reel gelirinde yaklaşık 1.200 TL’lik açık oluşacak.
Ekonomistler, fiyat istikrarı sağlanmadan yapılacak maaş artışlarının kalıcı çözüm getirmeyeceğini savunuyor. Çalışma hayatı temsilcileri ise ücretlerdeki erimenin, çalışan motivasyonu ve üretkenliği olumsuz etkilediğini dile getiriyor.
Emekliler ve Memurlar Da Alım Gücünü Kaybetti
Temmuz ayında 2.412 TL artışla 16.881 TL’ye yükseltilen en düşük emekli aylığı, dokuz aylık dönemde 4.293 TL değer kaybetti. Bu da yapılan zammın enflasyon karşısında 1.881 TL geride kaldığını gösteriyor. En düşük memur emeklisi aylığı temmuzda 22.671 TL’ye çıkarılmıştı, ancak bu maaş da aynı dönemde 5.765 TL eridi.
Memur maaşlarında da tablo benzer. Temmuz ayında 43.726 TL olan en düşük memur maaşı, yüksek enflasyon nedeniyle 12.843 TL alım gücü kaybına uğradı. Kamu çalışanları arasında maaş kayıpları meslek gruplarına göre değişse de genel tablo gelir erimesi yönünde.
Kamu Çalışanlarının Maaşlarındaki Erime
Çeşitli meslek gruplarına ait veriler, enflasyonun kamu personelinin cebindeki etkisini açık biçimde gösteriyor. Uzman doktorların 126.105 TL’lik maaşı 32.068 TL eridi. Mühendislerin 78.191 TL’lik geliri 19.884 TL azaldı. Öğretmen maaşlarında 15.547 TL, hemşirelerde 15.703 TL, polislerde 17.312 TL, başkomiserlerde 19.122 TL kayıp meydana geldi. Profesörlerin 111.336 TL’lik maaşı 28.313 TL, avukatların 73.505 TL’lik geliri ise 18.692 TL geriledi.
Asgari ücretlilerde 5.621 TL, emeklilerde 4.293 TL, memur emeklilerinde ise 5.765 TL’lik alım gücü kaybı kayda geçti. Ekonomistler, maaşlardaki düşüşün hane gelirini doğrudan etkilediğini ve iç talebi zayıflattığını belirtiyor.
Geçim Baskısı Büyüyor
Uzmanlara göre, yılın geri kalanında da fiyat artışlarının sürmesi halinde alım gücü kayıpları derinleşecek. Asgari ücretlinin, memurun ve emeklinin gelirleri açlık sınırının çok altında kalırken, yaşam maliyetleri her geçen ay yükseliyor.
Ekonomistler, kalıcı bir gelir politikası ve düzenli ara zam mekanizmasının önemine vurgu yapıyor. Çalışanlar ise yeni yılda yalnızca maaş artışı değil, hayat pahalılığını sınırlayacak önlemler talep ediyor. Gelir ve gider arasındaki fark büyüdükçe, milyonlarca kişi temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor.
