Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Turan Aydın, binlerce yıldır var olan ve günümüzde giderek popülerleşen sauna kullanımının sağlık üzerindeki etkilerini ve dikkat edilmesi gereken noktaları açıkladı.
Sauna banyosu, sadece rahatlama ve gevşeme amacıyla değil, birçok sağlık sorununu önleyici ve tedavi edici özellikleriyle de öne çıkıyor. Yapılan araştırmalara göre sauna, kas ve kemik sağlığından kalp-damar sistemine kadar pek çok alanda olumlu etkiler sağlıyor. Günde sadece 15 dakikalık doğru sauna kullanımı, vücudu toksinlerden arındırarak hem bedensel hem zihinsel anlamda yenilenme sağlıyor. Aynı zamanda stresin azaltılmasında, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde ve çeşitli kronik hastalıkların semptomlarının hafifletilmesinde de etkili olabiliyor.
YÜZDE 10'A YAKIN BİR ARTIŞ GÖZLEMLENİYOR
Prof. Dr. Aydın, saunanın sıcak ve kuru havasının kalp atış hızını artırarak dolaşımı hızlandırdığını, terleme yoluyla zararlı toksinlerin vücuttan atıldığını ve ciltteki gözeneklerin açıldığını vurguladı. Sauna ortamında kalp atım hacminde yüzde 60-70’e varan artış, cilt kan dolaşımında ise yüzde 10’a yakın bir artış gözleniyor. Bu durum, kasların gevşemesine, yorgunluk hissinin azalmasına ve stresin ortadan kalkmasına yardımcı oluyor. Aynı zamanda sauna kullanımı, yüksek tansiyon, kardiyovasküler hastalıklar, akciğer rahatsızlıkları, cilt problemleri, nörolojik bozukluklar ve psikolojik sorunlar gibi birçok farklı durumda fayda sağlayabiliyor.
Romatizmal hastalıklar, kas ağrıları, eklem kireçlenmeleri ve yumuşak doku zedelenmeleri gibi ortopedik rahatsızlıklarda da sauna, sıcak tedavi yöntemi olarak etkili sonuçlar veriyor. Özellikle düzenli olarak uygulanan sauna seanslarının, eklem ağrısını azalttığı, hareket kabiliyetini artırdığı ve ilaç ihtiyacını önemli ölçüde düşürdüğü kanıtlanmıştır. Ayrıca sauna banyosu, antikor üretimini destekleyerek bağışıklık sistemini güçlendirmekte ve vücudun hastalıklara karşı direncini artırmaktadır. Astım, kronik bronşit, hormonal dengesizlikler, uyku bozuklukları ve depresyon gibi durumlarda da sauna terapisi destekleyici bir yöntem olarak önerilmektedir.
"10 İLA 20 DAKİKA ARASINDA OLMALI"
Saunadan maksimum faydayı sağlamak için bazı kurallara dikkat edilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Aydın, uygun sıcaklık ve nem dengesinin çok önemli olduğunu ifade etti. Sauna ortamının ideal ısısı yüz hizasında 80 ila 100 derece, ayak seviyesinde ise yaklaşık 30 derece olmalı. Havanın nem oranı yüzde 10 ila 20 arasında olmalı ve ortamda yeterli hava sirkülasyonu sağlanmalıdır. Saunada kalış süresi kişisel toleransa bağlı olarak değişse de genellikle 10 ila 20 dakika arasında olmalıdır. Özellikle yaşlılar, hamile kadınlar ve çocuklar için bu süre daha kısa tutulmalı ve düşük sıcaklık tercih edilmelidir. Sauna seansı, sıcak periyot sonrası soğuk duş ve dinlenme süreciyle tamamlanmalı ve toplam süre yaklaşık iki saatle sınırlandırılmalıdır. Haftada en az iki kez sauna kullanımı önerilmektedir.
Saunanın bazı özel durumlar için riskler barındırabileceğini de hatırlatan Prof. Dr. Aydın, özellikle 65 yaş üstü bireylerin dikkatli olması gerektiğini, hamilelerin ise düşük ısıda ve kısa süreli kullanımda risk taşımadığını ancak doktor kontrolünde hareket etmeleri gerektiğini vurguladı. Çocukların 2 yaşından sonra, ebeveyn gözetiminde ve haftada bir kez olmak üzere 70 dereceyi geçmeyen ortamlarda 10 dakikayı aşmamak şartıyla sauna kullanabileceklerini ifade etti. Alkollü şekilde saunaya girmenin ise ciddi sağlık riskleri taşıdığını ve ani tansiyon düşmesine neden olarak hayati tehlike oluşturabileceğini söyledi.
Sonuç olarak Prof. Dr. Ahmet Turan Aydın, düzenli ve doğru sauna kullanımının, hem fiziksel hem zihinsel sağlığa önemli katkılar sunduğunu belirterek, kas ve eklem hastalıklarından stres yönetimine, bağışıklık sisteminden cilt sağlığına kadar birçok alanda saunanın doğal bir destek yöntemi olarak değerlendirilebileceğini ifade etti.
