Trabzonlu tütün eksperi Hakkı Topel ile Mebuse Topel'in oğlu olan Cengiz Topel, 2 Eylül 1934 tarihinde, babasının görev yeri olan Kocaeli’nin İzmit ilçesinde dünyaya geldi.
İlköğrenimine Bandırma’da başlayan Cengiz Topel, daha sonra eğitimine Gönen'de devam etti. Babasının vefatının ardından ailesiyle birlikte İstanbul’un Kadıköy ilçesine taşındı.
Kadıköy Yel Değirmeni Okulu’nda ilk ve ortaokulu bitiren Topel, liseye Haydarpaşa Lisesi’nde başladı. Ancak daha sonra Kuleli Askeri Lisesi’ne geçiş yaptı ve buradan 1953 yılında mezun oldu.
1955 yılında Kara Harp Okulu’ndan asteğmen rütbesiyle mezun olan Topel, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne katıldı.
Küçük yaşlardan itibaren havacılığa büyük bir ilgi duyan Cengiz Topel, hava sınıfına geçerek pilotluk eğitimi almak üzere Kanada’ya gönderildi. Buradaki eğitimini başarıyla tamamladıktan sonra 1957 yılında Türkiye’ye döndü ve Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığı’nda göreve başladı. 1961 yılında Eskişehir 1. Hava Ana Jet Üssü’ne tayin edildi ve 1963 yılında yüzbaşı rütbesine terfi etti.
KIBRIS ÜZERİNDE GÖREV UÇUŞU
5 Ağustos 1964 tarihinde Rum birlikleri, Erenköy ve Mansur bölgelerine yönelik ani bir saldırı başlattı. Hücumbotlarla denizden, tank destekli piyadelerle ise karadan ilerleyen Rumlar, Türk köylerini ve sahil şeridindeki balıkçı teknelerini hedef aldı.
Birleşmiş Milletler Gücü’nün bu saldırılara karşı sessiz kalması üzerine Türkiye, 7 Ağustos’ta ilk müdahaleyi 4 uçakla gerçekleştirdi.
Rumların saldırgan tavrını durdurmak ve Kıbrıs’taki Türklere karşı işlenen suçlara karşı caydırıcı etki yaratmak amacıyla Türk jetlerinin ada üzerinde uyarı uçuşu yapmasına karar verildi.
Bu çerçevede, 8 Ağustos 1964 günü, Eskişehir’den havalanan 4 jetlik uçuş kolunun komutanlığı Yüzbaşı Cengiz Topel’e verildi.
Topel ile birlikte Üsteğmen İzzet Öztarhan, Yüzbaşı Mehmet Konedralı ve Üsteğmen Ethem Sancar da görevde yer aldı. Hücumbotlara yönelik ikinci saldırı dalgası sırasında Topel’in kullandığı F-100F tipi savaş uçağı, ikinci dalışa geçerken yerden gelen atışlarla vuruldu.
SON TELSİZ GÖRÜŞMELERİ
Uçağın vurulmasının ardından Topel ile ekip arkadaşları arasında şu telsiz konuşmaları kaydedildi:
"Cengiz Yüzbaşım, uçağından dumanlar çıkıyor, atla!" (Ütğm. Öztarhan)
• "...”
"Yüzbaşım, cayır cayır yanıyorsun, atla!" (Ütğm. Öztarhan)
"Tamam, atladı." (Yzb. Konedralı)
"Paraşütü açıldı." (Ütğm. Öztarhan)
Paraşütle atlamak zorunda kalan Yüzbaşı Cengiz Topel, Lefke, Gaziveren, Elye ve Çamlıköy arasındaki Peristeronori isimli Rum köyü yakınlarında karaya indi. Kısa süre sonra olay yerine gelen 3 Rum askeri tarafından esir alındı.
Topel’in, mühimmatı tükenene kadar direndiği ve yanına kimseyi yaklaştırmadığı rivayet edilmektedir.
EBEDİYETE UĞURLANDI
Esaret altındayken yaşadıklarına dair farklı iddialar bulunmakla birlikte, savaş hukukunun esirler için getirdiği korumalara rağmen ağır işkencelere maruz kaldığı ve bu nedenle hayatını kaybettiği belirtiliyor.
Rum tarafı ise Topel’in yaralı halde yakalandığını, tedaviye alındığını ancak hastanede yaşamını yitirdiğini ileri sürdü.
Cengiz Topel, Kıbrıs’ta görev sırasında şehit düşen ilk Türk hava subayı olarak tarihe geçti. Naaşı, Türkiye’nin yoğun diplomatik girişimleri neticesinde 12 Ağustos 1964’te Rumlardan teslim alındı.
Şehit Yüzbaşı Topel için Kıbrıs, Adana, Ankara ve İstanbul’da düzenlenen törenlerin ardından, 14 Ağustos 1964’te Edirnekapı’daki Sakızağacı Hava Şehitliği’nde defnedildi.
8 Ağustos 1964’te Kıbrıs’ta şehit olan Cengiz Topel’in adı, bugün Eskişehir'in çeşitli noktalarında yaşatılıyor.
