Türkiye Bankalar Birliği (TBB), geçim sıkıntısı çeken dar gelirlinin bankalara yöneldiğini gözler önüne seren verileri yayımladı. Aylık geliri 25 bin liranın altında kalan, çalışan ya da emekli fark etmeksizin milyonlarca kişi, artan ihtiyaçları karşılayabilmek için kredi almak zorunda kaldı. Açıklanan verilere göre, yalnızca ocak-mart döneminde 2.2 milyondan fazla kişi tüketici veya konut kredisine başvurdu. Bu krediler, özellikle düşük gelirli kesimler için adeta geçim aracı haline geldi.
Ekonomik koşulların giderek zorlaştığı bu süreçte, bankaların kredi taleplerine olumlu yanıt verme oranı da yüzde 52’lik bir artış gösterdi. Artık pek çok vatandaş, kredi borcuyla ayakta kalmaya çalışıyor.
Emekliden Asgari Ücretliye: Krediye Yüklendiler
Yılın ilk üç ayında tüketici ve konut kredisi kullanan kişi sayısı 6 milyon 594 bin 767’ye ulaştı. Bu bireylerin yüzde 70’lik kısmını ise ücretli çalışanlar oluşturdu. Söz konusu dönemde kredi kullanan çalışan sayısı 4 milyon 619 bin 506 olarak kaydedildi. En dikkat çeken veri ise, kredi talebinde bulunanların üçte birinin aylık gelirinin 25 bin TL’nin altında olması.
Bu grupta yer alan 2 milyon 205 bin 124 kişi kredi çekerek temel ihtiyaçlarını karşılamaya çalıştı. En büyük yük, sabit gelire sahip emekliler ve asgari ücretlilerin omuzlarına bindi.
Faize Rağmen Borçlanma Arttı
TBB verileri, vatandaşın yüksek faize rağmen kredi talebini artırdığını gösterdi. Ocak-mart arasında toplam 607 milyar lira değerinde tüketici ve konut kredisi kullandırıldı. Kredi kullanan kişi sayısı yıllık bazda yüzde 3 artarken, kullandırılan toplam kredi miktarında yüzde 52’lik bir artış yaşandı. Özellikle 56 yaş ve üzerindeki vatandaşlar arasında kredi kullanımı dikkat çekti.
2023’ün ilk çeyreğinde 641 bin olan 56 yaş üstü kredi kullanıcısı sayısı, bu yıl 813 bini aştı. Emeklilerin krediye yönelme oranı ise yüzde 26.75 oranında artış gösterdi.
Faizler Yüksek, Geri Ödeme Ağır
Kullanılan kredilerin üçte ikisi 3 ila 12 ay vade arasında geri ödeniyor. Bu vadelerde alınan 25 bin TL’lik bir kredinin faiz oranı kamu bankasında yüzde 4.99, özel bankada ise yüzde 5.19 seviyesinde. Bu tutarda çekilen bir kredinin aylık taksidi 3 bin 105 TL olurken, yıllık geri ödeme tutarı 37 bin 262 liraya ulaşıyor. Bankalar, kredi verirken faiz üzerinden ciddi kâr sağlarken, vatandaşın yükü giderek ağırlaşıyor.
Ekonomistler, faiz indirimlerinin kredi faizlerine yansımasının zaman alacağını belirtiyor. Geçim zorluğu içindeki vatandaş için ise bu sürenin oldukça uzun olduğu ifade ediliyor.
