EYT düzenlemesinden yararlanamayan milyonlarca kişi için yeni seçenekler gündemde. 1999 sonrası sigorta girişi olan çalışanlar, farklı emeklilik modelleriyle yaş şartına takılmadan emekli olabilecek. SGK'nın yürürlükteki uygulamaları, çalışma gücünde kayıp yaşayan veya engelli bireyler için çeşitli avantajlar sunuyor. Malulen ve engelli emekliliği gibi sistemlerle erken emeklilik artık mümkün. Başvuru yöntemlerinden prim koşullarına kadar birçok detay netleşti.
Malulen Emeklilik Hakkı Nasıl Kazanılır?
SGK mevzuatı, sağlık sorunları nedeniyle çalışamayacak durumda olan vatandaşlara erken emeklilik imkânı tanıyor. En az %60 oranında iş gücü kaybı yaşayan bireyler, yaş şartı aranmadan emeklilik hakkı elde edebiliyor. Bu kapsamda 10 yıl sigortalılık süresi ve en az 1800 prim günü aranıyor. Malulen emekli olmak için SGK tarafından yetkilendirilmiş hastanelerden sağlık kurulu raporu almak gerekiyor. Hem doğuştan hem de sonradan oluşan sağlık kayıpları bu kapsama giriyor.
Engelli Bireylere Vergi İndirimi İle Emeklilik
Engelli çalışanlar için sağlanan vergi indirimi desteği, yaş beklemeden emekli olmanın kapısını aralıyor. Bu uygulamadan yararlanmak için engellilik oranına göre belirlenmiş prim ve yıl süresinin tamamlanması gerekiyor. Örneğin, engellilik oranı %40 ile %59 arasında olan bir kişi, 18 yıl sigortalılık süresi ve 4100 gün primi doldurduğunda yaş koşulu olmadan emekli olabiliyor. Başvurular Gelir İdaresi Başkanlığı’na yapılıyor ve belgeler SGK’ya iletilerek süreç başlatılıyor. Bu yöntemle binlerce kişi erken maaş hakkına kavuşabiliyor.
Engelli Çocuğu Olan Annelere Özel Avantaj
SGK, ağır engelli çocuk sahibi annelere yönelik önemli bir düzenleme sunuyor. Bu uygulama kapsamında annenin toplam prim gün sayısının dörtte biri emeklilik hesabında indiriliyor. Bu sadece prim indirimiyle sınırlı kalmıyor; aynı zamanda yaş şartı da aşağı çekiliyor. Örneğin, 6000 prim günü olan bir annenin 1500 günü indiriliyor, bu da hem prim eksiği hem de yaş açısından avantaj sağlıyor. Böylece yıllar sürecek emeklilik süreci kısalabiliyor.
Kısmi Emeklilikle Geçiş Formülü
Yaşı beklemek istemeyen ancak tam emeklilik şartlarını sağlayamayanlar için “kısmi emeklilik” alternatifi sunuluyor. Bu yöntemde 4500 prim günü ve 25 yıllık sigortalılık süresi yeterli oluyor. Ancak yaş şartı burada devrede: kadınlar 58, erkekler ise 63 yaşında emekli olabiliyor. Yeterli primi biriktiremeyen ama uzun yıllar çalışmış olan bireyler için bu seçenek dikkat çekiyor. Bu model özellikle düşük primle çalışanlara çözüm niteliğinde.
