Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, gayrimenkul sektöründe devrim niteliğinde bir dijital dönüşüm hamlesi başlatıyor. Yetkililer tarafından yapılan planlamaya göre, 2026’da İstanbul’da, 2027’de ise Türkiye genelinde 'Değer Bilgi Merkezi' isimli uygulama hayata geçirilecek. Söz konusu sistem sayesinde ülke genelindeki tüm taşınmazların değerleri parsel parsel analiz edilerek detaylı bir şekilde dijital haritalara işlenecek. Hükümet, geliştirilen yeni yöntem ile gayrimenkul sektöründeki kayıt dışı işlemlerin, spekülasyonların ve fahiş fiyatların önüne geçmeyi hedefliyor. Ayrıca taşınmazların gerçek piyasa değeri yapay zeka destekli dijital ortamda hatasız bir şekilde belirlenecek.
Şeffaflık İle Manipülasyon Engellenecek
Sektör temsilcileri, hayata geçirilecek olan 'Değer Bilgi Merkezi' uygulamasının piyasaya getireceği şeffaflığı oldukça olumlu karşılıyor. Tüm Emlak Danışmanları Birliği Başkanı Hakan Akçam, vatandaşların yatırımının sonuçlarını sistemden görebileceklerini kaydetti. Akçam, sistemin sağlayacağı veriye dayalı açıklığın piyasa dinamikleri üzerindeki etkilerini değerlendirdi. Başkan, "Bu şeffaflık, piyasadaki fiyat manipülasyonlarının önüne geçecek" dedi. Böylece alıcı ve satıcılar, spekülatif söylentiler yerine gerçek veriler üzerinden işlem yapma imkanına kavuşacak. Vatandaşlar, dijital ortamda şeffaf ve doğrulanmış verilere erişerek gayrimenkul yatırımlarını daha güvenli bir zemine oturtabilecek. Uygulama sayesinde bilgi kirliliğinin önüne geçilerek güven ortamı tesis edilecek.
Veri Odaklı Teknolojik Altyapı
Hukukçular, kurulacak sistemin teknik altyapısının sağlamlığına ve veri güvenliğine vurgu yapıyor. Haber Global'e konuşan Gayrimenkul Hukukçusu Sinan Keskin, yıllardır gayrimenkul piyasasındaki fiyat belirsizliğinin azalacağını belirtti. Keskin, Türkiye’nin modern bir sisteme geçişinin önemini detaylandırdı. Hukukçu, "Türkiye’nin modern, veri odaklı güncel teknolojik bir altyapıya geçmesi yatırımcıdan tüketiciye sağlıklı bir piyasa zemini oluşturacaktır" ifadelerini kullandı. Teknolojik dönüşüm, sektörün kurumsallaşması ve uluslararası standartlara ulaşması adına atılan dev bir adım olarak görülüyor. Sistemin başarısı için kullanılan algoritmaların doğruluğu kritik bir rol oynuyor. Keskin, "Burada ele alınması gereken en önemli sorun; algoritmaların doğru veri akışı sağladığından emin olmaktır" diyerek teknik hassasiyete dikkat çekti. Olası sorunların çözümü için "Çoklu kaynak kullanımı ile veri entegrasyonu, uzman doğrulaması gibi yöntemlerle önüne geçilebilir" önerisi sunuldu.
Bağlayıcılık Yerine Referans Değer
Sistemin işleyişinde sadece teknolojinin değil, insan denetiminin ve piyasa esnekliğinin de korunması gerektiği ifade ediliyor. Uzmanlar, satıcıların algoritmayı manipüle etme riskine karşı da uyarılarda bulundu. Sinan Keskin, sürecin sağlıklı ve adil işlemesi adına uzman denetiminin önemine dikkat çekerek kritik bir noktaya parmak bastı. Hukukçu, "Aynı zamanda piyasadaki esnekliği de yok etmemek adına değerin bağlayıcı değil “referans” niteliğinde kullanılması büyük önem taşıyacaktır" dedi. Böylece serbest piyasa dinamikleri zarar görmeden, alıcı ve satıcılar için yol gösterici gerçekçi fiyatlandırmalar yapılabilecek. Referans değerler, aşırı fiyatlamaların önüne geçerken ticaretin doğal akışını bozmayacak. Sistem, piyasaya bir dayatma olarak değil, bir rehber olarak sunulacak.
Tapu Harcı Kaybına Son
Yeni sistemin maliye açısından en büyük getirisi, yıllardır süregelen vergi kaybının önlenmesi olacak. Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, Maliye Bakanlığı'nın uzun zamandır gayrimenkul vergilendirilmesi konusunda gerçek değere ulaşma çabası olduğunu belirtti. Kiraz, devletin vergi adaletini sağlamak için denetim mekanizmalarını artırdığını vurguladı. Başkan, "Konuyla ilgili denetimler de sıkılaştırılmış durumda" ifadelerini kullandı. Rayiç bedel ile piyasa fiyatı arasındaki uçurum, devletin vergi gelirlerinde ciddi azalmaya neden oluyor. Sistemin temel hedeflerinden biri gelir kaybını minimize etmek. Kiraz, "Gerçek değer analizindeki bir diğer amaç ise tapu harcında kaybı önlemek" dedi. Mevcut sistemdeki açığı anlatan uzman, "Çünkü belediye rayiç değeri üzerinden gayrimenkul alım satımı yapıldığında aradaki fark 3-4 kata yakın tapu harcı kaybına sebebiyet verebiliyor" diyerek sözlerini tamamladı.
