Türkiye Büyük Millet Meclisi, sosyal güvenlik sistemini ilgilendiren kritik bir yasa teklifini masaya yatırdı. Hazırlanan taslak metin, kuruma borcu bulunan vatandaşların aylıklarına yönelik yeni bir tahsilat yöntemi içeriyor. Hürriyet yazarı Noyan Doğan, kendisine yöneltilen sorular üzerine konunun detaylarını kamuoyu ile paylaştı. Sosyal Güvenlik Kurumu'na karşı mali yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin gelirlerinde azalma meydana gelecek. Planlanan uygulama ile borçların tahsilatının doğrudan maaş üzerinden yapılması hedefleniyor.
Kesintinin Kapsamına Giren Gruplar
Yeni düzenleme doğrultusunda SGK’dan gelir veya aylık alan bireylerin tamamı potansiyel muhatap konumunda bulunuyor. Genel sağlık sigortası primi dâhil olmak üzere, kendi sigortalılıkları ya da hak sahibi oldukları kişiler üzerinden prim borçları bulunanların maaşlarından kesinti yapılabilecek. Söz konusu uygulama sadece emeklilik hakkı elde edenlerle sınırlı kalmayacak. Dul ve yetim aylığı olarak bilinen ölüm aylığı alan hak sahipleri de sürecin parçası olacak. Sürekli iş göremezlik geliri alan bireyler de borçlu olmaları durumunda listede yer alacak. Bahsi geçen kişilerin maaşlarından da kesinti yapılması söz konusu olabilecek. Sistemin amacı, kurum alacaklarının daha etkin bir şekilde toplanmasını sağlamak. Borcu bulunmayan vatandaşlar ise söz konusu işlemden etkilenmeyecek. Kapsamın geniş tutulması, sosyal güvenlik dengesinin korunması amacını taşıyor. İlgili maddeler meclis komisyonlarında detaylıca inceleniyor.
Geçmiş Dönem Borçları ve Oranlar
Yapılacak işlemlerde belirlenen tavan oran dikkat çekiyor. Anılan kesintiler, maaşların yüzde 25’ine kadar olacak şekilde uygulanacak. Yani aylığın dörtte biri oranında bir miktar borca mahsup edilebilecek. Düzenlemenin en kritik noktalarından biri de borçların türü ve zamanı ile ilgili. Gerçekleştirilecek kesintiler, geçmiş dönemlere ait genel sağlık sigortası (GSS) prim borçlarını da kapsayacak. Sadece güncel borçlar değil, birikmiş eski ödemeler de tahsilat planına dahil edilecek. Aynı zamanda geçmişte SGK’ya prim borcu olanlar da sistemin radarında olacak. Bağ-Kur’lu olup yanında çalıştırdıkları kişiler yüzünden prim borcu biriken bireylerin maaşlarından da benzer şekilde kesinti yapılması mümkün olacak. İşveren konumundaki emeklilerin prim sorumlulukları devam ediyor. Tahsilat süreci, borç bitene kadar devam edecek şekilde kurgulanıyor.
Yürürlük Tarihi ve Yetkili Kurum
Yasa teklifinin yasalaşması için meclis sürecinin tamamlanması bekleniyor. Meclis’teki yasa teklifinin onaylanması durumunda, yüzde 25’e kadar kesinti uygulaması 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girecek. Vatandaşların önünde hazırlık yapmak için belirli bir süre bulunuyor. Söz konusu tarihten itibaren maaş ödemelerinde yeni sistem devreye alınacak. Kesintilerin teknik olarak nasıl gerçekleştirileceğine dair ayrıntılar ise SGK tarafından belirlenecek. Kurum, alt mevzuat düzenlemeleri ile işleyişin şemasını çizecek. Maaşlardan yapılacak düşüşlerin otomatik sistemler aracılığıyla olması öngörülüyor. Uygulama takvimi netleşirken vatandaşların bilgilendirilmesi sağlanacak. Olası mağduriyetlerin önlenmesi adına kademeli bir geçiş planlanabilir. Yetkililer, sürecin şeffaf bir şekilde yürütüleceğini belirtiyor.
E-Devlet Üzerinden Sorgulama İmkanı
Borç durumunu merak edenler için dijital kanallar kullanıma sunuluyor. Genel sağlık sigortası veya prim borcu bulunan vatandaşlar, borç tutarlarını e-Devlet platformu üzerinden sorgulayabilecek. Sistem üzerinden güncel borç bakiyesini görmek mümkün hale geliyor. Vatandaşlar, maaşlarında kesinti yaşanmaması için önceden harekete geçebilir. İsteyen bireyler borçlarını ödeyerek kesinti yapılmadan önce borçlarını kapatma şansına sahip olacaklar. Erken ödeme yapanlar, maaşlarını tam olarak almaya devam edecek. Dijitalleşme sayesinde borç takibi saniyeler içerisinde yapılabiliyor. SGK il müdürlüklerine gitmeden internet üzerinden bilgi alınabiliyor. Borçlu olduğunu bilmeyen vatandaşların kontrollerini yapması önem arz ediyor. Sistem, sürpriz kesintilerle karşılaşılmaması için erken uyarı niteliği taşıyor.
