Türkiye genelinde milyonlarca vatandaşı yakından ilgilendiren maaş artış süreci için geri sayım başladı. Yaklaşık 17 milyon emekli ile birlikte kamu çalışanları ve işçiler, ocak ayında yapılacak düzenlemelere odaklanmış durumda. Merkez Bankası tarafından paylaşılan enflasyon tahminleri, olası zam oranlarının şimdiden hesaplanmasına olanak tanıyor. Gerçekleşecek artışlar, sadece mevcut maaşları değil, aynı zamanda taban aylık uygulamalarını da doğrudan etkileyecek. Vatandaşların gelir tablosunu değiştirecek yasal düzenlemenin detayları ise merakla bekleniyor.
Enflasyon Verileri ve Zam Oranları
Ocak ayında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından duyurulacak yıl sonu enflasyon rakamları, 6 aylık artış oranını kesinleştirecek. Söz konusu veri, SSK ve Bağ-Kur statüsündeki emeklilerin maaşlarına yapılacak zammı tayin ederken, memur ve memur emeklileri için enflasyon farkını ortaya çıkaracak. Merkez Bankası'nın son tahminlerine göre, yıllık enflasyonun yüzde 31-33 aralığında gerçekleşmesi öngörülüyor. Bahsi geçen senaryoda, 6 aylık zam oranının yüzde 12.28 ile yüzde 13.99 arasında değişeceği hesaplanıyor. Ortaya çıkacak oranlar, emeklilerin en düşük aylık tutarlarını da yukarı yönlü revize edecek. Dolayısıyla, milyonlarca kişi için yeni yılın ilk günleri gelir artışı anlamına gelecek. Ekonomistlerin yaptığı projeksiyonlar, belirtilen aralıkların maaşlara yansımasını somutlaştırıyor. Enflasyon verileri, emeklilerin alım gücünün korunması adına kritik bir rol oynuyor. Kamu görevlileri de toplu sözleşme hükümlerine ek olarak enflasyon farkını bekliyor. Rakamların netleşmesiyle birlikte, maaş bordrolarındaki değişim kesinlik kazanacak. Oluşacak farkların, aile bütçelerine katkı sağlaması hedefleniyor.
Taban Aylıklarda Beklenen Yeni Seviyeler
Temmuz ayında hayata geçirilen düzenleme ile en düşük emekli aylığı 16.881 TL seviyesine yükseltilmişti. Memur emeklileri için uygulanan en düşük aylık tutarı ise halihazırda 22 bin 671 TL olarak ödenmeye devam ediyor. Yapılacak hesaplamalara göre, yeni taban aylığın 18.954 lira ile 19.243 TL arasında bir seviyeye ulaşması bekleniyor. En düşük memur emeklisi maaşının ise yüzde 18.7 ile yüzde 20.5 arasındaki artışlarla 28 bin 319 TL'yi bulacağı öngörülüyor. Söz konusu taban aylık uygulaması, maaşı belirlenen sınırın altında kalan yaklaşık 4 milyon emekliyi doğrudan kapsıyor. Hazine desteği ile sağlanan seyyanen ödemelerle, vatandaşların geliri belirlenen alt sınıra tamamlanıyor. Böylece, düşük prim gününe sahip olanların mağduriyet yaşaması engelleniyor. Yeni yılda yapılacak yasal düzenleme, taban maaşın yeniden belirlenmesini sağlayacak. Meclis gündemine gelecek tasarı, en düşük aylıkların güncel ekonomik koşullara uyarlanmasını hedefliyor. Yetkililer, çalışmalarını enflasyon tahminleri doğrultusunda sürdürüyor.
Dul ve Yetim Maaşlarına Yansıma Takvimi
Taban aylıklarda gerçekleştirilecek artıştan, vefat eden sigortalının hak sahipleri olan dul ve yetimler de hisseleri oranında faydalanacak. Örneğin, taban maaşın 20 bin lira olarak belirlenmesi durumunda, yüzde 75 oranında ölüm aylığı alan bir eşe 15 bin lira ödeme yapılacak. 15 bin liranın altında kalan ödemeler, hazine desteğiyle belirtilen rakama tamamlanacak. Yüzde 50 hisse oranına sahip hak sahipleri ise söz konusu senaryoda 10 bin lira alma hakkı kazanacak. Emeklilerin ve memurların beklediği kesin zam oranları 3 Ocak tarihinde netlik kazanacak. Ardından taban maaşlara ilişkin yasal düzenleme süreci başlayacak. Yasa teklifinin meclisten geçmesiyle birlikte yeni rakamlar yürürlüğe girecek. Düzenlemenin maaş ödeme günlerine yetişmemesi halinde, oluşan farklar daha sonraki bir tarihte hak sahiplerinin hesaplarına yatırılacak. Vatandaşlar, sürecin işleyişini yakından takip ediyor. Ocak ayındaki takvim, milyonlarca hanenin bütçe planlaması için önem arz ediyor.
Kök Maaş Hesabı ve Sorgulama Yöntemi
Yeni dönemde öncelikle yasal bir düzenleme ile taban maaş miktarı tespit edilecek. Ardından emeklilerin prim gün sayılarına ve kazançlarına göre hesaplanan kök maaşlarına enflasyon zammı uygulanacak. Kök maaşa yapılan artış ve ek ödemeler eklendikten sonra ortaya çıkan tutar, belirlenen taban aylığın altında kalırsa aradaki fark seyyanen ödenerek tamamlanacak. Emekliler, kendi kök maaşlarını öğrenmek için dijital kanalları kullanabiliyor. Kök maaş, e-devlet sistemi üzerindeki 'emekli aylık bilgisi' ekranlarından kontrol edilebiliyor. İlgili ekranda yer alan 'net tutar' veya 'aylık tutarı' bölümleri kök aylığı ifade ediyor. Ayrıca 'ek ödeme' bölümü, yüzde 4 oranındaki ilaveyi gösteriyor. Eğer varsa Hazine desteği ise '5510 Ek 19 Miktarı' bölümünde görülüyor. Vatandaşların bordrolarını incelerken bahsi geçen kalemlere dikkat etmesi gerekiyor. Sistemin şeffaf yapısı sayesinde, emekliler maaş detaylarına kolayca erişebiliyor. Doğru bilgiye ulaşmak, olası kafa karışıklıklarını önlüyor.
