Köşe yazarı Mehmet Akif Cenkci yeni yazısında zamlı emekli maaşlarına değindi. Analize göre aralık ayı enflasyon verilerinin açıklanmasına kısa bir süre kala milyonlarca emeklinin maaş tablosu netleşmeye başladı. İlk beş aylık enflasyon rakamları üzerinden yapılan hesaplamalar, yeni yıl zamlarına dair önemli ipuçları veriyor. Sosyal Güvenlik Kurumu ve Bağ-Kur kapsamındaki emekliler ile memur emeklileri arasındaki zam farkı dikkat çekiyor. Ankara kulislerinde söz konusu farkın giderilmesine yönelik çalışmaların hız kazandığı konuşuluyor. Yetkililer, enflasyon verisinin açıklanmasının hemen ardından nihai kararın verileceğini belirtiyor.
Zam Oranlarındaki Ayrışma ve Beklentiler
İlk beş aylık gerçekleşen enflasyon verileriyle hesaplandığında, Aralık ayının eklenmesiyle SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin yaklaşık yüzde 12,5 oranında zam alması bekleniyor. Diğer yanda Emekli Sandığı emeklilerinin ise toplu sözleşme farkıyla birlikte yaklaşık yüzde 18,5 zam alacağı öngörülüyor. Ortaya çıkan tablo, iki farklı emekli grubu arasında yaklaşık 6 puanlık bir makasın oluştuğunu gösteriyor. Aralık ayı verisinin eklenmesiyle birlikte emeklinin cebine yansıyacak ortalama artış söz konusu oranlar üzerinden şekillenecek. Mevcut veriler ışığında oluşan fark, kamuoyunda çeşitli tartışmaları beraberinde getiriyor. Emekliler, yaşam standartlarını korumak adına daha yüksek bir artış talep ediyor. Ekonomistlerin yaptığı analizler, aradaki farkın alım gücüne olan etkisini gözler önüne seriyor. Rakamların kesinleşmesi için Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıklaması bekleniyor. Yılın ikinci yarısındaki tüketici fiyat endeksi değişimleri zam oranını doğrudan belirliyor. Memur emeklileri için toplu sözleşme hükümleri de hesaplamaya dahil ediliyor.
Ankara'da Masadaki Eşitleme Formülü
Başkent Ankara’da teknik hesapların ötesinde çok daha farklı bir atmosfer hissediliyor. Çalışma Bakanlığı’ndan bütçe birimlerine kadar birçok alanda dosyalar yeniden açılmış durumda. Masada ciddi bir seçenek olarak SSK ve Bağ-Kur emeklisinin zam oranının memur emeklileriyle eşitlenmesi formülü duruyor. Yani yüzde 12,5’in yüzde 18,5’e çıkarılması ve yaklaşık 6 puanlık bir refah payı verilmesi planlanıyor. Sözü edilen adım, en azından zam oranlarındaki ayrışmayı ortadan kaldırarak kısa vadede bir nefes sağlayabilir. Hükümet yetkilileri, dengeleri gözeterek en uygun formülü hayata geçirmeyi hedefliyor. Yapılacak düzenleme ile emekliler arasındaki gelir adaletsizliğinin kısmen giderilmesi amaçlanıyor. Kulislerde konuşulan senaryolar, beklentileri yükseltmiş durumda. Konunun meclis gündemine gelmesi ve yasal düzenleme yapılması gerekebilir. İlgili bakanlıkların koordinasyon içinde çalıştığı bilgisi basına yansıyor.
Hayat Pahalılığı ve Alım Gücü Gerçeği
Uzmanlar, aynı hayat pahalılığını yaşayan milyonlarca emeklinin iki farklı zam oranına tabi tutulmasının sürdürülebilir olmadığını vurguluyor. Bugün emekli maaşı, en temel yaşam maliyetlerinin dahi gerisinde kalabiliyor. Gıda, kira, ulaşım ve sağlık giderleri son yıllarda öylesine yükseldi ki, enflasyon farkı gerçek kaybı karşılamaktan uzak kalıyor. Bahsi geçen sebeple yüzde 6’lık refah payı gelse bile, söz konusu artış sadece mevcut zararın küçük bir bölümünü telafi edebilir. Vatandaşların çarşı ve pazardaki harcamaları her geçen gün artış gösteriyor. Temel ihtiyaç maddelerine gelen zamlar, sabit gelirli kesimi zorluyor. Emekliler, maaşlarının reel piyasa koşullarına uygun hale getirilmesini bekliyor. Alım gücündeki erime, sosyal yaşamı da olumsuz etkiliyor. Piyasa analizleri, gıda enflasyonunun emekli sepetindeki ağırlığına işaret ediyor. Sabit gelirlilerin bütçesinde zorunlu harcamaların payı giderek artıyor.
Karar Günü ve Sosyal Devlet Vurgusu
Hükümetin önünde maaş zamlarıyla ilgili önemli bir sınav bulunuyor. Emekliye verilecek zam artık sadece ekonomik bir düzenleme olarak görülmüyor. Süreç, sosyal devlet ilkesinin ve adalet duygusunun ölçüldüğü bir başlık hâline geldi. Dolayısıyla atılacak adımın siyasi ve toplumsal karşılığı da büyük olacak. Ankara’daki hareketlilik ve açılan dosyalar, mevcut tablonun ciddiyetini ortaya koyuyor. Aralık ayı enflasyonu açıklandığı gün, milyonların gözü bir kez daha Ankara’ya çevrilecek. Belirlenecek zam oranı yalnızca bir maaş artışı değil, ülkenin emeklisine verdiği değerin bir göstergesi olacak. Verilecek karar, milyonlarca hanenin bütçesini doğrudan etkileyecek. Tüm Türkiye, çıkacak sonucu merakla bekliyor. Zamlı maaşların Ocak ayı itibarıyla hesaplara yatırılması planlanıyor. Refah payı eklemesi yapılırsa, ek ödemeler için ayrı bir takvim işleyebilir.
