Küresel ekonomide yaşanan dalgalanmalar, rezerv tercihlerinde belirgin kaymalar getirdi. Özellikle ABD merkezli yatırım fonu Crescat Capital’in stratejisti Tavi Costa’nın paylaştığı veriler, uzun yıllardır görülmeyen bir tabloyu ortaya koydu. ABD dışındaki merkez bankalarının rezervlerindeki altın oranı, bu yıl ABD hazine tahvillerinin oranını geçerek 1996’dan bu yana ilk kez tarihi bir eşik aşıldı. Costa, bu tabloyu yakın dönemdeki en önemli yeniden dengelenmelerden biri olarak değerlendirdi. Küresel rezerv para olarak doların rolü, son yıllarda gerilemeye devam ediyor.
Doların payındaki gerileme
2002 yılında merkez bankalarının rezervlerindeki ortalama ABD doları oranı yüzde 72 seviyesindeydi. 2024 yılında ise bu oran yüzde 57,8’e kadar düştü. Bu gerileme, 1994’ten beri görülen en düşük seviyeyi işaret ediyor. Son on yılda kaydedilen 7,3 puanlık düşüş, rezerv tercihlerinde kalıcı bir değişime işaret eden en güçlü göstergelerden biri oldu.
Altına olan talep hızla yükseldi
Atlantic Council tarafından yayımlanan makalede, birçok ülkenin altın alımlarına hız vermesinin gerekçeleri açıklandı. Yaptırımların yarattığı riskler, ticaret savaşları, Çin’in yükselişi ve küresel kriz ihtimalleri, altına yönelimin temel nedenleri arasında gösterildi. 2024 yılında küresel altın talebi 4 bin 974,5 tona ulaşarak tüm zamanların rekorunu kırdı. Bu miktar, bir önceki yıla göre yüzde 1’lik artış anlamına geliyor.
Merkez bankalarının rekor alımları
2010-2021 yılları arasında merkez bankalarının yıllık ortalama altın alımı 473 ton düzeyinde gerçekleşti. Ancak son üç yılda yıllık alımlar 1000 tonun üzerine çıkarak tarihi seviyelere ulaştı. Bu artış, rezerv yönetiminde altının konumunun güçlendiğini açıkça ortaya koyuyor.
Türkiye’nin altın rezerv stratejisi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) de altına yönelen ülkelerden biri oldu. Geçtiğimiz yıl 75 ton altın alan TCMB, bu alanda Polonya’nın ardından dünya ikincisi oldu. Ancak 2025 yılında tablo değişti. 2024’ün ilk yarısında 44,7 ton olan net altın alımı, 2025’in ilk yarısında yüzde 62 düşüşle 17 tona geriledi. Buna rağmen TCMB’nin sahip olduğu toplam altın rezervi 2025 Haziran sonunda 635 tona ulaştı. 22 Ağustos itibarıyla 176,3 milyar dolarlık brüt rezervin 85,2 milyar doları altın rezervinden oluştu. Hane halkının altına olan talebi ise sert düşüş kaydetti; 2025’in ikinci çeyreğinde külçe, sikke ve mücevher talebi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 41 azalarak 23,1 tona indi.
Not: Burada yer alan değerlendirmeler yatırım kapsamında değildir. Haberimizde kesinlikle yatırım tavsiyesi verilmemiştir.
