İşsiz kalan çalışanların en çok merak ettiği konulardan biri olan işsizlik maaşı, kimlerin bu ödemeden yararlanabileceği açısından gündemden düşmüyor. Ancak bu maaş, her işten ayrılan kişiye otomatik olarak verilmiyor. İşsizlik ödeneği alabilmek için bazı kriterlerin yerine getirilmesi gerekiyor.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, çalışanların yaşamlarının belirli dönemlerinde karşılaşabildiği işsizlik durumuna dair önemli açıklamalarda bulundu. Erdursun, işsizlik maaşı almak isteyenlerin altı ayrı koşulu aynı anda sağlamaları gerektiğini vurguladı. Uzmanın Dünya Gazetesi’ndeki köşesinde yer alan yazısından dikkat çeken detaylar şöyle:
HER BAŞVURU ONAYLANMIYOR
İŞKUR’un 2025 yılının ilk sekiz ayına ilişkin verilerine göre, toplam 1 milyon 184 bin 652 kişi işsizlik maaşı için başvuru yaptı. Ancak bu kişilerin yalnızca 573 bin 399’u, yani yaklaşık yarısı, ödenekten faydalanabildi. Başvuruların sadece bir kısmının onaylanması, işsizliğin arttığını ancak işsizlik maaşı almanın kolay olmadığını da ortaya koydu.
İŞSİZLİK MAAŞI NASIL HESAPLANIR?
İşsizlik maaşının tutarı, kişinin işten ayrılmadan önceki son dört aylık brüt kazanç ortalamasının yüzde 40’ı üzerinden hesaplanıyor. Ancak bu miktar hiçbir şekilde brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor. 2025 yılı itibarıyla brüt asgari ücret 26.005 lira 50 kuruş olduğundan, işsizlik maaşı en az 10.402 TL, en fazla 20.804 TL arasında değişiyor. Brüt maaşı 70–80 bin TL aralığında olan bir çalışan dahi, bu sınır nedeniyle 20.804 TL’nin üzerinde ödeme alamıyor. Benzer şekilde, asgari ücretin brüt iki katından (52.011 TL) fazla gelir elde edenlerin de işsizlik maaşları bu tutarı aşamıyor.
İŞSİZLİK MAAŞI İÇİN GEREKEN 6 ŞART
İşsizlik maaşı, her işsiz kalana otomatik olarak verilen bir ödeme değildir. Bu haktan yararlanabilmek için şu koşulların eksiksiz şekilde karşılanması gerekiyor:
-
İşveren tarafından işten çıkarılmış olmak.
(Kendi isteğiyle ayrılan, yani istifa eden kişiler bu maaştan yararlanamaz.) -
Son 120 gün boyunca sigorta primlerinin kesintisiz yatırılmış olması.
-
Son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemesi yapılmış olması.
-
İşten ayrılış tarihinden itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a başvuru yapılması.
-
SGK çıkış kodunun, işveren kaynaklı feshi göstermesi.
-
Yukarıdaki şartlardan birinin bile eksik olması durumunda, başvurunun reddedileceği.
ÖDENEK SÜRESİ PRİM GÜN SAYISINA GÖRE BELİRLENİYOR
İşsizlik maaşının ne kadar süreyle alınabileceği, kişinin toplam prim gününe göre değişiyor.
-
600 gün primi bulunan kişi 6 ay,
-
900 gün primi olan kişi 8 ay,
-
1080 gün ve üzeri primi olan çalışan ise 10 ay boyunca işsizlik maaşı alabiliyor.
Ödemeler her ayın 5’inde yapılmakta olup, PTT veya IBAN hesabı üzerinden yatırılıyor.
İŞTEN ÇIKIŞ KODU MAAŞTA BELİRLEYİCİ ROL OYNUYOR
İşsizlik ödeneğinde en kritik noktalardan biri, SGK’ya bildirilen işten çıkış kodu.
Bu kod, İŞKUR’un çalışanın işsizlik maaşına hak kazanıp kazanmadığını belirlemesini sağlıyor.
-
“İstifa (Kod 03)”, “kapsam dışı fesih” veya “işçinin kendi kusuru” gibi kodlarla yapılan çıkışlarda ödenek alınamıyor.
-
Buna karşılık 4447 Sayılı Kanun’un A, B, C, D, E, F ve G bentlerine dayanan fesih nedenleri (örneğin Kod 04, 05, 15, 17, 18, 23–25, 27–28, 31–34) işsizlik maaşı hakkı tanıyor.
Askerlik nedeniyle işten ayrılanlar (Kod 12) da işsizlik maaşı hakkından faydalanabiliyor. Ayrıca, KHK ile kapatılan iş yerlerinde çalışan veya kamuya geçiş hakkı bulunmayan kişiler de bu kapsamda istisna olarak değerlendiriliyor.
Kısacası, işten ayrılış belgesinde yer alan tek bir kod bile çalışanın işsizlik maaşını alıp alamayacağını belirliyor.