Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bürokratları kapsamlı bir sosyal reform paketi için mesai harcıyor. Hazırlanan taslak metin, çalışma hayatındaki kadınların yanı sıra ev hanımlarını da doğrudan ilgilendiren maddeler içeriyor. Söz konusu düzenlemelerin tamamlanmasının ardından dosya Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunulacak. Onay sürecinden geçen maddeler daha sonra yasalaşmak üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine gelecek. Milyonlarca vatandaşı etkileyecek reform paketinde doğum izinlerinden emeklilik haklarına kadar geniş bir yelpazede değişiklikler öngörülüyor.
Doğum ve Babalık İzinlerinde Yeni Dönem
Çalışma hayatındaki standartları eşitlemeyi hedefleyen taslakta babalık izinleri yeniden düzenleniyor. Özel sektörde görev yapan babaların izin süreleri kamudaki memurlar ile eşitlenerek 10 güne yükseltilecek. Bahsi geçen hak; memurlar, işçiler, hakim-savcılar, askeri personel, KİT çalışanları ve akademisyenler dahil tüm personeli kapsayacak şekilde genişletiliyor. Mevcut uygulamada özel sektör çalışanları için süreler daha kısıtlı uygulanıyordu. Anneler için geçerli olan mevcut sürelerde de ciddi bir artış planlanıyor. Yasal mevzuatta yer alan normal şartlarda 16 hafta olan doğum izni, yapılacak düzenleme ile 6 aya çıkarılacak. Artırılan sürelerin maaşlı izin kapsamında değerlendirilmesi bekleniyor. Uzatılan süreler sayesinde annelerin bebekleriyle daha fazla vakit geçirmesi ve iş yaşamına adaptasyonlarının kolaylaşması amaçlanıyor. Kadın istihdamının korunması adına atılan adımın işveren teşvikleriyle desteklenmesi öngörülüyor.
Ev Kadınlarına Devlet Destekli Emeklilik
Reform paketinin en dikkat çekici maddelerinden biri ev hanımlarının sosyal güvenlik sistemine dahil edilmesini içeriyor. Hiç çalışmamış kadınlar isteğe bağlı sigorta modeliyle sisteme giriş yapabilecek. Hanelerin ekonomik yükünü hafifletmek adına prim ödemelerinde devlet desteği devreye girecek. Yatırılacak primlerin üçte biri devlet tarafından karşılanacak. Emeklilik hakkı elde edebilmek için 5400 gün yani 15 yıl prim ödeme şartı aranacak. Yıpranma payı gibi erken emeklilik formülleri de masada duruyor. Gerekli koşulları sağlayan ev hanımları emeklilik statüsüne kavuşarak maaş almaya hak kazanacak. Uzmanlar tarafından yapılan hesaplamalara göre düzenleme sonrasında aylık yaklaşık 16.881 TL emekli maaşı alınabileceği belirtiliyor. Öngörülen rakam günümüz ekonomik koşullarında aile bütçesine katkı sunacak. Ayrıca sisteme giren kadınlara vergi istisnası getirilmesi de gündemdeki yerini koruyor. Söz konusu vergi avantajı ev üretimini teşvik edecek.
Çalışan Annelere Mahalle Bazlı Kreş İmkanı
İstihdam piyasasında yer alan kadınların iş ve aile dengesini kurabilmeleri adına bakım hizmetleri yaygınlaştırılıyor. Paket dahilinde çalışan annelere kreş ve çocuk bakım desteği sağlanacak. Yerel yönetimlerle iş birliği yapılarak “Mahalle tipi kreş” modeli hayata geçirilecek. Böylelikle her mahallede erişilebilir ve uygun maliyetli bakım alanları kurulacak. Anılan sistem sayesinde çocuklar evlerine en yakın eğitim kurumlarına gitme şansı bulacak. Kreş sorunu nedeniyle iş hayatından kopan kadınların geri dönüşü kolaylaşacak. Ebeveynlerin iş hayatında kalıcılığını artırmak için çocukların yaşadığı bölgedeki kreşlere öncelik tanınacak. Eğitim standartlarının yüksek tutulacağı kurumlarda profesyonel bakıcılar görev alacak.
Gelir Tamamlayıcı Vatandaşlık Maaşı Uygulaması
Sosyal yardımların tek bir çatı altında toplanmasını öngören vatandaşlık maaşı projesi hayata geçiyor. Geliri belirli bir seviyenin altında kalan haneler devlet tarafından finansal olarak desteklenecek. Hazırlanan destek mekanizması özellikle ev hanımlarının hesabına yatırılacak şekilde kurgulanıyor. Uygulanacak modelde hane halkının toplam geliri baz alınarak eksik kısım tamamlanacak. Aile içerisinde kişi başına düşen gelir hesaplamaları dikkate alınacak. Ailenin geliri örneğin 10 bin TL ise, bu gelir 22.104 TL’ye tamamlanacak. Aradaki fark ödemesi doğrudan evin yükünü taşıyan ev hanımının hesabına yatırılacak. Böylece haneler ihtiyaçlarını karşılayabilecek asgari bir gelir seviyesine erişmiş olacak. Yoksulluk sınırının altındaki ailelerin refah seviyesinin yükseltilmesi planlanıyor. Programın finansmanı Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesinden karşılanacak.
