Selin Çelik

Uzman Klinik Psikolog Şule Ulutürk, tüm Türkiye’nin farklı şekillerde etkilendiği bu depremin özellikle kadınlar üstündeki psikolojik etkilerini eskisehir.net muhabiri Selin Çelik’e anlattı.

Sadece deprem bölgesinde yaşayanları ve onların çevrelerini değil tüm Türkiye’nin bu süreçte psikolojisinin olumsuz etkilendiğini belirten Şule Ulutürk, bu beklenmedik travmatik durumun insanlarda akut stres tepkilerini ortaya çıkardığının altını çizdi.

Akut stres tepkileri nelerdir?

Ani, travmatik, beklenmedik durumla karılaştığında, yoğun kayıp yaşanacak veya yoğun kayıp yaşanman ihtimali olduğunda gösterilen tepkilerin bütününe verilen bir isimdir. Uykuda düzensizlik, güvende hissetmeme, en ufak sesten irkilme, yaşanan olayı tekrar tekrar düşüncelerde canlandırma, yoğun kaygı ve yoğun korku tepkileridir.

Bu tür tepkilerin bu süreçte normal olduğunu belirten Ulutürk, eğer bu tepkiler 2 aydan daha fazla süre boyunca sürüyorsa ve kişinin normal hayatını yaşamasını etkiliyorsa bir uzmandan yardım almanın iyi olacağını dile getirdi.

“Doğal afetlerden kadın ve erkekler farklı düzeylerde etkileniyor”

Yapılan araştırmalara göre kadınlar ve erkeklerin doğal afetlerden farklı düzeylerde etkilendiğini belirten Psikolog Şule Ulutürk, genellikle afetlerden kadınların erkeklerden daha fazla etkilendiğini söyledi. Bunun nedeninin ise, biyolojik ve sosyal rol kuramına dayandığının altını çizdi. Bu iki kurama göre de kadınların daha fazla korunması gereken varlık olmasının baskın olması nedeniyle kadınlar beli kısıtlamalara maruz kalıyorlar.

“Travma sonrası stres bozukluğuna dikkat edilmeli”

Kadınların bu süreçte güvenlik ihtiyacı, bakmakla yükümlü oldukları çocukları, eşlerine karşı sorumluluklarının bulunduğunu söyleyen Ulutürk, bu nedenlerle kadınların kendi duygularını geri plana atarak güçlü kalmaya çalıştıklarını belirtti. Ancak bu davranışın ise, psikolojik sorunlara neden olduğunu söyledi.  Bu psikolojik sorunların ise, duygu durum bozukluğu, kaygı bozukluğu, durumsal kaygı bozukluğu, depresyon ya da travma sonrası stres bozukluğu olduğunu söyleyen Ulutürk, kadınlara farklı konularda destek olmanın önemli olduğunu açıkladı.

Ulutürk, “Kadınların aylık döngüleri var. Bu döngüler öncesinde ve sonrasında, hormonal durumları değişiyor. Kadınların üreme süreçleri ve bebeği varsa emzirme süreçlerine dair yardımların olması ve bu yardımların sağlanabileceği alanlar olması gerekiyor. Örneğin, yeni doğum yapmış veya küçük bebeği olan kadınlar çadırlarda emzirme imkanı bulabiliyorlar mı? Ayrıca, bu durumla birlikte kadın hastalıkları, üreme sorunları,  emzirme, hamilelik gibi hormonal süreçlerin yürütülmesine yönelik sorunları ortaya çıkarıyor.” ifadesiyle kadınlar için oldukça önemli olan bir noktaya değindi.

“Bireysel ve toplumsal yardım önemli”

Eskişehir’de gerekli psikolojik desteğin oluşturulması adına yoğun bir çaba harcandığı söyleyen Ulutürk,  tüm illerde Eskişehir’de olduğu gibi destek alanlarının oluşturması gerektiğini belirtti. Ulutürk, “Eskişehir’de Türk Psikologlar Derneği ve Kent Konseyi  paydaşlığında sosyal destek atölyeleri  başlattık. Hem yetişkinler için hem de çocuklar için destek olmak amacıyla  gruplar oluşturuyoruz. Yetişkinlerde duygu düşünce ifade etme grupları önemli.” dedi.

Kadınlara eşlerinin ve çocuklarının destek olması gerektiğini belirten Ulutürk, kadınlarda güçlü durma isteği fark edildiğinde o kadına yardım etmek gerektiğini vurguladı. Çok güçlü durmak zorunda kalan kadınların bir süre sonra yıkılma tehlikesiyle karşılaştığını belirten Ulutürk, kadınların duygu düşüncelerini ifade edebilecekleri alanların yaratılmasının önemli olduğunun altını çizdi.