Ölen kişilerin geride kalan eş ve çocukları için destek ödemeleri olan dul ve yetim aylığı miktarları ile ödeme zamanları yeniden gözden geçirildi.
Yeni dul ve yetim aylıkları, 2024'te emeklilere yapılan ek zamla birlikte netleşti. SSK, BAĞ-KUR ve tarım emeklilerini ilgilendiren ek maaş zamları da açıklandı.
Kabine toplantısının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, emekli maaşlarına ek zammı duyurdu. Bu sayede dul ve yetim aylıklarına da %5 oranında bir artış yapıldı ve toplamda %49.25'lik bir yükselme yaşandı. Dul ve yetim aylıkları, emekli maaşlarındaki zamlara bağlı olarak belirleniyor.
Türkiye'de 13.5 milyon SSK ve BAĞ-KUR emeklisi, dosya bazında 10.000 TL'nin altında maaş almamakta. Ölüm aylığı olarak bilinen dul ve yetim maaşı miktarları ise farklılık gösterecek.
Eğer kişi eşinden dolayı ölüm aylığı alıyorsa, eş %50'sini alacak ve bir çocuğu varsa çocuk %25'ini alacak. Bu durumda, 10.000 TL üzerinden hesap yapıldığında eşe %50 pay düşerse 5.000 TL, çocuğa %25 pay düşerse 2.500 TL olacak.
2024 yılında zamlı dul ve yetim maaşlarını hesaplamak için aşağıdaki verileri kullanabiliriz:
Temmuz 2023'te ek ödemeler dahil 2.574 TL alan ve %25 hisseye sahip bir kişi, 1.268 TL zam alacak ve 2024 Ocak-Temmuz dönemi maaşı 3.842 TL'ye yükselecek.
Temmuz 2023'te ek ödemeler dahil 5.511,20 TL alan ve %50 hisseye sahip bir kişi, 2.714,70 TL zam alacak ve 2024 Ocak-Temmuz dönemi maaşı 8.225,47 TL'ye yükselecek.
Temmuz 2023'te ek ödemeler dahil 7.541,49 TL alan ve %75 hisseye sahip bir kişi, 3.714,20 TL zam alacak ve 2024 Ocak-Temmuz dönemi maaşı 11.255,67 TL'ye yükselecek.
ARTIŞLAR NE ZAMAN YAPILACAK?
SGK'nın açıklamasına göre, "Dul veya yetim aylığı alan bireylerin 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren aylıklarında meydana gelen artışlar, aylıklarını aldıkları banka veya PTT şubelerine gönderilerek 26 Ocak 2024 Cuma gününden itibaren ödenmeye başlandı."
Aylıklarını her ay alanlara; Ocak ayı için 1 aylık tutarında artış yapılmıştır. Aylıklarını üçer aylık dönemler halinde alanlara ise şu şekilde artışlar yapılmıştır:
Kasım-Aralık-Ocak döneminde aylık alanlara; 1 aylık tutarında artış,
Aralık-Ocak-Şubat döneminde aylık alanlara; 2 aylık tutarında artış,
Ocak-Şubat-Mart döneminde aylık alanlara; 3 aylık tutarında artış yapıldı.
Bu kapsamda, 2.481.769 kişiye ödenecek fark tutarı 19,3 Milyar TL olarak belirlendi.
KİMLER BİLGİ ALABİLİR?
Ölen bireylerin geride kalan eş ve çocukları için oluşturulan fon, hayatta kalanların ekonomik olarak korunmasını sağlamak amacıyla oluşturuldu. Bir kadın veya erkek eşin ölümü durumunda, dul maaşı diğer eş tarafından talep edilebilir. Benzer şekilde, çocuklara yönelik yetim maaşı ise cinsiyet ayrımı yapmaksızın verilir.
NASIL BELİRLENİYOR?
Son memur maaşı zammı ile birlikte, evde bakım maaşı da %49,25 oranında artırıldı. Bu güncelleme ile evde bakım desteği tutarı 5.098 TL'den 7.608 TL'ye yükseldi.
KİMLER FAYDALANABİLİR?
Engelli bireylerin evde bakım desteği alabilmesi için üç temel şart aranıyor:
Gelir Testi: Engelli bireyin toplam geliri, bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre hesaplanır. Bu hesaplama sonucunda elde edilen ortalama aylık gelir tutarı, net asgari ücretin 2/3’ünden az olmalı.
Engelli Raporu: Engelli bireyin, engelli sağlık kurulu raporunda ağır engelli kısmında "Evet" ibaresi bulunmalı.
Bakım İhtiyacı: Engelli bireyin, başkasının yardımı olmadan yaşamını sürdüremeyecek derecede bakıma muhtaç olduğunu belirten bir bakım heyeti raporu gerekli.
Evde bakım desteği için başvurular, engelli bireyin ikamet ettiği yerdeki Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü'ne veya Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüklerine yapılabilir. Bu müdürlüklerin olmadığı durumlarda ise başvurular Kaymakamlıklara iletilmelidir.
MAAŞLAR NE KADAR?
2024 yılında yaşlılık aylığı ve engelli maaşlarına yönelik yapılan zamlar merak konusu oldu. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, ocak ayında bu ödemelerde yaklaşık yüzde 50'ye varan bir artışın gerçekleşeceğini duyurmuştu.
Ancak, bu artışlarla birlikte yaşlı ve engelli aylıkları ne kadar oldu ve 2024 ocak ayı farkları ne zaman yatırılacak?
Bakan Göktaş, sosyal yardım programlarının, düşük gelirli bireyler ve ailelerin ihtiyaçlarına yönelik destek sağlama amacıyla uygulandığını vurguladı. "Sosyal yardım ödemelerinde yapılan artışlarla birlikte yaşlı aylığını 2.348 liradan 3.504 liraya yükseltiyoruz" şeklinde konuştu.
Buna göre, 2024 yılı itibarıyla yaşlılık aylığı 3.504 lira olarak belirlendi.
Ayrıca, 2024 yılında engelli maaşlarında da önemli bir artış gerçekleşti. Bu kapsamda;
Yüzde 40-69 arası engelli oranına sahip vatandaşların aylıkları 874 liradan 2.797 liraya yükseldi.
Yüzde 70 ve üzeri engelli raporu bulunan vatandaşların aylıkları ise 2.811 liradan 4.196 liraya yükseldi.
ÖDEMELER NE ZAMAN YAPILACAK?
Sosyal yardım ödemelerinin yapılacağı belirli tarihler genellikle Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından duyurulur. Her ayın başında ödeme takvimi kamuoyuna açıklandı ve 2024 yılı için de bu takvim bakanlık tarafından belirledi.
Son yapılan açıklamalara göre, zamlı ödemeler 15 Mart tarihinden itibaren başlayacak ve ay sonuna kadar tamamlanacak. Bu doğrultuda, hak sahipleri 15 Mart tarihinden itibaren sosyal yardım ödemelerini almaya başlayabilecek.
