Bankalar, maaş hesabı olan emeklinin, var olan kredisini kapatmadan başka bir bankaya geçmesini kabul etmiyor. Bazı bankalar promosyonu kredi taksitine sayıyor, bazıları da ödedikleri promosyon için faiz istiyor...
Bankalar, 2017'de Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile yapılan anlaşma gereği, kendileriyle 3 yıllık sözleşme imzalayan emekli müşterilerine promosyon veriyor. Promosyon tutarı son yapılan zamla maaşa göre değişmekle birlikte, kamu bankalarında 3-5 bin liradan 8-12 bin liraya çıkarılmıştı. Özel bankalar da daha fazla emekli müşteri çekmek amacıyla promosyon tutarını yukarı çekti. Güncel kampanyalar kapsamında 18 bin liraya kadar promosyon ödeyen bankalar bulunuyor. Bu tutarı duyan emekliler bankalara akın etti.
EMEKLİNİN MAAŞI TEMİNAT OLARAK GÖRÜLYOR
En cazip promosyondan yararlanmak için ya sözleşmenin yenilenmesi ya da maaşın ilgili bankaya taşınması gerekiyor. Fakat emeklilerin daha yüksek promosyon alabilmek için hesaplarını başka bir bankaya taşıma isteği, kredi engeline takıldı. Çünkü bankalar, sözleşme hükümlerini ileri sürerek maaş hesabı olan emeklinin, var olan kredisini kapatmadan başka bir bankaya geçmesini kabul etmiyor. Konuyla ilgili konuşan Tüketiciler Derneği Başkanı Levent Küçük, “Bankalar bireysel ihtiyaç kredisi verirken, emeklinin maaşını teminat olarak görüyor. Bu nedenle kredi devam ederken banka değiştirilmesine izin vermiyor” dedi.
BLOKE KALDIRILMIYOR
Bankaların verdikleri promosyonlara bloke koyduklarını belirten Küçük, şöyle konuştu: “Emekli 3 yıllık promosyon olarak 10 bin lira aldıysa, bunun 1.5 yılında 5 bin lirayı kullandı demektir, geriye 5 bin lira kalmıştır. Normalde 1.5 yılın sonunda emekli banka değiştirmek isterse kalan 5 bin lirayı bankaya ödeyip promosyon blokesini kaldırabilmeli. Ama bankalar kredi kullanılmışsa kredi bitene kadar bu blokeyi kaldırmıyor. Böylece emekliler diğer bankaların daha yüksek olan promosyonundan faydalanmıyor. Yani banka “Benim teminatımı alıp gidemezsin. Ben bu krediyi emekli maaşının karşılığı olarak kullandırdım” diyor.”
BAŞKA BORCU VARSA...
Bu uygulamanın doğru olmadığını ifade eden Küçük, “Bankalar, emekli vatandaşın kamu veya özel başka bir borcu olmasından da korkuyor. Çünkü böyle bir borç varsa, emekli maaşını başka bankaya taşıması durumunda, bu defa diğer alıcı öne geçebilir yani maaştan borcu daha önce çekebilir. Bu nedenle bankalar yakaladığı teminatı bırakmak istemiyor” dedi. Küçük, bu sorunun çözülmesi için emeklilerin çok iyi bilgilendirilmesi gerektiğini söyledi.
FAİZ İSTİYORLAR
Emeklilerin promosyon güncellemesi talep ettiğinde karşılaştığı bir başka sorun ise promosyon için faiz istenmesi. Normalde güncelleme yapmak isteyen emekli, 3 yıllık taahhüt süresinin kalan kısmı için aldığı promosyonu iade etmek zorunda. Yani örneğin 3 yıl için 12 bin lira promosyon alan bir emekli, 2 yılın sonunda banka değiştirmek istediğinde son 1 yıla tekabül eden 4 bin lirayı bankaya iade etmekle yükümlü. Ancak bazı bankaların, emekliye verdiği promosyon için faiz talep ettiğini söyleyen uzmanlar, üstelik bu faizin de güncel faiz oranları üzerinden hesaplandığını dile getiriyor.
EMEKLİLERE YARDIMCI OLUNMALI
Konuyla ilgili açıklama yapan Tüm Emekliler Derneği Başkanı Satılmış Çalışkan da “Bankalar emeklinin maaşı kendisinde olduğu için emekliye kredi veriyor ve dolayısıyla kredi kullandırdığı müşterisini kaybetmek istemiyor. Bunu anlıyoruz ama bu enflasyonist ortamda promosyon ödemeleri emekliye oldukça önemli bir avantaj sağlıyor. Dolayısıyla bu konuda emekli vatandaşlara yardımcı olunması gerekiyor. Örneğin kredisini düzenli ödeyen ya da maaşı dışında başka bir teminat gösterebilen emeklilerin banka değiştirebilmesine olanak tanınmalı” diye belirtti.
TAKSİT ÖDEMESİNE SAYANLAR DAHİ VAR
Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Hukuk Danışmanı Cafer Tufan Yazıcıoğlu da uygulamanın emekliler açısından çok sorunlu olduğunu dile getirerek, şunları söyledi: “Bu konuda bankalar nasıl istiyorsa öyle davranıyor. Öyle ki bazı bankalar promosyonu kredi taksitine sayıyor. Yani taksit ödemesini promosyondan tahakkuk ediyor. Konuyla ilgili davalar açıldı lakin Yargıtay da Tüketici Mahkemeleri de konuya sözleşme hukuku çerçevesinden bakıyor. Bizler konuyu hem SGK’ya hem de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (BDDK) ilettik ama henüz bir yanıt gelmedi.” Yazıcıoğlu, özel bankaların bazılarının promosyon iadelerini faiziyle istediğini de ekledi.
KONU YARGITAY’A TAŞINDI
Konuyla ilgili davalar da mevcut. Emekli maaş hesabının bulunduğu bankadan kredi kullandığını, bankanın maaş hesabına bloke koyduğunu ve promosyon hakkından istifade ettirmediğini belirten bir emekli, hesap üzerindeki blokenin kaldırılması talebiyle bankasına dava açtı. İlk Derece Mahkemesi, davacının kullandığı kredinin teminatı olarak emekli maaşından kesinti yapılmasına izin verdiği ve taksitlerin maaşından ödenmesini kabul ettiği için davanın reddine karar verdi. Ancak emekli vatandaş, istinaf başvurusunda bulundu. Bölge Adliye Mahkemesi, maaş hesabı üzerindeki blokenin kaldırılmasına karar verdi. Bu kez davalı banka temyiz isteminde bulundu ve Yargıtay 3. Hukuk Dairesi bu kararı bozdu. Yargıtay kararında, “İlk derece mahkemesince davanın reddine yönelik verilen karar usul ve yasaya uygun olup, bir isabetsizlik bulunmadığından bozmayı gerektirir” denildi.
ING
Emekli maaşını bankaya taşıyanlara maaş tutarına göre ek koşulsuz 15 bin TL’ye varan nakit promosyon veriyor. Ayrıca otomatik fatura talimatına 3 bin TL’ye varan ek nakit promosyondan yararlanarak toplamda 18 bin TL’ye varan nakit promosyon imkanı sunuyor. Kampanya 30 Nisan’a kadar geçerli.
DENİZBANK
Denizbank, emekli maaşını DenizBank'tan 3 yıl süre ile alma sözü veren emeklilere 12.000 TL'ye varan nakit emekli promosyon fırsatı sunuyor. Emekli Maaşı Tutar Aralığı - Standart Emekli Promosyonu • 0 - 9.999 TL arası maaş alanlar için 5.000 TL • 10.000 TL - 14.999 TL arası maaş alanlar için 8.000 TL • 15.000 TL - 19.999 TL arası maaş alanlar için 10.000 TL • 20.000 TL ve üzeri maaş alanlar için 12.000 TL
VAKIFBANK
Vakıfbank 1 aya isabet eden emekli maaşı tutarı; • 10.000.-TL ye (10.000.-TL hariç) kadar olanlara 5.000 TL • 10.000 - 15.000.-TL (15.000.-TL hariç) arasında olanlara 8.000 TL • 15.000 – 20.000.-TL (20.000.-TL hariç) arasında olanlara 10.000 TL • 20.000.-TL ve daha fazla olanlara 12.000 TL emekli promosyon ödemesi yapacak.
FİBABANKA
Fibabanka, 3 yıl süre ile emekli maaşını banka aracılığıyla almayı taahhüt eden emeklilere promosyon ödemesi yapılacağını belirtiyor. Yapılacak emekli promosyon ödemeleri maaş tutarına göre aşağıdaki gibidir: • 10.000 TL'ye (10.000 TL hariç) kadar olan emekliler için 5.000 TL • 10.000 - 15.000 TL (15.000 TL hariç) arasında olan emekliler için 8.000 TL • 15.000 - 20.000 TL (10.000 TL hariç) arasında olan emekliler için 10.000 TL • 20.000 TL ve daha fazla olan emekliler için 12.000 TL.
TÜRKİYE FİNANS
Türkiye Finans, emeklilere 14.500 TL'ye varan nakit emekli promosyon ve ödül fırsatı sunuyor. Bankaya davet edeceğiniz her bir emekli yakını için 250 TL, toplamda 2.500 TL'ye varan nakit ödülü. SSK, Emekli Sandığı, Bağ-Kur emekli maaşlarını 36 ay boyunca Türkiye Finans'tan aracılığıyla alan emeklilere; • 9.999 TL'ye kadar emekli maaşı alanlara 5.000 TL • 10.000 TL – 14.999 TL arasında emekli maaşı alanlara 8.000 TL • 15.000 TL – 19.999 TL arasında emekli maaşı alanlara 10.000 TL • 20.000 TL ve daha fazla maaş alanlara 12.000 TL emekli promosyon ödemesi yapılacak.
ZİRAAT BANKASI
SGK (Emekli Sandığı, SSK, Bağ-Kur) emekli maaşı ödemelerini Ziraat Bankası aracılığı ile alan vatandaşlar 12.000 TL'ye varan emekli promosyon ödemesi imkanından faydalanabilecek.
Banka promosyon ödemelerini 3 yıllık peşin yapıyor. Müşterilerinin 2022 yılına ilişkin devam eden emekli promosyon tutarlarını iade etmeden başvurularının alınabileceğini belirten banka, 2024 emekli promosyon ödemesi yapılırken önceki döneme ilişkin iade tutarlarının da sistemsel olarak mahsup edildiğini de belirtiyor. Emekli aylıklarını Ziraat Bankası aracılığı ile alan vatandaşlar emekli promosyon ödemesinden faydalanabilmeleri için maaş ödemelerini 3 yıl boyunca Ziraat Bankası aracılığı ile alacaklarına dair başvuruda bulunmaları gerekiyor.
GÜNCELLEME TALEP EDİN
Emeklilerin yenilenen maaşı üzerinden kampanyadan faydalanabilmesi için bankaya ‘güncelleme’ talebiyle başvurmaları yeterli. Bu durumda banka, daha önce yaptığı promosyon ödemesini yeni ödemeden düşerek yeni bir rakam belirliyor. Örneğin geçen yıl 3 yıllık sözleşmeyle 6 bin TL promosyon alan emeklinin, güncelleme istediği takdirde, yeni promosyon ücretini almadan önce bu rakamı bankaya iade etmesi gerekiyor. İade işleminin ardından banka toplam promosyon ücreti olan örneğin 15 bin TL’yi tek seferde emeklinin hesabına yatırıyor. Ancak üç yıllık sözleşmesi bitmesine az bir zaman kalanların güncelleme yapması avantajlı değil.
BAŞKA BANKA DA OLABİLİR
Güncelleme işlemi dışında banka değiştirmek de oldukça kolay. Bankasıyla 3 yıllık taahhüt süresi dolan emekliler veya yeni emekli olanlar, istedikleri bankaya başvurarak promosyon alabiliyor. Bu arada daha iyi bir avantaj çıkarsa 3 yılın dolması gerekmiyor. Emekli istediği an diğer bankaya geçebiliyor. Bunun için geçiş yapacağı ve halihazırda maaş aldığı bankaya bildirimde bulunması yeterli. Bildirim, bankaların şubelerinde veya e-Devlet üzerinden yapılabiliyor. Emekli mevcut bankada kaldığı sürenin promosyonunu alıyor, kalanını iade ediyor. Yeni geçtiği bankadan da promosyonu peşin alıyor.
