Orville (1871-1948) ve Wilbur Wright (1867-1912) kardeşler ilk kez motorlu uçak yaparak bununla uçmaya başaran mucitlerdir. Wright kardeşler ABD’nin Ohio eyaletindeki Dayton’da doğup büyümüşlerdir. Liseyi bitirmeden okuldan ayrılan kardeşler 1892’de Dayton’da bir bisiklet yapım ve onarım atölyesi kurmuşlardır. Küçük yaştan itibaren havacılığa büyük bir ilgi duyan Wright kardeşler, bir süre sonra bisiklet atölyesinde planör yapmaya başlamışlardır.

Planörlerini uçurmak için ülkenin en rüzgarlı yerlerinden olan Kuzey Carolina’da Kitty Hawk’u seçen ikili, planörleri denedikten sonra küçük uçaklar üzerinde değişik büyüklükte ve biçimde kanat denemeleri yapmışlardır. Daytonlu iki bisiklet ustası, 1899’da kuşların nasıl uçtukları hakkında kendilerine ipucu verebilecek herşeyi sistemli bir şekilde incelemeye başlamışlardır.

Wright Kardeşler Kimdir Neyi Bulmuştur?

Kuşların tekniklerini gözlemleyerek ve yazılı bilgileri okuyarak uçaklarla ilgili bazı görüşlerini geliştirebileceklerini düşünmüşler ancak o dönemdeki bilimsel eserlerde ve bu konuda çalışmalar yapmış olan eski mucitlerin ve araştırmacıların deneyimleri arasında pratikte işlerine yarayabilecek, onları yönlendirebilecek hiçbir şey olmadığını kısa sürede anlamışlardır.

Wright kardeşlerin elinde sadece Berlin yakınlarındaki bir tepeye çıkarak buradan planörle uçuş denemeleri yapan ve bu konuda çok dikkatli notlar tutmuş olan Alman mühendisi Otto Lilienthal’in çalışmaları bulunuyordu. Otto Lilienthal havacılık alanındaki öncü çalışmalarıyla tanınan Alman bir mucitti. Lilienthal kuşların uçmalarını çok yakından incelediği için planörü de bir kuşu andırıyordu. Lilienthal uçabilecek bir uçağın havayla temas halinde olan sabit bir kanadı olması gerektiğini göstermişti.

Kararlı bir uçuşu gerçekleştirebilmek için gerekli kontrol sadece onun söylediği böyle bir kanat tarafından sağlanabilirdi ve bu konuda Wright kardeşler de onunla hemfikirdi. Zaten daha sonraları, insanlı uçuş konusundaki çalışmaları için Lilienhtal’in kendileri için önemli bir motivasyon ve ilham kaynağı olduğunu kardeşler de ifade etmişlerdir. Ancak Wright kardeşler, iki mevsim boyunca üzerinde çalıştıkları planörcülüğün ardından Lilienthal’in havacılık bilgisini bırakmışlardır. Kendi inşa ettikleri rüzgar tünelinde kendi verilerini kendileri elde etme yolunu benimsemişlerdir.

Wilbur ve Orville Wright kardeşler teorik bir bilimsel eğitim almamışlardır. Hatta, liseden sonra yüksek bir okula da gitmemişlerdi. Fakat uçma alanındaki çalışmaları sırasında model uçaklar, uçurtmalar, insan taşıyan planörler ile yaptıkları yüzlerce deney sayesinde aerodinamik bilimi hakkında bilgilerini iyice geliştirmişlerdir. Hatta bu konuda bilimsel bir eser hazırlayacak kadar bu bilim hakkında bilgi sahibi olmuşlardır.

Hazırladıkları 200’den fazla ve birbirlerinden çok farklı tipteki kanatları denemek için bir rüzgar tüneli dahi yapmışlardır. Öyle ki Wright kardeşlerin 17 Aralık 1903’te North Carolina’da Orville’in kontrolünde havalanan ilk uçağı aerodinamik ses teorisine bağlı kalınarak yapılmıştır. Wright Kardeşler araştırmalarına, çift kanatlı Chanute planörüyle başlamışlardır (1889).

Sonunda havaya daha iyi hakim   olabilmek için arka planda karın üstü yatmanın, stabilizatör kuyruğun yerine bir derinlik dümeni kullanmanın ve dümeni, gözlerinin önünde olması için öne yerleştirmenin daha iyi olacağını fark etmişlerdir. Bundan başka geriye bir direksiyon dümeni ekleyerek taşıma yüzeyini de genişletmişlerdir.

Wright Kardeşler Uçağı Nasıl Buldu?

Kısacası Wright kardeşler 1902’de ilkel uçurtmayı, binden fazla deney ve uçmanın verdiği tecrübelerle, üstün bir planör haline getirmişlerdir. 1903’te ise yerden kesilmek için dıştan yardım almaya son vermeyi düşünerek araca bir motor takmaya karar vermişlerdir. Bunun için de 20 beygirlik bir Fransız motoru almışlar ve 17 Aralık 1903’te uçaklarını havalandırmayı başarmışlardır.

Bu uçak iki pervaneliydi. Pilotla birlikte ağırlığı 335 kilogramdı. Bu uçuşun beş tane görgü şahidi vardır. Orville, birinci denemede 12 saniye uçmuştur ve sadece 37 metre mesafe katedebilmiştir. O günkü son denemesinde ise, bu süre 59 saniyeye çıkmış ve 280 metrelik bir mesafeyi uçmuştur. Daha sonra uçaklarını geliştirmişler ve 1904 yılında uçağa havada dönüşler yaparak, geri dönmek suretiyle kalktıkları noktaya inmeyi başarmışlardır.

Wright kardeşler artık uçabilen bir uçak yapmışlardı. Ancak onu nasıl uzun kilometrelerce uçuracaklarını bilmiyorlardı. Yavaş yavaş ve metotlu bir şekilde uçakla dönüş yapabileceklerinden çok zaman önce emin olmuşlardı. Daha ilk denemelerinde uçakla tam bir daire dönüşünü kolaylıkla tamamlayarak havalandıkları noktanın yanına gitmeyi başarmışlardı.

Ancak uçakta pilotu, uçak kanadının üzerine yatık bir şekilde durmaktan kurtarıp oturmasını sağlayacak bir bölüm yapılması gibi zorunlu birtakım şeyler gerekiyordu. Bunun üzerine Wright kardeşler pilotun oturabildiği bir uçak dizaynı hazırlamışlardır. Ayrıca ilk uçuş denemelerinde kendilerine bir de iniş takımı yaparak, yanlarında taşıdıkları tekerlekli kriko ve monoraydan kurtarmayı başarmışlardır.

Uçaklarıyla en çok 280 metrelik uçuşlar yapabiliyorlardı ve bu, o zamanlar binlerce kilometre yol kateden balonların başarısı yanında bir anlam ifade etmiyordu. Ancak havacılık doğmuştu. Gerekli iki önemli unsurun, hafif motor ve aerodinamik tekniğin, zamanla deneyler ve bilimsel çalışmalar ilerledikçe gelişeceği kesindi. Böylece 17 Aralık 1903 günü, uçuş tarihinin ilk adımları atılmış oldu.

Wright Kardeşler

Wright kardeşler bir ilki başarmışlardı. Ancak bu denemeler ve uçarak kazandıkları tecrübeler, iyi bir uçak tasarımında sert havanın aşağı ve yukarı çekici etkisine karşın pilotun düzeltmesiyle kanadın daha uygun bir vaziyet almasını sağlayan bir mekanizma bulunması gerektiğini anlamışlardı. Kuşları gözleyerek sert havalarda uçuş düzeylerini korumak için kanat uçlarını nasıl büktüklerini not alan ‘kardeşler kanat bükmeyi, planörlerinin kanatlarını bir mekanizma yardımıyla eğerek taklit etmeyi başarmışlardır.

Deneylerinde bunun işe yarayacağını tahmin etmişlerdir. Gerçekten de işe yaramıştır. Kanat eğmenin uçuş aerodinamiğini nasıl etkilediğini doğru bir şekilde tahmin etmişlerdir. Wilbur Wright 1867 yılında doğmuş ve 1912 yılında ölmüştür.

Kardeşi Orville Wright ise 1871 yılında doğmuş, 1948 yılında ölmüştür. Wright kardeşlerden yaklaşık yüzyıl sonra artık tüm dünya, insanların ve malların taşınmasını uçaklarla yapar hale gelmiştir. Günümüzde uçaklar ve diğer hava taşıtları hayatımızda çok önemli bir yer kaplamaktadır.