Sosyal Güvenlik Kurumu, işsizlik sigortası kapsamında, belirli şartları sağlayan vatandaşlara 10 aya kadar işsizlik maaşı bağlamaya devam ediyor. SGK'nın yatıracağı para tüm Türkiye’de geçerli olup, 81 ildeki vatandaşların tamamını ilgilendiriyor. En az 600 gün prim ödemiş ve işten ayrılışı uygun kodlarla bildirilmiş olan vatandaşlar, haklardan yararlanabiliyor. Ancak başvuru için 30 günlük süre sınırlaması bulunuyor.
SGK İŞSİZLİK MAAŞI İÇİN BİLİNMESİ GEREKENLER
SGK’nın sağladığı işsizlik maaşı desteği yalnızca sigortalılık süresine değil, aynı zamanda işten çıkış sebebine de bağlı. SGK’ya bildirilen işten çıkış kodu bu noktada belirleyici oluyor. Söz konusu ödeme, sadece belirli kodlarla işten ayrılanlara bağlanıyor. Bu kodlardan biriyle çıkışı yapılan ve diğer şartları karşılayan vatandaşlar, toplam prim gün sayısına göre 6 ila 10 ay arasında ödeme alabiliyor.
İŞKUR'a başvurular, işten ayrılış tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde yapılmalı. Başvurunun gecikmesi durumunda, gecikilen gün kadar ödeme süresinden kesinti yapılıyor.
SGK'NIN SİSTEMİ NASIL İŞLİYOR?
İşsizlik maaşından yararlanmak isteyen vatandaşların bazı temel koşulları yerine getirmesi gerekiyor. Öncelikle son üç yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olmak ve işten ayrılmadan önceki son 120 günü kesintisiz çalışarak tamamlamış olmak gerekiyor. Ancak yalnızca bu kriterler yeterli değil aynı zamanda işten çıkışın işçinin kendi isteği ya da kusuru dışında gerçekleşmiş olması da aranan şartlar arasında yer alıyor.
Bu koşulları sağlayan vatandaşlar için ödeme süresi, prim gün sayısına göre değişiyor. Buna göre, 600 ila 899 gün prim ödeyenler altı ay boyunca, 900 ila 1079 gün arasında prim ödeyenler sekiz ay boyunca, 1080 gün ve üzeri prim ödeyenler ise on ay boyunca işsizlik maaşı alabiliyor.
2025 yılı itibarıyla işsizlik maaşı tutarı, son dört aylık brüt kazanç ortalamasının yüzde 40’ı üzerinden hesaplanıyor. Ancak bu hesaplanan tutar, brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor. Bu kapsamda, 2025 yılı için maaş üst sınırı 20 bin 804 lira 40 kuruş olarak açıklandı.
Öte yandan, SGK’ya bildirilen işten çıkış kodu da işsizlik maaşı hakkının belirlenmesinde kritik öneme sahip. Mevzuatta yer alan toplam 50 çıkış kodu arasında yalnızca 19 tanesi işsizlik ödeneğine hak kazandırıyor. Bu kodlar arasında işverenin haklı neden göstermeksizin feshi (04), süresi sona eren sözleşmeler (05), askerlik (12), toplu işten çıkarma (15), işin sona ermesi veya işyerinin kapanması (17 ve 18), sağlık, zorunlu neden veya işverenin kusurlu davranışı nedeniyle fesih (23–25), ayrıca kanuni ya da yapısal gerekçelerle yapılan fesihleri ifade eden kodlar (27–28, 31–36, 40) bulunuyor. Bu kodlarla bildirilen vatandaşlar, başvuru sürelerini kaçırmamaları halinde işsizlik maaşından yararlanabiliyor.
HATA YAPANLAR DİKKAT ETMELİ
Bazı işverenler, tazminat ve işsizlik maaşı ödememek için çalışanları hatalı kodlarla bildiriyor. Bu durumda çalışanlar iş mahkemesine başvurarak çıkış nedeninin yanlış olduğunu kanıtlayabiliyor. Mahkeme kararı doğrultusunda kod düzeltilebiliyor ve işsizlik maaşı geriye dönük olarak da bağlanabiliyor.
