İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, trafikte kural ihlallerini azaltmak ve kazaları önlemek amacıyla yeni bir dönemin başladığını duyurdu. Yerlikaya, yalnızca denetimlerin yeterli olmadığını belirterek, “Artık cezalar çok daha caydırıcı olacak” dedi.
TBMM’ye sunulan yeni trafik kanunu teklifinden önce açıklamalarda bulunan Bakan Yerlikaya, son yıllarda trafik kazalarında yaşanan artışa dikkat çekerek, denetim ve yaptırımların birlikte yürütülmesi gerektiğini açıkladı.
“Kurallara uyulan bir sistem hedefliyoruz”
Yerlikaya, Türkiye karayollarında trafik güvenliği bilincinin oturması gerektiğini ifade ederek şu değerlendirmelerde bulundu:
“Karayollarında belirlenmiş trafik yasamız var. Eğer toplum olarak herkes bu kurallara riayet ederse, trafik güvenliğini hedeflediğimiz noktaya getirebiliriz. Göreve başladığımda tüm birimlerden brifing aldım ve 2020 ile 2021 hedeflerini inceledim. 2030’a giden süreçte hedeflerden sapma olduğunu fark ettik. Bu nedenle, dünya genelinde başarı sağlamış ülkelerde olduğu gibi denetimlerle birlikte caydırıcı kuralların uygulanmasına ağırlık verdik.”
Yerlikaya, 2015’ten 2024’e kadar yaşanan trafik kazalarına ilişkin rakamları da paylaştı:
“2015 yılında 7 bin 530 kişi hayatını kaybetti; bu da günlük ortalama 20,6 ölüm anlamına geliyor. 2021’de bu sayı 5 bin 362’ye, yani günlük 14,7’ye indi. Fakat 2023’te yeniden 17,9’a yükseldi. Bu tablo, yalnızca denetimin yeterli olmadığını, caydırıcı kuralların da mutlaka olması gerektiğini gösteriyor.”
6 Şubat depremi sonrası sürecin denetimleri aksattığını hatırlatan Bakan, seçimlerin ardından yoğun bir planlama dönemi geçirdiklerini belirtti.
“2023 yılında 82 milyon civarında denetim yapılmıştı. 2024’te ekip, araç ve personel sayısını artırarak 124,3 milyon denetime ulaştık. İdari işlem sayısı da 22 milyondan 32 milyona çıktı. Bu sayede, can kaybını 197 kişi azaltarak günlük ölüm oranını 17,4’e düşürebildik.”
Bakan Yerlikaya, en tehlikeli beş trafik kuralı ihlalini şöyle sıraladı:
“Hız sınırının aşılması, şerit ihlali yani halk arasında ‘makas atma’, geçiş ve dönüş kurallarına uymamak, arkadan çarpma ve kırmızı ışık ihlali. Bu beş ihlal, tüm kazaların yaklaşık yüzde 85’ini oluşturuyor.”
Yerlikaya, 2024 yılına dair değerlendirmesinde, “Denetimi artırmamıza rağmen, caydırıcı yaptırımlar olmadığında sonuç sınırlı kalıyor,” diyerek yeni yasal düzenlemenin zorunlu hale geldiğini belirtti.
Yeni kanun teklifi Meclis’te
Yerlikaya, yapılan analizler ve uluslararası örnekler ışığında hazırlanan trafik güvenliği kanun teklifinin Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulduğunu açıkladı.
“Jandarma, emniyet ve Trafik Daire Başkanlığı’ndaki uzmanlarımızla yüzlerce toplantı yaptık. Can kayıplarına neden olan bu beş ihlal için daha caydırıcı cezalar içeren bir tasarı hazırladık. Artık düzenleme Meclisimizin takdirinde.”
Yeni ceza düzenlemeleri neleri kapsıyor?
Plaka değişikliği yapanlara ağır ceza:
Tescil plakasını okunmaz hale getiren veya üzerinde değişiklik yapanlara 140 bin TL para cezası uygulanacak ve araç 30 gün trafikten men edilecek.
Ticari araçlara cihaz zorunluluğu:
3 bin 500 kilogramın üzerindeki yük araçları ile 17 koltuktan fazla yolcu taşıyan otobüslerde takograf bulundurmak zorunlu olacak. Taksi hizmeti veren araçlarda ise taksimetre mecburi hale gelecek.
Hız sınırı ihlallerine sert yaptırımlar:
Yerleşim alanlarında hız sınırını;
-
46-55 km/s arası aşanların ehliyeti 30 gün,
-
56-65 km/s arası aşanların ehliyeti 60 gün,
-
66 km/s ve üzeri aşanların ehliyeti 90 gün süreyle alınacak.
Geçiş üstünlüğüne uymayana ceza:
Ambulans, itfaiye veya diğer öncelikli araçlara yol vermeyen sürücülere 15 bin TL idari para cezası kesilecek.
Acil durum araçlarına engel olana ağır yaptırım:
Cankurtaran, yaralı veya hasta taşıyan araçlar ile yangın söndürme araçlarına yol açmayanlara 46 bin TL ceza verilecek ve ehliyetleri 30 gün süreyle geri alınacak.
Araç gürültüsüne ceza:
Egzoz veya sistem değişikliği yaparak çevreyi rahatsız edecek derecede gürültü çıkaran sürücülere 16 bin TL para cezası uygulanacak.
Kırmızı ışıkta kazaya neden olanlara yaptırım:
Kırmızı ışık ihlali yapıp kazaya sebep olanların sürücü belgeleri 60 gün süreyle iptal edilecek.
Cep telefonu kullanımı:
Seyir halindeyken cep telefonu ya da araç içi iletişim cihazı kullanan sürücülere 5 bin TL ceza kesilecek.
Yarış yapanlara ağır ceza:
Yol üzerinde yarış yapan motorlu araç sürücülerine 46 bin TL para cezası uygulanacak ve ehliyetleri 2 yıl süreyle geri alınacak.
Kaza yerinden kaçana hapis:
Ölümlü veya yaralanmalı kazalarda, zabıta izni olmadan olay yerinden ayrılan sürücülere 1 ila 3 yıl arası hapis cezası verilecek.
