Türkiye genelinde yaşayan milyonlarca engelli birey, kendilerine tanınan yasal hakların birçoğundan habersiz yaşamaya devam ediyor. Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı, özel gereksinimli vatandaşlara ve onlara bakmakla yükümlü olan yakınlarına çeşitli mali kolaylıklar sunuyor. Konuyla ilgili önemli bilgilendirmeler yapan SGK Uzmanı İsa Karakaş, Türkiye gazetesindeki köşesinde dikkat çeken bir yazı kaleme aldı. Uzman isim, çalışanların bordrolarına yansıyacak olan vergi indirimlerinin detaylarını kamuoyu ile paylaştı. Sağlanan avantajların doğru kullanılması halinde aile bütçesine ciddi bir destek sağlanabileceği belirtiliyor.
Maaşlara Yansıyan Ek Gelir Fırsatı
Karakaş, engelli ve engelli çalışanı ailelerin birçok vergi avantajlarından habersiz olduğunu dile getirdi. Yazıda belirtilen hesaplamalara göre çalışanların ellerine geçen net ücrette gözle görülür bir artış meydana geliyor. Uzman, mevcut düzenleme sayesinde her ay maaşa 360-1.485 TL arasında para eklemenin mümkün olduğunu yazdı. Devletin sağladığı imkanın bir lütuf değil, yasal bir hak olduğu özellikle vurgulanıyor. Karakaş, “Bu para devletin size iade ettiği vergi” ifadelerini kullandı. Gelir Vergisi Kanunu kapsamında yer alan sakatlık indirimi uygulaması, vergi matrahını düşürerek net ele geçen tutarı yükseltiyor. Karakaş, “2025 yılı itibarıyla her ay net maaşınıza 360 TL ile 1.485 TL arasında ek para girebilir. Üstelik bu para sizin değil, devletin size iade ettiği vergi” dedi. Söz konusu rakamlar, kişinin sahip olduğu engellilik derecesine göre değişkenlik gösteriyor.
İndirimden Yararlanma Şartları ve Başvuru
Vergi indiriminden kimlerin faydalanabileceği yasalarla açıkça belirlenmiş durumda. Düzenleme, sadece çalışanın kendisiyle sınırlı kalmayıp bakmakla yükümlü olduğu kişileri de kapsıyor. Kendisi engelli olan herkes, engelli çocuğu-eşi-annesi-babası olan herkes belirtilen haktan yararlanma statüsüne sahip bulunuyor. Vatandaşların söz konusu imkandan faydalanabilmesi için izlemeleri gereken resmi bir prosedür bulunuyor. Başvuru yollarını da açıklayan Karakaş, ilk olarak hastaneden ‘Engelli Sağlık Kurulu Raporu’ alınması gerektiğini dile getirdi. Sağlık raporunun temin edilmesinin ardından vergi dairesi süreci resmen başlıyor. İlgili makamlara sunulması gereken evrakların eksiksiz hazırlanması işlemlerin hızı açısından önem taşıyor. Bir dilekçe, kimlik fotokopisi, işveren yazısı ile Vergi Dairesi Grup Müdürlüğü veya Defterdarlık-Vergi Dairesi-Mal Müdürlüğü’ne başvuru yapılabilir.
Onay Süreci ve Araç Alımındaki Avantajlar
Vergi dairesine yapılan müracaatın ardından detaylı bir inceleme süreci devreye giriyor. Rapor incelenip onaylandığında da işverene bildirdiğiniz takdirde indirim maaşınıza yansıyor. Böylelikle her ay bordro üzerinde vergi kesintisi daha az yapılarak çalışana ödeme gerçekleştiriliyor. İsa Karakaş, engelliler için diğer avantajları sıraladı. Engelli bireylerin ulaşım ihtiyaçlarını kolaylaştırmak adına devlet tarafından sunulan araç alım teşvikleri de bulunuyor. Karakaş, engelliler için otomobil avantajını da anlattı. Rapor oranı, araç alımındaki muafiyetlerin kapsamını belirleyen temel faktör olarak öne çıkıyor. Yüzde 90 ve üzeri engelli olanların ÖTV’siz araç alabildiğini vurgulayan Karakaş, MTV’nin tamamen sıfır olduğunu söyledi. Söz konusu muafiyet sayesinde engelli vatandaşlar piyasa fiyatının çok altında araç sahibi olabiliyor. Otomobil alımında sağlanan kolaylık, engelli bireylerin sosyal hayata katılımını artırmayı hedefliyor.
Konut ve Medikal Ürünlerde Vergi Muafiyeti
Engelli vatandaşlar için sağlanan kolaylıklar gayrimenkul vergilerini de kapsıyor. Emlak Vergisi Kanunu'na göre belirli şartları taşıyan mülk sahipleri vergiden muaf tutuluyor. Öte yandan 200 metre kareyi geçmeyen tek evi veya hissesi bulunan engelliler emlak vergisi ödemiyor. Barınma ve bakım hizmetlerinde de maliyeti düşüren vergi düzenlemeleri mevcut yasalarda yer alıyor. Engelli bakım evlerinde verilen hizmetlerde KDV yüzde 10 indirimli uygulanıyor. Günlük yaşamı idame ettirmek için gerekli olan medikal malzemelerdeki vergi yükü de kaldırılmış durumda. Tekerlekli sandalye, baston, kabartma klavye, ortez-protez gibi özel araç-gereçlerde KDV alınmıyor. Devlet, sosyal devlet ilkesi gereği dezavantajlı grupların hayatını kolaylaştırmaya yönelik adımlarını sürdürüyor. Sağlanan hakların bilinirliği arttıkça, engelli vatandaşların ekonomik yükü hafifliyor. Yapılan düzenlemeler, engelli bireylerin yaşam standartlarını yükseltmek amacıyla hayata geçiriliyor.
