Türkiye’de son dönemde görülen vakaların Afrika kökenli Sat-1 ve Sat-2 serotipleri kaynaklı olduğunu ifade eden Prof. Dr. Şentürk, şu anda özellikle Sat-1’in aktif olduğunu belirtti.
“Bu serotiplerle hayvanlarımız daha önce hiç karşılaşmamıştı. Bu nedenle hastalık çok ağır seyrediyor. Özellikle kuzu ve buzağılarda kalp kası hasarına bağlı ani ölümler yaşandı” dedi.
Hastalığın ağız, ayak ve meme bölgelerinde oluşan lezyonlarla birlikte hayvanlarda ciddi verim kayıplarına neden olduğunu söyleyen Şentürk, tırnak hasarının kalıcı topallık ve zorunlu kesimlere yol açtığını ifade etti.
“Aşı hastalık yapmaz, korur”
Son dönemde “aşı sonrası hastalık çıktı” iddialarına da değinen Şentürk, bunun yanlış bir algı olduğunu vurguladı:
“Hayvan aşılama sırasında virüsü almış olabilir fakat henüz klinik belirti göstermiyordur. Aşıdan sonra hastalık ortaya çıktığında bu durum aşıya bağlanıyor. Oysa aşı hastalık yapıcı değil, aksine koruyucudur.”
Aşının etkisinin zamanla geliştiğini belirten Şentürk, ilk dozdan 10 gün sonra kısmi koruma oluştuğunu, ikinci dozdan yaklaşık 21 gün sonra tam bağışıklığın başladığını söyledi.
“Yeni alt varyantlar sahada olabilir”
Aşılamaya rağmen hayvanlarında hastalık görüldüğünü söyleyen üreticilerden çok sayıda geri bildirim aldıklarını aktaran Şentürk, bunun en önemli nedeninin virüsün hızlı değişimi olabileceğini ifade etti:
“Muhtemelen sahada yeni alt varyantlarla karşı karşıyayız. Şap virüsü kendisini çok hızlı yenileyebilen bir yapıya sahip. Bir serotipe karşı yapılan aşılama, yeni varyanta karşı tam koruma sağlamayabilir.”
Ayrıca bağışıklık sistemini zayıflatan durumların da aşının etkisini azaltabileceğine dikkat çekti.
“Mücadele geniş kapsamlı yürütülmeli”
Şentürk, şap hastalığının sadece aşıyla değil, koordineli ve çok yönlü mücadeleyle kontrol altına alınabileceğini vurguladı:
“Hayvan hareketlerinden saha gözlemlerine, salgının yayılım haritasının çıkarılmasından kontrol çalışmalarına kadar tüm paydaşların birlikte hareket etmesi gerekiyor.”
Sürekli evrilen bir virüsle karşı karşıya olunduğunu söyleyen Şentürk, etkin mücadele ve hızlı önlemin önemini yineledi.
Türkiye’de hayvancılık sektörü için kritik önem taşıyan şap hastalığıyla ilgili uzmanlar, üreticilerin aşılamayı aksatmaması, hayvan hareketlerine dikkat etmesi ve belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden veteriner hekime başvurması gerektiğini belirtiyor.
