Sosyal Güvenlik Kurumu, son dönemde artan usulsüz emeklilik iddialarının ardından kapsamlı bir inceleme süreci başlattı. Yapay zeka destekli sistemlerle yürütülen denetimlerde sahte sigortalılık ve boşanma işlemleri tek tek inceleniyor. Kurum yetkilileri, yapılan analizler sonucunda tespit edilen kişilere savunma yazılarının gönderilmeye başlandığını bildirdi. Denetimler İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde yoğunlaşırken, ilerleyen dönemde diğer illere de genişletilecek. SGK kaynakları, “usulsüz emeklilik” tespitlerinde titiz bir prosedür izlendiğini vurguluyor.
Yapay Zekayla Oluşturulan Özel Denetim Sistemi Devrede
SGK, teknolojik altyapısını güçlendirerek yapay zeka destekli yeni bir denetim modeli kurdu. Sistem, ihbar kayıtlarını, sigorta primlerini ve geçmiş emeklilik başvurularını tarayarak olağandışı durumları tespit ediyor. Kurumun hedefi, sahte sigortalılık bağlantılarını erken aşamada yakalamak. Ayrıca yapay zeka modülü, geçmiş yıllara ait prim bildirimlerini analiz ederek şüpheli emeklilik süreçlerini geriye dönük olarak değerlendiriyor. Bu yöntemle, gerçek dışı çalışma gösterimleri sistem üzerinden kısa sürede belirlenebiliyor. Yetkililer, bu sayede hem kamu kaynaklarının korunacağını hem de adil emeklilik sisteminin güçleneceğini belirtiyor.
Tebligat Alan Kişiler 3 İş Günü İçinde SGK’ya Başvurmak Zorunda
Yürütülen denetimler kapsamında, evlerine tebligat gönderilen kişilerin 3 iş günü içerisinde kuruma başvurmaları gerekiyor. Başvuru yapılmaması halinde yasal süreç başlatılacak. SGK, şu ana kadar 100 bini aşkın kişiye yazılı bildirim gönderdi. Bu kişilerden savunma alınacak, belgeler incelenecek ve gerek görülürse yargı mercilerine başvuru yapılacak. Süreç boyunca kişilerden istenen belgelerin eksiksiz teslim edilmesi önem taşıyor. Kurum, başvuruların elektronik ortamda da alınabileceğini duyurdu. Böylece işlemlerin daha hızlı ilerlemesi hedefleniyor.
Sahte Boşanma ve Sigortalılık İşlemleri Mercek Altında
Denetimlerde en sık karşılaşılan usulsüzlük türlerinin başında sahte boşanma ve sahte sigortalılık geliyor. Yapay zekayla yapılan analizlerde, birden fazla işyerinde kısa süreli sigorta bildirimi yapan veya boşanma sonrası yeniden birlikte yaşayan kişiler tespit ediliyor. SGK’nın raporlarında bu tür işlemlerin kamu zararına yol açtığı belirtiliyor. Uzmanlara göre, geçmiş yıllarda özellikle küçük işletmelerde yapılan sahte bildirimlerin büyük kısmı yeni sistemle ortaya çıkarılıyor. Ayrıca, sigorta primi ödemeleriyle emeklilik başvurusu arasındaki zaman farkları da inceleme kapsamına alındı.
100 Bini Aşkın Kişiye Geri Ödeme Cezası
Şu ana kadar hazırlanan tebligat sayısının 100 bini geçtiği açıklandı. SGK, usulsüz emeklilik yaptığı belirlenen kişilerden emeklilik süresince aldıkları maaşları 2 kat faizle geri ödemelerini isteyecek. Bu kişiler ayrıca gerekli görülmesi durumunda savcılığa sevk edilebilecek. Kurumun açıklamasına göre, denetimler 2026 yılına kadar kademeli şekilde devam edecek ve odağın gelecek yıl daha küçük illere kaydırılması planlanıyor. Uzmanlar, bu tür denetimlerin sosyal güvenlik sistemine olan güveni artıracağını ve kayıt dışı uygulamaların önüne geçeceğini ifade ediyor.
Toplamda, SGK’nın yürüttüğü bu geniş kapsamlı denetim süreci, hem teknolojik altyapının hem de veri analiz sistemlerinin ne kadar kritik hale geldiğini gösteriyor. Yapay zekadan alınan destekle oluşturulan denetim modeli, gelecekte kamu kurumlarında örnek bir uygulama olarak değerlendiriliyor.
