Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, 2026 Merkezi Yönetim Bütçesi görüşmelerinde yaptığı sunumda Türkiye’nin sanayi üretimi, ihracat ve savunma sanayi alanındaki ilerlemesini değerlendirdi. Ekonominin 20 çeyrektir kesintisiz büyüdüğünü dile getiren Kacır, özellikle savunma sanayisinde kaydedilen başarılara dikkat çekti.
"AR-GE PERSONEL SAYIMIZ 310 BİNİ AŞTI"
Kaçır, Türkiye ekonomisinin büyümesini 20 çeyrektir sürdürdüğünü belirterek, şunları söyledi:
"Bu yılsonunda milli gelirimizin 1.5 trilyon doları, kişi başına düşen gelirin 17 bin doları aşması öngörülüyor. Sanayi üretim endeksi pandemi öncesi döneme göre Almanya'da yüzde 14.7, İtalya'da yüzde 6.9, Fransa'da yüzde 3.3, İspanya'da yüzde 0.5 aşağıda seyrederken Türkiye'de yüzde 30.6 yükseldi. İmalat sanayi katma değerinde dünyada 14. sıradayız. İlk dokuz aylık ihracatımız geçtiğimiz yıla göre yüzde 4.1 artarak 200 milyar doları aştı. Yüksek teknolojiden yüzde 12.7 ; orta yüksek teknolojide yüzde 9.9 ihracat artışı kaydettik. İhracatımız savunma ve havacılıkta yüzde 39.3, otomotivde yüzde 12.3, yteni sanayide yüzde 8.7, demir ve demir dışı metallerde yüzde 6.3, elektrik ve elektronikte yüzde 5.7, mücevherde yüzde 14.3, kimyevi maddelerde yüzde 5.3 yükseldi. Organize sanayi bölgelerini 250 bin vatandaşımıza istihdam sağlayacak 6 bin fabrikanın inşaat süreci devam ediyor. AR-GE ve yenilik ekosistemimiz, katma değer üreten Türkiye’ye öncülük ediyor. 2002’den bu yana Türkiye'nin AR-GE harcamalarını 1.2 milyar dolardan 19.9 milyar dolara yükseldi. AR-GE harcamalarımızın milli gelirimizdeki payı binde 5’ten yüzde 1.46’ya bir virgül kırk altıya çıktı. 2002’de 29 bin olan tam zaman eşdeğer AR-GE personel sayımız 310 bini aştı"
"4.5 MİLYAR DOLARLIK İLERİ TEKNOLOJİ YATIRIMINI ÜLKEMİZE KAZANDIRIYORUZ"
Teknopark sayısını 113 çıkardıklarını aktaran Kacır, "Teknoparklara bugüne dek 13 milyar 670 milyon lira altyapı desteği sundu. Teknoparklarda faaliyet gösteren 12 bine yakın girişim, bilgiyle üretimi buluşturarak 15 milyar doların üzerinde ihracat gerçekleştirdi. Bu girişimlerde istihdam edilen personel sayısı 124 bine, yürütülen proje sayısı 98 bine ulaştı. Bin 360 AR-GE ve 343 tasarım merkezinde 17 bin patent tescil edildi. Türkiye yüzyılda hedeflerimize milli teknoloji hamlesiyle yürüyoruz. Tarihimizin en büyük ölçekli teşvik programı HİT-30 sunduğumuz desteklerle elektrikli araç güneş hücresi ve biyoteknoloji sektörlerinde 4.5 milyar dolarlık ileri teknoloji yatırımını ülkemize kazandırıyoruz" dedi.
250 BİN KİŞİYE İSTİHDAM, 6 BİN FABRİKA YOLDA
Kacır, Organize Sanayi Bölgelerinde inşası süren 6 bin fabrikanın tamamlandığında 250 bin vatandaşa doğrudan istihdam sağlayacağını duyurdu. 2002’den bu yana Ar-Ge harcamalarının 1,2 milyar dolardan 19,9 milyar dolara çıktığını, milli gelir içindeki payın binde 5’ten yüzde 1,46’ya yükseldiğini, tam zaman eş değer Ar-Ge personelinin 29 binden 310 binin üzerine çıktığını belirtti. 2’den 113’e yükselen teknoparklara 13 milyar 670 milyon lira altyapı desteği verildiğini, 12 bine yakın teknopark girişiminin 15 milyar doların üzerinde ihracat yaptığını, istihdamın 124 bine, yürütülen proje sayısının 98 bine ulaştığını ifade etti. OSB ve sanayi bölgelerinde 60 bine yakın fabrikanın üretimde olduğunu, bölge büyüklüğünün 155 bin hektara çıktığını, her ayın ilk pazartesi günü boş parsellerin çevrimiçi tahsise açıldığını hatırlattı. Ekim 2024’te başlayan uygulamada 191 OSB’de yaklaşık 22 milyon metrekare alan için 5 bin 318 yatırımcıdan başvuru alındı; ön tahsiste ise 59 OSB’de 36 milyon metrekareye 1.433 başvuru yapıldı. Deprem bölgelerinde Kahramanmaraş, Gaziantep ve Malatya’da 936 iş yeri tamamlandı; yıl sonuna kadar ilave 136 iş yeri, 2026’da ise 1.800’den fazla yeni iş yeri hedefleniyor. Yerel Kalkınma Hamlesi’nin ilk çağrısına 696 proje ile 417 milyar liranın üzerinde başvuru geldi; depremden etkilenen 65 ilçede 245 milyar liralık yatırım ve 70 bin 212 istihdam için 1.584 teşvik belgesi düzenlendi. “Çalışan ve Üreten Gençler Programı” kapsamında 155 tesis tamamlandı, 11 binden fazla istihdam sağlandı yeni dönemde 100 fabrika ile 10 bin gence iş imkanı sunulacak.
"YÜKSEK TEKNOLOJİLİ ÜRÜN İHRACATIMIZI 30 MİLYAR DOLARA YÜKSELTECEĞİZ"
Kacır şunları söyledi:
"TÜBİTAK programlarında 190 üniversite ve 3 bin 100 firmanın 10 bin 153 projesine 14.4 milyar lira destek sağlıyoruz. Üniversitelerin TÜBİTAK araştırma projelerinde 17 bin bursiyeri destekledik. 6550 sayılı kanun kapsamında bugüne kadar 7.2 milyar lira kaynak sağladığımız 12 ulusal araştırma altyapısı biyotıp ve genom, nano malzemeleri, MEMS, astrofizik , güneş enerjisi, raylı sistemler ve finans teknolojilerinde nitelikli araştırmalar gerçekleştiriyor. Milli banliyö setini, cer konvertörü ve motoru ile tren kontrol yönetim sistemini yerli olarak geliştirerek, Gaziantep'te raylarla buluşturduk. Yerli ve milli sivil gözetim radarımızın havalimanlarımızda kullanımını yaygınlaştırıyoruz. İmalat sanayinin verimlilik, kapasite ve ölçek ihtiyaçlarını çözerek kriz ve şoklara karşı dayanıklılığı artıracağız. İmalat sanayi ihracatımızı 2030 yılında 400 milyar dolara çıkaracağız. AR-GE harcamalarının milli gelir içindeki payını yüzde 2.2’ye, yüksek teknolojili ürün ihracatımızı 30 milyar dolara yükselteceğiz."
"20 MİLYAR DOLARA YÜKSELTTİK"
Savunma Sanayi projelerine destek verdiklerine işaret eden Kacır, şu ifadeleri kullandı:
"Savunma sanayide yürütülen proje sayısını 62’den bin 400’ün üzerine savunma sanayi firmalarımızın yıllık satışlarını bir milyar dolardan 20 milyar dolara yükselttik. 100 bine yakın çalışanıyla 3 bin 500 savunma sanayi şirketimiz son bir yılda 180 ülkeye 8.4 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi. Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı şirketlerimizin, kamu kurumlarımızın, özel sektör gelişimlerimizin ve üniversitelerimizin savunma sanayi alanındaki yatırım ve AR-GE projelerini güçlü şekilde destekliyoruz. Son bir yılda 123 savunma sanayi yatırımı için teşvik belgesi düzenledik ve 87.7 milyar lira yatırımın önünü açtık. 2024 savunma sanayide 22 bin çalışanın istihdam edildiği 78 AR-GE ve Tasarım Merkezine 54 milyar lira, teknoparklarımızda 7 bin 557 çalışanla faaliyetlerini sürdüren 331 girişime 7.3 milyar lira destek sağladık. Geçtiğimiz yıl dünyada satılan her 3 askeri insansız hava aracının 2’sini Türk firmaları üretti. Dünyada kendi savaş gemisini tasarlayan, geliştiren, üreten 10 ülkeden biriyiz. Son bir yılda Altay Tankımız Türk Silahlı Kuvvetleri'nin envanterine girdi. 47 araçlık ilk çelik kubbe unsurlarının teslimatı yapıldı. Çelik kubbenin en üst katmanı olan uzun menzilli hava savunma sistemi SİPER Ürün-2’nin atışlı test faaliyetini başarıyla icra ettik. MİLGEM 8. gemimiz TCG İçel, denizaltımız TCG Murat Reis denizlerle buluştu. TEİ tarafından geliştirilen yerli üretim motorlu uçan Bayraktar TB-3 Kara Kuvvetlerimizin envanterine girdi. Sancar Silahlı İnsansız Deniz Aracı atış testlerini başarıyla tamamladı. Yerli turbojet motoru ve milli alt sistemlerle donatılan SOM seyir füzemizin ve suüstü platformlara taarruz yeteneğine sahip SOM-J füzemizin testlerini başarıyla gerçekleştirdik"
