Gayrimenkul sektöründe şeffaflığı artırmak ve fiyat istikrarını korumak adına önemli bir adım atıldı. Ticaret Bakanlığı, taşınmaz ticaretinde şeffaflığı sağlamak ve fiyat manipülasyonlarını önlemek amacıyla Elektronik İlan Doğrulama Sistemi'nde (EİDS) yeni bir aşamaya geçiyor. Sektördeki kayıt dışılığı ve sahte ilanları hedef alan düzenleme ile vatandaşların mağduriyet yaşaması engellenecek. 1 Şubat 2026'dan itibaren satılık konutlar da dahil olmak üzere tüm satılık taşınmaz ilanlarında emlakçıların ilan girebilmesi için mal sahibinden e-Devlet üzerinden onay alması gerekecek. Onaysız ilanlar sistem tarafından otomatik olarak engellenecek. Sahte ilanların ve spekülatif fiyat artışlarının önüne geçilecek düzenleme geldi. Piyasada güven ortamı yeniden tesis edilecek.
EİDS Sürecinin Gelişimi ve Kapsamı
İkinci el ilanların yer aldığı platformlarda yaşanan sorunların çözümü için önce Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS) kurulmuştu. Sistemin altyapısı zamanla genişletilerek farklı kategoriler sisteme entegre edildi. İlan platformları ile EİDS arasında kurulan entegrasyon sayesinde 1 Kasım 2023'ten itibaren taşınmaz ilanlarında kimlik doğrulaması yapılmaya başlandı. EİDS'nin ikinci aşaması olan yetki doğrulama uygulaması, 1 Ocak'ta kiralık taşınmazlar, 7 Nisan itibarıyla da satılık işyeri ilanları için zorunlu hale geldi. Şimdi söz konusu kapsama satılık konutlar da eklendi. Böylece sistemin kapsamı tamamlanmış oluyor. 1 Şubat 2026'dan itibaren satılık konutlar dahil tüm satılık taşınmaz ilanlarında (konut, arsa, işyeri) yetki doğrulaması yapılmadan ilan verilemeyecek.
Bireysel ve Emlakçı Ayrımı
Yeni sistemde ilan verecek kişinin statüsü belirleyici bir rol oynuyor. Bireysel ilan girecekler için bir yetki doğrulama şartı yok. Mülk sahipleri kendi taşınmazlarını satarken prosedürlerle uğraşmak zorunda kalmıyor. Vatandaş kimlik doğrulması ile ilan girebilir. Ancak aile içi yetkilendirmelerde sınırlar net çizildi. Bireysel ilanlar sadece taşınmazın sahibi, taşınmaz sahibinin eşi veya birinci ve ikinci derece kan hısımları tarafından verilebilir. Profesyonel hizmet alacaklar içinse kurallar değişiyor. Emlakçı aracılığı ile yapılacak işlemlere yetki doğrulaması şartı geldi. Vatandaş önce emlak ofisi ile yetkilendirme sözleşmesi yapacak, sonra e-Devlet'ten yetki verecek.
E-Devlet Üzerinden Yetkilendirme Adımları
Vatandaşların emlakçılarına yetki verirken izlemesi gereken dijital yol haritası belirlendi. Taşınmaz sahibi emlak işletmesini ilan verme konusunda yetkilendirmek için e-Devlet'ten "EİDS Taşınmaz İlanı Yetkilendirme İşlemleri" hizmetine giriş yapmalı. İlgili menü kullanıcı dostu bir arayüzle tasarlandı. Açılan sayfada sağ üst köşede yer alan "Yetkilendirme İşlemleri" butonuna tıklanmalı. Bu aşamada kişinin maliki olduğu taşınmazlar listelenecek. Buradan ilan konusunda yetki verilmek istenen taşınmaz seçilmeli ve "Devam et" butonuna tıklanmalı. İşlemin tamamlanması için emlak ofisinin resmi bilgileri gerekiyor. Açılacak sayfada "yetki belgesi numarası" bölümüne yetkilendirilmek istenen emlak işletmesinin yetki belgesi numarası girilmeli. Son olarak "Yetki Bitiş Tarihi" seçilmeli ve "Kaydet" butonuna tıklanarak işlem tamamlanmalı.
Otomatik Kontrol ve İlan Girişi
Sistemin en önemli özelliği, manuel hataları ortadan kaldıran otomatik denetim mekanizmasıdır. Emlak işletmeleri sadece taşınmaz sahibi tarafından yetkilendirildikleri taşınmazlara ilişkin ilan girişi yapabilecek. Yetkisi olmayan bir ofisin sisteme ilan yüklemesi teknik olarak mümkün olmayacak. İlan girişinde ilan platformunun sayfasındaki ilgili alana taşınmaz numarasının girilmesi zorunlu olacak. Sistem yetki kontrolünü otomatik olarak yapacak ve yetki var ise normal ilan verme prosedürü tamamlanarak ilan girişi yapılacak. Böylece mükerrer ilanlar ve yetkisiz pazarlama faaliyetleri tarihe karışacak. Emlak ofisleri, sadece resmi olarak yetkilendirildikleri portföylerle çalışabilecek. Düzenleme ile emlak sektörünün kurumsallaşması ve güvenilirliğinin artması hedefleniyor.
