Zeytin, sadece kahvaltı sofralarının değil, aynı zamanda enerji dönüşümünün de gizli kahramanı olmaya aday. Yıllardır çöpe giden zeytin çekirdekleri, özellikle Avrupa'da değerli bir kaynak haline geldi. Portekiz ve İspanya gibi zeytin üretiminde öncü ülkeler, bu atığı enerji üretiminde kullanarak çevreci bir adım attı. Bu ülkelerde zeytin çekirdeği, biyokütle enerjisi kapsamında değerlendiriliyor ve doğalgaz gibi fosil yakıtlara alternatif sunuyor. Türkiye’de ise bu potansiyel henüz yeterince keşfedilmiş değil.
Avrupa'da Enerjiye, Türkiye'de Çöpe
İber Yarımadası’nın önde gelen ülkeleri, zeytin çekirdeğini bir atık olarak değil, enerji hammaddesi olarak görüyor. Portekiz’de binlerce aile, bu çekirdekleri toplayarak hem çevreye katkı sağlıyor hem de gelir elde ediyor. İspanya ise zeytin çekirdeği biyoyakıtı konusunda Avrupa’da lider konumda. Yüksek ısı potansiyeli taşıyan bu çekirdekler, enerji santrallerinde yakılarak elektrik ve ısınma enerjisine dönüştürülüyor. Türkiye’deyse milyonlarca ton zeytin işlenmesine rağmen, ortaya çıkan çekirdeklerin büyük kısmı halen çöpe gidiyor.
İspanya Modeli İlham Veriyor
İspanya, zeytin çekirdeğini yakıt olarak kullanma noktasında örnek bir enerji modeli sunuyor. Gelişmiş biyokütle teknolojileriyle çevreye zararı azaltırken, ekonomisine yeni bir kaynak kazandırıyor. Bu alandaki başarısıyla Portekiz’e de örnek olan İspanya, zeytin üreticilerini bu dönüşüme entegre ediyor. Portekiz ise kendi yatırım hamleleriyle enerji dönüşümünü toplumsal düzeye taşıyor. Her iki ülke de bu alanda sürdürülebilir bir ekonomi modeli inşa etmeyi başardı.
Türkiye İçin Değerlendirilmemiş Büyük Potansiyel
Zeytin üretiminde dünya sıralamasında yer alan Türkiye, bu dönüşümün hâlâ gerisinde. Enerji üretiminde değerlendirilebilecek zeytin çekirdekleri, endüstriyel ölçekte toplanmadığı için ekonomik değere dönüşemiyor. Bazı bireysel girişimler, bu çekirdekleri soba ve biyoyakıt sistemlerinde kullanarak enerji elde etmeye çalışıyor. Ancak uzmanlar, bu çabaların yaygınlaştırılması gerektiğini vurguluyor. Zeytin çekirdeğinin değerlendirilmesi, hem çevresel atık miktarını azaltabilir hem de üreticiye ek gelir getirebilir.
