Hafta sonu sona yaklaşırken birçok kişi sebepsiz bir huzursuzluk, mutsuzluk ya da yalnızlık hissine kapılıyor. Uzmanlar bu durumu “Pazar sendromu” ya da uluslararası adıyla “Sunday Blues” olarak adlandırıyor. Psikologlara ve nörobilimcilere göre bu ruh hali, hem sirkadiyen ritim bozukluğuyla hem de yeni haftaya yönelik stresle yakından ilişkili.
DOĞAL DENGEYİ BOZUYOR
Hafta sonu geç yatıp geç kalkmak, vücudun doğal uyku düzenini bozarak “sosyal jet lag” etkisi yaratıyor. Pazartesi erken uyanma fikri ise kortizol hormonunu artırarak kaygı benzeri bir stres tepkisini tetikliyor. Psikologlar, pazar günlerinin çoğu kişi için “yapamadıklarını telafi etme” baskısı taşıdığını belirtiyor. Birleşik Krallık’ta yapılan araştırmalarda katılımcıların yüzde 78’i pazar akşamı moralinin düştüğünü, yüzde 60’ı ise “hafta sonunu boşa geçirdim” düşüncesinden dolayı kaygı yaşadığını ifade etti.
FİZİKSEL ACI GİBİ HİSSETTİRİYOR
Hafta içi aktif sosyal etkileşimde bulunan bireyler, pazar günlerinin daha sakin geçmesiyle birlikte yalnızlık hissine kapılabiliyor. Sosyal psikologlara göre beyin, sosyal temas eksikliğini fiziksel acı gibi algılıyor. New York Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, pazar akşamı kortizol seviyelerinin hafta içi sabahlarına kıyasla daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Bu bulgu, “hafta sonu bitiyor” düşüncesinin fiziksel bir stres tepkisine dönüştüğünü gösteriyor.
Hafta sonu aktiviteleriyle yükselen dopamin ve serotonin seviyeleri, pazar akşamı itibarıyla düşüşe geçiyor. Uzmanlar bu ani düşüşün geçici moral bozukluğu olarak hissedilebileceğini, depresyon eğilimi olan kişilerde ise daha yoğun yaşanabileceğini vurguluyor.
