Milyonlarca emekliyi yakından ilgilendiren kritik bir düzenleme, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) gündemine taşındı. Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) borcu bulunan emeklilerin maaşlarından yapılacak kesintilere ilişkin hazırlanan yeni yasa teklifi, emeklilerin mali durumu üzerinde doğrudan etkili olacak. Teklife göre, SGK'ya borcu olan emeklilerin maaşlarının dörtte birine, yani yüzde 25'ine kadar kesinti yapılabilecek. Söz konusu düzenleme, sadece emeklinin kendi prim borçlarını değil, aynı zamanda emekli işverenlerin çalışanlarına ait SGK borçlarını da kapsayacak şekilde geniş bir çerçeve sunuyor. Bu durum, özellikle düşük emekli maaşı ile geçinmeye çalışan vatandaşlar için yeni bir mali yük anlamına geliyor.
Kesintinin Kapsamı: Hem Kişisel Hem de İşveren Borçları
Yeni düzenlemenin en dikkat çekici yanı, kesinti kapsamının geniş tutulması. Teklif, emeklinin kendi Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borçlarının yanı sıra, eğer emekli bir işveren ise yanında çalıştırdığı personelin ödenmemiş SGK prim borçlarının da kendi emekli maaşından kesilmesini öngörüyor. SGK uzmanı İsmail Sevinç, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, bu düzenlemenin daha önce de kısmen uygulanan bir sistemin yasal bir dayanakla güçlendirilmesi anlamına geldiğini belirtti. Sevinç’e göre, kesintiler hem emeklinin kendi GSS prim borcunu hem de emekli işverenin çalışanlarına ait SGK borçlarını kapsayacak. Bu durum, özellikle emekli olduktan sonra küçük bir işletme kurarak ticari faaliyetine devam eden ve prim borçlarını ödemekte zorlanan binlerce emekliyi doğrudan etkileyecek.
Yargıtay Kararı Süreci Hızlandırdı
Emekli maaşlarına yönelik haciz ve kesinti tartışmaları yeni değil. Yargıtay, 2025 yılında aldığı bir içtihadı birleştirme kararıyla, bankaların tüketici kredisi alacakları için emekli maaşlarına doğrudan bloke koyma yetkisini genişletmişti. Bu karar, emekli maaşının "haczedilemez" olduğu yönündeki genel kanıyı sarsarak, bankaların alacaklarını tahsil etme yolunu açmıştı. TBMM'ye sunulan yeni yasa teklifi, Yargıtay'ın bu kararının ardından SGK alacakları için de benzer bir mekanizmanın kurulmasını hedefliyor. Emekliler için maaşlarına yapılacak bloke ve kesinti düzenlemeleri, finansal güvenliklerini tehdit eden ve bütçelerini yeniden planlamalarını gerektirecek önemli unsurlar olarak öne çıkıyor.
Bir Yanda Af, Diğer Yanda Kesinti
Teklifin en tartışmalı yönlerinden biri de aynı torba yasa içinde hem GSS borçlarına af getirilmesi hem de borcu olanların maaşlarından kesinti yapılmasının öngörülmesi. Torba yasa teklifinde yer alan bir başka madde ile yaklaşık 10 milyon kişinin 100 milyar TL’yi aşan GSS borçlarının ertelenmesi ve 1.5 milyon kişinin 2015 yılına ait toplam 3.1 milyar TL’lik GSS prim borcunun tamamen silinmesi planlanıyor. Ancak, bu aftan yararlanamayan veya borcu silinmeyen emekliler için maaşlarından yapılacak kesintiler, sağlık hizmeti güvencesi ile nakit gelir arasındaki dengeyi hassas bir noktaya taşıyacak. Yıllardır birikmiş sağlık sigortası borçları nedeniyle sağlık hizmetlerine erişimde sıkıntılar yaşayan emekliler, bu düzenleme ile borçlarını ödeme imkanına kavuşacak olsalar da, bu durum aylık gelirlerinde ciddi bir azalmaya neden olacak.
Emekliler Ne Yapmalı?
Uzmanlar, yasa teklifinin meclisten geçmesi durumunda, SGK'ya borcu olan emeklilerin maaşlarında yaşanacak kesintilere hazırlıklı olmaları gerektiğini belirtiyor. Özellikle GSS prim borcu bulunanların, e-Devlet üzerinden borç durumlarını kontrol etmeleri ve olası bir yapılandırma imkanından faydalanmak için SGK müdürlükleriyle iletişime geçmeleri tavsiye ediliyor. Düzenlemenin yasalaşmasıyla birlikte, milyonlarca emeklinin bütçesi yeniden şekillenecek.
