Deprem kuşağında yer alan Türkiye, 2012 yılından bu yana kentsel dönüşüm projelerine büyük önem veriyor. Bugüne kadar 2 milyon 317 bin konutun dönüşümü sağlandı, 238 bin bağımsız birimin dönüşüm süreci ise devam ediyor. Ancak bu büyük ölçekli çalışmaların içinde, iklim değişikliği, ani yağışlar, sel riski, ve su kaynaklarının tükenmesi gibi kritik konulara yeterince yer verilmiyor.
Değişen iklim koşulları nedeniyle, mevcut şehir altyapıları aşırı yağışlara ve sel baskınlarına karşı yetersiz kalıyor. Bu durum hem can ve mal kaybına, hem de yer altı su kaynaklarının kurumasına, içme suyu kirliliğine neden oluyor.
İşte bu noktada, dünyada hızla yaygınlaşan bir çözüm öne çıkıyor; Sünger Şehir modeli.
SÜNGER ŞEHİR NEDİR?
Sünger Şehir (Sponge City), kentlerin yağmur suyunu emen, filtreleyen, tutan ve yeniden kullanan altyapı sistemleriyle donatıldığı modern bir kentsel su yönetimi yaklaşımıdır. Bu sistemler sayesinde; sellerin önüne geçilir, su kaynakları korunur, doğal denge desteklenir, %25 ila %50 arasında su tasarrufu sağlanabilir.
Uygulamada çatılar, kaldırımlar, park alanları ve yollar, geçirimli yüzey teknolojileri ile donatılır. Ayrıca yağmur bahçeleri, yeşil çatılar, doğal su yolları restorasyonu gibi çözümlerle entegre bir sistem kurulur.
ÇİN BAŞI ÇEKİYOR
2015’ten bu yana Sünger Şehir politikası uygulayan Çin, 2030’a kadar 30’dan fazla şehirde %70 yağmur suyunu emebilen altyapılar kurmayı hedefliyor. Pilot şehirler arasında Wuhan, Şangay, Pekin, Shenzhen gibi metropoller bulunuyor.
Avrupa ve ABD'de de bulunan modeller ise şu şekilde,
• Almanya: Berlin ve Hamburg'da yeşil altyapı sistemleri
• İsveç: Malmö’de sürdürülebilir mahalle örneği olan Augustenborg
• Hollanda: Rotterdam ve Amsterdam’da su geçirimli yüzeyler ve entegre kanal sistemleri
• ABD: Portland, New York ve Philadelphia’da yağmur suyu toplama sistemleri yaygınlaşıyor.
ESKİŞEHİR'DE PİLOT PROJELER DENENİYOR
Türkiye'de henüz Sünger Şehir konsepti şehir planlamasında yerleşik hale gelmedi. Ancak İstanbul, Ankara, İzmir, Eskişehir ve Bursa gibi büyükşehirlerde bazı bölgesel pilot projeler deneniyor. Ne var ki bu uygulamalar henüz genel kentsel dönüşüm planlarına entegre edilmedi.
