Sabah kahvaltısında, öğle molasında, akşam sohbetlerinde… Türkiye’de hemen herkesin elinden eksik olmayan çay, düşündüğünüzden çok daha tehlikeli olabilir. Uzmanlara göre, çayı “ağzı yakacak kadar sıcak” içmek, yemek borusundaki hücrelere kalıcı hasar veriyor ve zamanla kansere giden bir süreci başlatıyor. Araştırmalar, sıcaklık derecesi yükseldikçe riskin katlanarak arttığını ortaya koyuyor.
HER BARDAK AYRI BİR RİSK
Birleşik Krallık Ulusal Kanser Enstitüsü’nün gerçekleştirdiği geniş kapsamlı araştırma, çayı ve kahveyi “çok sıcak” içenler için çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Yarım milyondan fazla kişinin sağlık kayıtlarının incelendiği çalışmada, günde sekiz bardak ve üzeri çok sıcak içecek tüketenlerde yemek borusu kanseri riskinin 5,6 kat arttığı belirlendi.
65 DERECE VE ÜZERİ RİSK TAŞIYOR
Bilim çevreleri, 65 derece ve üzerindeki sıcaklıkta içilen içeceklerin “insanlar için muhtemelen kanserojen” olduğunu söylüyor. Kahvenin demleme sıcaklığı genellikle 90–96 derece, çayın ise 80–100 derece arasında değişiyor. Ancak güvenli içme sıcaklığı 48–60 derece aralığında olması gerekiyor. Western Sydney Üniversitesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Vincent Ho, “Çok sıcak içecekleri sık tüketmek, yemek borusu zarındaki hücreleri zedeleyebilir. Bu da iltihaplanma ve zamanla kansere yol açabilecek genetik hasara neden olabilir” uyarısında bulundu.
KANSERE NEDEN OLUYOR
Uzmanlara göre, sıcak içeceklerin oluşturduğu zarar tıpkı küçük bir yanık gibi başlıyor. Hücreler her defasında onarılmaya çalışıyor, ancak sık tekrarlanan bu hasar zamanla kronikleşiyor. Yemek borusunda başlayan bu mikroskobik yaralar, iltihap sürecini tetikleyerek DNA hasarına zemin hazırlıyor. İşte bu süreç, kansere dönüşen zincirin ilk halkasını oluşturuyor.
370 MİLYAR DOLARI AŞTI
TÜİK ve Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) verilerine göre, Türkiye 2015–2024 yılları arasında kahve ithalatına 2,7 milyar dolar harcadı. Küresel ölçekte kahveye yapılan harcama ise son on yılda 370 milyar doları aştı. Uzmanlar, artan tüketimle birlikte “alışkanlıklarımızı gözden geçirmemiz gerekiyor” görüşünde birleşiyor. Sıcaklığı birkaç dakika düşürmek bile büyük fark yaratıyor. Bilim insanları, “Çayınızı içmeden önce birkaç dakika bekleyin; bu basit alışkanlık, kanser riskini ciddi şekilde azaltabilir” diyor.
