Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla sosyal güvenlik sisteminde köklü bir değişikliğe gidildi. Milyonlarca vatandaşı ilgilendiren düzenleme sonucunda genel sağlık sigortası prim oranları yeniden belirlendi. Daha önce brüt asgari ücretin yüzde 3’ü oranında uygulanan prim tutarı yüzde 6’ya yükseldi. Yapılan güncelleme neticesinde sigortalıların cebinden çıkacak miktar kayda değer oranda artış gösterdi. Sistemin sürdürülebilirliği açısından atılan adımın finansal etkileri önümüzdeki ay hissedilmeye başlanacak.
Yeni Tarife ve Ödeme Takvimi
Gerçekleşen yasal düzenlemeyle aylık GSS primi 780,17 TL’den 1.560,33 TL’ye çıktı. Mevcut artışla birlikte vatandaşların aylık ödeme yükümlülükleri ikiye katlanmış oldu. GSS primlerini kendi ödeyen kişiler, 1 Aralık 2025’ten itibaren yeni tutar üzerinden ödeme yapacak. Gelecek dönemde yapılacak asgari ücret zammı da rakamları doğrudan etkileyecek. Primler, 1 Ocak 2026’da asgari ücret artışı oranında yeniden güncellenecek. Sosyal güvencesi olmayan bireylerin belirtilen tarihleri yakından takip etmesi gerekiyor. Kanuna göre hiçbir sosyal güvencesi olmayan; işçi, memur veya esnaf olarak çalışmayan ve eş, anne-baba üzerinden sağlık yardımı alamayan kişiler GSS kapsamında prim ödemekle yükümlü. Sistemin dışında kalanlar için borç birikmemesi adına ödemelerin düzenli yapılması şart. Vatandaşların yeni tarifeye göre bütçelerini ayarlamaları önem arz ediyor.
Milyonları İlgilendiren İstatistikler
Sosyal Güvenlik Kurumu verileri sistemdeki kişi sayısını net bir şekilde ortaya koyuyor. Ağustos ayı verilerine göre GSS kapsamında 7 milyon 740 bin 811 kişi bulunuyor. Söz konusu kitlenin büyük bir bölümünün primleri devlet tarafından karşılanmakta. Bunlardan 5 milyon 708 bin 54 kişi için primler, “ödeme gücü olmadığı” gerekçesiyle devlet tarafından karşılanıyor. Devletin sağladığı sağlık güvencesi şemsiyesi geniş bir kitleyi korumaya devam ediyor. Geriye kalan kesim ise ödemelerini kendi bütçesinden yapmak durumunda. Geri kalan 2 milyon 32 bin 757 kişi ise primlerini kendisi ödemek zorunda. Kapsam dahilindeki vatandaşlar için yeni tarife maliyet artışı anlamına geliyor. Kayıtlı bireylerin statülerinde değişiklik olması durumunda sisteme bildirim yapmaları gerekiyor.
Gençler İçin Yaş Sınırları
5510 Sayılı Kanun’a göre çocuklar belirli yaşlara kadar sistemin koruması altındadır. Yasal çerçeve 18 yaşına kadar koşulsuz sağlık güvencesine sahip olma hakkı tanıyor. Eğitim durumuna göre sağlanan avantajların süresi değişkenlik göstermektedir. Lise mezunları için yaş sınırı 20, üniversite mezunları için 25 olarak uygulanmaktadır. Mezuniyet sonrası süreçte de belirli bir süre hak sahipliği devam ediyor. Öğrenimini yaş sınırından önce tamamlayan öğrenciler, mezuniyet sonrası iki yıl boyunca veya yaş sınırı doluncaya kadar GSS priminden muafiyet hakkını koruyor. Belirtilen sürelerin dolmasıyla birlikte gençlerin gelir testi sürecine girmesi gerekmektedir. Aileler, çocuklarının yaş ve eğitim durumlarını e-Devlet üzerinden kontrol edebilir.
Gelir Testi ve Muafiyet Şartları
Ödeme gücü olmayanların GSS primleri devlet tarafından karşılanıyor. Devlet desteğinden yararlanmak isteyenlerin mali durumlarını belgelemeleri şarttır. Ödeme gücünün kanıtlanabilmesi için gelir testi yaptırılması gerekiyor. Yapılan incelemede hane halkının toplam geliri dikkate alınmaktadır. Gelir testine göre hane içi kişi başı gelir, brüt asgari ücretin üçte birinin altındaysa prim devlet tarafından ödeniyor. Belirlenen maddi sınır her yıl asgari ücretle birlikte değişmektedir. 2025 yılı için bu sınır 866,85 TL olarak uygulanmaktadır. Asgari ücret Ocak 2026’da arttığında bu limit de otomatik olarak yükselecek. Test sonuçlarına göre prim borcu silinebilmekte veya tahakkuk ettirilmektedir. SGK’nin gönderdiği tescil tebligatını izleyen bir ay içinde gelir testi yaptıranlar, gelir sınırı uygunsa prim ödeme yükümlülüğünden kurtuluyor. Gelir testinde aynı hanede yaşayan herkes hesaba katılıyor. Hane halkı hesabına Eş, Evli olmayan çocuklar, Büyük anne ve büyük baba dahil ediliyor. Ayrıca öğrenim nedeniyle haneden geçici olarak ayrılan 25 yaşını doldurmamış, evli olmayan çocuklar da gelir testi hesabına dahil ediliyor. Zamanında başvuru yapmak, vatandaşları gereksiz borç yükünden kurtarıyor.
