Nisan ayında yüzde 51,8’e ulaşan kira artış oranı, Mayıs itibarıyla yüzde 48,2’ye geriledi. Bu düşüş, enflasyonun yıllık bazda hafiflemeye başladığının somut bir göstergesi olarak yorumlanıyor. Tüm Emlak Danışmanları Birliği Başkanı Hakan Akçam, mevcut eğilim devam ederse yaz boyunca kira zamlarının sınırlı kalacağı görüşünde. Arz artışı sağlayacak sosyal konut projelerinin de piyasayı dengeleyeceğini belirten Akçam, mevsimsel taleplerin kısa süreli dalgalanmalara neden olabileceğini ifade etti. Kiracılar ve ev sahipleri, Haziran enflasyon verilerini izleyerek yeni dönemin kira şartlarına hazırlanıyor.
Enflasyon ve Kira İlişkisi
Yıllık enflasyondaki düşüş, konut kira zamlarına doğrudan yansıyor. TÜFE’deki yüzde 1’in altındaki aylık artışlar, kira kontratlarına yansıtılan enflasyon farkını azaltıyor. Akçam, “Enflasyondaki düşüş hızını kira fiyatlarındaki artış hızı da takip edecek” diyerek alışılmış yüksek oranlı zam beklentilerini aşağıya çekti. Bu süreç, risksiz getiri arayan yatırımcıları kira gelirlerindeki büyüme hızından tatmin etmeyebilir. Fakat kiracı kesim, özellikle sabit gelirliler, bu yavaşlamaya memnuniyetle bakacak. Piyasa aktörleri, Haziran verileriyle beraber yıllık zam tavanlarını güncelleyecek. Böylece kiralık konut sözleşmelerinde yılın ikinci yarısı için yeni bir eşik oluşacak.
Sosyal Konutun Rolü
Devlet destekli konut üretimindeki ivme, kiralık konut stokunu zenginleştirecek başlıca faktör. Projelerin tamamlanma takvimi, kiralık piyasaya yeni bir arz akışı sunacak. Akçam’a göre, sosyal konutların devreye girmesiyle kira fiyatlarının doğal bir denge noktasına çekilme şansı yükseliyor. Düşük gelir grubuna yönelik planlı projeler, özel sektörün fiyatlama stratejilerinde de rekabetçi düzeltmelere neden olacak. Böylelikle hem kaçak yapılaşma önlenecek hem de kiracı bütçeleri korunacak. Sektör temsilcileri, sosyal konutların tek başına yeterli olmadığını; özel sektörle eşgüdümlü politikaların gerektiğini belirtiyor.
Mevsimsel Faktörler ve Demografi
Yaz dönemi, memur tayinleri ve öğrenci yerleşimleri nedeniyle kiralık konutta hareketlilik yaratıyor. Akçam, mevsimsel talebin sınırlı bir süre için fiyatları yukarı çekebileceğini ancak genel trendin enflasyonla paralel olarak yavaşlayacağını söyledi. Özellikle büyük şehirlerde üniversite öğrencilerinin dönemi, Ağustos’tan itibaren talepte geçici bir artış sağlayabilir. Ancak düşük enflasyon ortamı, mevsimsel etkileri törpüleyecek bir tampon işlevi görecek. Eylül başında piyasada yeniden sakin bir dönem başlayacak ve kira artışları tek haneli seviyelere doğru çekilecek. Bu döngü, kiracı ve ev sahipleri arasında uzun vadeli planlama imkânı yaratacak.
Dijital Denetim ve Düzenleme
Kiralama işlemlerinde elektronik kontrat zorunluluğu, sektörde şeffaflığı artıracak en önemli adım olarak görülüyor. Akçam, dijital takip sistemlerinin, ilan portallarındaki aşırı fiyat artışlarını hızlıca tespit ettiğini belirtti. Deprem sonrası uygulanan ceza mekanizmalarının kalıcı hale getirilmesi, suistimallerin önüne geçme noktasında kritik rol üstleniyor. Ticaret Bakanlığı’nın algoritmik denetim altyapısı, hem ev sahibinin hem de danışmanın sorumluluğunu eşit biçimde gözetiyor. Emlak sektörü temsilcileri, düzenleyici kurumların bu teknolojik altyapıyı genişleterek devam ettirmesini talep ediyor. Böylece kira piyasasında denge korunurken hak ihlallerinin de önüne geçilmiş olacak.
