Mezotelyoma, sinsice ilerleyen ve çoğu zaman geç fark edilen nadir bir kanser türüdür. Kolorektal Cerrah Prof. Dr. Cem Terzi, karın zarında gelişen bu ölümcül kanserin belirtilerini, tedavi yöntemlerini ve risk bölgelerini açıkladı.
MEZOTELYOMA NEDİR?
Akciğer ve karın zarında ortaya çıkan nadir fakat ölümcül bir tümördür.
En önemli nedenleri asbest ve bazı bölgelerde bulunan eriyonit mineral tozlarıdır.
Hastalık genellikle sinsice ilerler; maruziyetten 20–40 yıl sonra belirtiler ortaya çıkar.
Erkeklerde daha sık görülür, çünkü mesleki maruziyet (inşaat, gemi sökümü, madencilik) daha yaygındır.
Tanı konulduğunda prognoz çoğu zaman kötüdür.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Karın zarında (periton) gelişen malign mezotelyoma, nadir ama çok ciddi bir kanserdir. Tedavi, iki aşamalı ve deneyim gerektiren bir süreçtir:
1. Sitoredüktif cerrahi: Karın içinde görülebilen tüm tümörler tek tek temizlenir. Ameliyat saatler sürebilir ve yüksek uzmanlık gerektirir.
2. Karın içi sıcak kemoterapi (HİPEK): Ameliyat sonrası karın boşluğu, ısıtılmış kemoterapi ilacıyla yıkanır, gözle görünmeyen tümör hücreleri yok edilir. Bu yöntem, doğru seçilmiş hastalarda yaşam süresini uzatır ve yaşam kalitesini artırır.
RİSK BÖLGELERİ
Kapadokya bölgesi, dünyada endemik mezotelyoma vakalarının en yoğun görüldüğü alanlardan biridir.
Karain köyü gibi bölgelerde eriyonit taşı nedeniyle çok sayıda kişi bu hastalıktan hayatını kaybetmiştir.
İsveç’e göç eden Karainlilerde bile hastalık oranı, İsveç toplumuna göre yüzlerce kat daha fazladır.
Türkiye’de 1983–2010 arasında yaklaşık 500 bin ton asbest kullanılmıştır. 2010’da yasaklanmasına rağmen, bu malzemeler hâlâ binalarda, çatılarda ve yalıtımda bulunmaktadır.
Önümüzdeki 30–40 yıl boyunca yeni vakaların çıkması beklenmektedir; 2013–2033 arasında yaklaşık 2500 yeni vaka öngörülüyor.
Orta ve İç Anadolu: Eskişehir, Kütahya, Afyon, Konya, Yozgat, Sivas, Çorum
Doğu ve Güneydoğu: Erzincan, Elazığ, Diyarbakır, Bitlis, Muş, Van, Siirt
Akdeniz: Adana, Hatay, Mersin çevresi
Ege: Manisa, Denizli, Muğla çevresi
Bilimsel çalışmalar bu alanda hâlâ yetersizdir. Yapılan bir çalışmada 379 köyde asbest maruziyeti belgelenmiş ve yaklaşık 158 bin kişi risk altında olduğu tespit edilmiştir.
