Türkiye, 2026 yılında hayata geçirilmesi planlanan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ni konuşuyor. Yeni sistemle birlikte çalışanların maaşlarından kesintiler yapılacak ve işveren katkısı devreye girecek. TES sayesinde emeklilikte ek bir gelir elde etmek mümkün olacak. Hedef, aynı zamanda uzun vadeli fonları büyüterek sermaye piyasalarını güçlendirmek. Ancak sistemin kıdem tazminatı ile ilişkisi tartışmaları da beraberinde getiriyor.
TES’in Ekonomik Hedefleri
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, yalnızca bireylere ek gelir sağlamakla kalmayacak, ekonomiye de katkı sunacak. Uzun vadeli fonların büyümesi, sermaye piyasalarının derinleşmesini hedefliyor. Bu kapsamda tasarlanan sistem, çalışanların tasarruf alışkanlıklarını güçlendirecek. Ancak bazı uzmanlar, işçi ve işveren kaygılarının yeterince dikkate alınmadığını belirtiyor. Kıdem tazminatı konusundaki belirsizlikler de sürece gölge düşürüyor.
Kıdem Tazminatı Tartışması
TES’in en kritik başlıklarından biri kıdem tazminatı. Türkiye’de çalışanlar için iş güvencesi ve ekonomik haklarla özdeşleşmiş bu hakkın sisteme entegre edilmesi sendikalarda endişe yaratıyor. TÜRK-İŞ, kıdemi “kırmızı çizgi” ilan etmiş durumda. DİSK de benzer bir tavır alıyor. HAK-İŞ ise bazı esnekliklere açık olsa da kazanılmış hakların zedelenmesine karşı çıkıyor.
İşveren Katkısı Ve Maliyetler
TES, işverenler açısından da mali yük anlamına geliyor. Sistemin kendi katkı paylarının ne olacağı ve maliyetlerin dağılımı netleşmiş değil. Kamuoyunda dolaşan “çalışan maaşından yüzde 3 kesinti” gibi rakamlar programda yer almıyor. İşverenlerin kaygıları giderilmeden sistemin uygulanması zor görünüyor. Tek taraflı mali yüklenme, sürecin başarısını riske atabilir.
Çalışanlara Ek Gelir Fırsatı
Sistemin en çok öne çıkan faydası, emeklilik döneminde mevcut maaşlara ek gelir sağlama imkânı. TES, ikinci sütun bir emeklilik aylığı modeli olarak tasarlandı. Böylece emeklilerin refahı artırılacak. Önemli olan, fonun ekonomik katkısının çalışanlara doğrudan yansıtılması. Devlet güvencesi de sistemin güvenilirliğini artıracak.
