Türkiye'deki geçici koruma statüsündeki yabancıların sağlık hizmetlerine erişim şartları yeniden düzenlendi. Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelik değişikliği, milyonlarca kişiyi ilgilendiren önemli yenilikler içeriyor. Daha önce ücretsiz olarak sağlanan birçok temel sağlık hizmeti için artık belirli bir bedel ödenmesi gerekecek. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) mevzuatına paralel hale getirilen uygulamada, Türk vatandaşlarının ödediği katılım payı oranları esas alınacak. Yeni dönemde sağlık sisteminin finansal sürdürülebilirliği ve kaynakların etkin kullanımı hedefleniyor. Yapılan düzenleme, 1 Ocak 2026 tarihinde resmen hayata geçirilecek.
Katılım Payı Zorunluluğu ve Tahsilat
Yeni sistemle birlikte, sağlık hizmetlerinden yararlanan yabancılar için mali yükümlülükler başlıyor. Kapsam dahilindeki yabancılardan, temel ve acil sağlık hizmetlerine dahil olan tedavi ve ilaçlardan hasta katılım payı alınmıyordu. Ancak yeni mevzuat bu durumu tamamen değiştiriyor. Resmi Gazete'de bugün yayımlanan düzenlemeye göre, geçici koruma statüsünde yer alan yabancılardan da genel sağlık sigortalıları için belirlenen katılım payı alınacak. Hastaneye başvuran kişiler, muayene ücreti ve reçete katkı paylarını ödemekle yükümlü olacak. Tahsil edilecek katılım payı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu'na (SYDTF) aktarılacak. Toplanan fonlar, sosyal yardımların finansmanında kullanılmak üzere değerlendirilecek.
Ödeme Gücü Olmayanlara İade Mekanizması
Yönetmelik, maddi durumu yetersiz olanlar için bir koruma kalkanı da oluşturuyor. Yönetmeliğe göre, ödeme gücü bulunmadığı tespit edilen geçici korunanların ödediği katılım payları, talep etmeleri halinde sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarınca geri ödenecek. İlgili kişiler, durumlarını belgeleyerek ödedikleri tutarları geri alabilecekler. Sağlık hizmeti bedellerinin ödenme yöntemi de değiştirildi. Sunulan sağlık hizmeti bedeli, Sağlık Bakanlığı kontrolünde, SGK tarafından genel sağlık sigortalıları için belirlenmiş olan sağlık uygulama tebliğindeki bedeli geçmeyecek şekilde SYDTF'den üçer aylık dönemler halinde Sağlık Bakanlığına ödenecek. Finansman kaynağının değişmesiyle birlikte, bu ödeme daha önce AFAD tarafından yapılıyordu ancak yetki ve sorumluluk devri gerçekleşmiş oldu.
Özel Hastanelere Erişim Kısıtlaması
Özel sağlık kuruluşlarına başvuru şartları da yeni yönetmelikle sıkılaştırıldı. Önceki uygulamada tüm geçici korunanlar acil ve zorunlu haller dışında özel sağlık kuruluşuna doğrudan başvuru yapamazken, yeni düzenlemeyle bu kişilerden "ödeme gücü bulunmadığı tespit edilenlerin" özel sağlık kuruluşlarına doğrudan başvuruları yasaklandı. Maddi durumu iyi olanlar ise belirli şartlar dahilinde özel hastanelerden hizmet alabilecek. Ayrıca fiyatlandırma politikalarına da standart getirildi. Geçici korunanlara sağlanacak sağlık hizmetine karşılık olarak sağlık hizmet sunucularına bir bedel ödenmesinin zorunlu olması halinde; SGK tarafından genel sağlık sigortalıları için belirlenmiş olan birim fiyatları geçecek veya daha düşük iskontoyu içerecek şekilde fiyat uygulaması yapılamayacak.
Hizmet Kapsamı ve İstatistikler
Sağlık hizmetlerinin kapsamı, SGK'nın geri ödeme listeleriyle sınırlandırıldı. Aşılar hariç olmak kaydıyla geçici korunanlardan ödeme gücü olmadığı tespit edilenlere SGK tarafından bedeli karşılanmayan sağlık hizmetleri kapsamında sağlık hizmeti verilemeyecek. Bu durum, estetik operasyonlar veya lüks kategorisine giren tedavilerin kapsam dışı kalacağı anlamına geliyor. Türkiye'deki geçici koruma statüsündeki nüfus verileri de güncelliğini koruyor. Suriyelilerin Türkiye'ye göç etmesiyle birlikte Geçici Koruma Statüsü kapsamına alınmışlardı. Resmi kayıtlara göre 20 Ekim 2025 tarihi itibarıyla geçici koruma statüsünde 2 milyon 375 bin 909 Suriyeli bulunuyor. Coğrafi dağılıma bakıldığında, en çok Suriyeli 417 bin 725 kişiyle İstanbul'da ikamet ediyor. Diğer yoğun iller ise sırasıyla 333 bin 849 kişi Gaziantep, 197 bin 17 kişi ise Şanlıurfa olarak sıralanıyor.
