İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve CHP’nin Cumhurbaşkanı Adayı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından Eskişehir’de başta üniversite öğrencileri olmak üzere birçok vatandaş talepleriyle protesto gösterilerine ve yürüyüşlere katıldı. Eskişehir’de de Anadolu Üniversitesi yönetimi tarafından yürüyüşlere ve gösterilere katılan bazı öğrencilere soruşturma açıldığı öğrenildi.
Soruşturma açılan Anadolu Üniversitesi öğrencileri için Eskişehir Barosu İnsan Hakları Komisyonu açıklama yaptı.
Açıklamada şu cümlelere yer verildi; "19 Mart 2025 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınması üzerine ülkemizin çeşitli kentlerinde olduğu gibi şehrimizde de pek çok barışçıl gösteri ve protesto düzenlenmiştir.
Söz konusu barışçıl gösterilere katılınması nedeniyle; günler süren gözaltılar ve tedbir olma işlevini yitirmiş tutuklamalar yaşanmıştır. Kentimizde her ne kadar hiçbir tutuklama yaşanmamış olsa da; onlarca öğrenci gözaltına alınmış, gözaltına alınan öğrencilerin ise birçoğu, kolluk birimine giderek imza atma ve yurt dışına çıkış yasağı olacak şekilde adli kontrol altına alınmıştır. Yaşanan süreç içerisinde Eskişehir Barosu İnsan Hakları Komisyonu olarak insan hakkı ihlallerinin yaşanmaması amacıyla sahada gözlemci sıfatıyla bulunduk ve yaşanan insan hakkı ihlalleri hakkında gerekli raporları kamuoyuyla paylaştık.
Tüm bunların ardından, geçtiğimiz günlerde barışçıl toplantı ve gösterilere katılan öğrencilere üniversiteler tarafından disiplin soruşturmaları açıldığı öğrenilmiştir.
Toplantı ve gösteri yürüyüşü, başta Anayasa'nın 34. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 11. maddesi olmak üzere birçok uluslararası belgede temel bir hak olarak düzenlenmiştir. Bu düzenlemelerin ortak sonucu olarak, herkes önceden izin almaksızın barışçıl bir şekilde toplanma, gösteri yürüyüşü düzenleme ve bu yürüyüşlere katılma hakkına sahiptir. Buna rağmen onlarca öğrenciye aynı anda açılan disiplin soruşturmaları endişe vericidir. Bu endişe verici durum aynı zamanda 19 Mart 2025 İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınarak tutuklanması üzerine başlayan protestolarda; kolluk müdahalesi esnasında ve sonrasında gerçekleşen insan hakkı ihlallerinin idari kurumlar eliyle devam ettirildiğinin göstergesidir.
İdari kurumlar, gerek duyulması hâlinde bir soruşturmacı görevlendirmek suretiyle disiplin işlemleri yürütebilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki, disiplin soruşturmaları sırasında da çekirdek ceza hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Bu nedenle, disiplin soruşturmasının muhatabına kendini savunma imkânı tanınmalıdır.
Soruşturmacı, disiplin cezası vermeye yetkili birime eylemlerin hangi disiplin cezasını gerektirdiğine dair bir tahkikat raporu sunar. Bu rapor neticesinde de ilgili birim disiplin cezasına karar verebilir. Üniversite öğrencileri için uygulanabilecek disiplin cezaları; uyarı, kınama, uzaklaştırma ve çıkartma şeklindedir.
Verilen cezaya karşı, üniversite yönetim kuruluna itiraz hakkı bulunduğu gibi, doğrudan idari yargıda iptal davası açılması da mümkündür.
İdari yargıda açılacak iptal davası sırasında; tedbir mahiyettin yürütmenin durdurulması kararı verilmesi mümkün olup bir karar verilinceye kadar disiplin cezasının uygulanmaması söz konusu olabilir. Ekonomik ve mali gücü bulunmayan üniversite öğrencileri ise adli yardım talebiyle hukuki başvuru yapması mümkündür.
Öğrencilerin eğitim ve öğretim haklarının doğrudan etkilenmesi ve aileleriyle sorunlar yaşamasına neden olma ihtimali bulunan disiplin cezalarının verilirken hakkaniyete göre davranılması oldukça önemlidir. Bu hususta, yetkili tüm personeli evrensel hukuk kurallarına uygun hareket etmeye davet ediyoruz."
